Complaints Against Bekir Sitki Pasha’s Actions During The Tokat Governorship Period

Yıl 2023, , 513 - 528, 20.03.2023

İbrahim Aykun

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1245624

Öz

Tokat, one of the important cities of the Ottoman Empire, was frequently mentioned in the Armenian events that took place towards the end of the XIXth century. The fact that the Armenian events gained an international character also caused the great powers to pressure the Ottoman Empire. One of the most important centers of the events that took place in this period was Tokat. Greece’s attempt to annex Crete, the big states’ refusal to accept it, and the Armenian incidents in Tokat, which took place while big states were on the side of the Ottoman Empire, left the state in a difficult position. In the face of the difficult conditions that the Ottoman Empire was in, the first thing to do was to dismiss the Governor of Tokat Nazım Pasha and the Police Commissioner. Bekir Sıtkı Pasha came to mind while looking for a competent governor (mutasarrıf) and was appointed to the governorship. Bekir Sıtkı Pasha, who started his duty with determination to work, was active in serving Tokat. Even the Clock Tower, which is still working today, was built during his governorship. However, Bekir Sıtkı Pasha’s conflict with some people in Tokat during his governorship has also been the subject of a series of complaints and investigations. As a matter of fact, Bekir Sıtkı Pasha had to try to acquit himself in the face of these complaints. This study focuses on Bekir Sıtkı Pasha’s efforts to acquit himself during the Tokat Governorate. On the other hand, his problems with the Governor of Sivas made work difficult for him. Archival documents constitute the primary source of our work. In addition, research and examination work on the subject also applied.

Anahtar Kelimeler

Tokat, Bekir Sıtkı Pasha, Investigation

Bekir Sıtkı Paşanın Tokat Mutasarrıflığı Dönemi İcraatlarına Karşı Şikâyetler

Öz

Osmanlı Devleti’nin önemli şehirlerinden biri olan Tokat, XIX. yüzyılın sonlarına doğru yaşanan Ermeni olaylarında adından sıkça söz ettirmiştir. Ermeni olaylarının uluslararası bir mahiyet kazanması aynı zamanda Osmanlı Devleti üzerinde büyük devletlerin baskı kurmasına da neden olacaktır. Bu dönemde gerçekleşen hadiselerin en önemli merkezlerinden birisi de Tokat’tır. Yunanistan’ın Girit’i ilhak etme teşebbüsü, büyük devletlerin bunu kabul etmemesi ve Osmanlı Devleti’nin yanında yer aldıkları bir sırada yaşanan Tokat Ermeni olayları devleti güç durumda bırakmıştır. Osmanlı Devleti içine düştüğü zor şartlar karşısında ilk iş olarak Tokat Mutasarrıfı Nazım Paşa ile Polis Ser-Komiserini azledecektir. Dirayetli bir Mutasarrıf aranırken Bekir Sıtkı Paşa akıllara gelmiş ve Mutasarrıflığa atanmıştır. Çalışma azmi ile göreve başlayan Bekir Sıtkı Paşa Tokat’a hizmet etmek için faaliyette bulunmuş, hatta günümüzde hala çalışan Saat Kulesi de onun Mutasarrıflığı döneminde inşa edilmiştir. Ancak Bekir Sıtkı Paşa’nın Mutasarrıflık döneminde Tokat’ta bazı kişilerle ters düşmesi bir dizi şikâyetin ve soruşturmanın da konusu olacaktır. Nitekim Bekir Sıtkı Paşa bu şikâyetler karşısında kendisini aklamak için uğraşmak zorunda da kalmıştır. Diğer taraftan Sivas Valisiyle olan sorunları da bu uğraşını zorlaştırmıştır. Bu çalışma Bekir Sıtkı Paşa’nın Tokat Mutasarrıflığı döneminde kendisini aklama çalışmalarına odaklanmıştır. Çalışmamızın ana kaynağını arşiv belgeleri oluşturmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili olarak yapılmış araştırma ve inceleme eserlerine de müracaat edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tokat, Bekir Sıtkı Paşa, Soruşturma

Kaynakça

• Anadol, Filiz. 2004. “Kemâl Paşazâde Saîd Bey Terâcim-i Ahvâl-i Muâsırîn”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
• Aykun, İbrahim. 2015. “Ermeni Olaylarında Tokat”. ss. 369-410 içinde Ermeni Ayaklanmaları (1894-1909) Sempozyumu. Ankara: TTK Yayınları.
• Belge, Hadi. 2021. “Sultan II. Abdülhamid’in Saltanatının 25. Yılında Tokat ve Tokat Saat Kulesi”. History Studies. 13(2): 449-470.
• Beşirli, Mehmet, “Tokat Bakır Kalhânesi’nin Yönetimi (1793-1853)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1): 229-258.
• Göde, Kemal. 1994. Eratnalılar (1327-1381). Ankara: TTK Yayınları.
• Hanilçe, Murat. 2022. “Batılı Seyyahların Gravürlerinin Gözünden XIX. Yüzyılda Bir Osmanlı Kenti: Tokat”. ss. 309-351 içinde XVIII. Türk Tarih Kongresi. C. II. Ankara: TTK Yayınları.
• Kallek, Cengiz. 2010. “Şinik”. ss.170 içinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 39. Ankara: TDV Yayınları.
• Mercan, Mehmet. 2002. “Tokat'ın Mutasarrıflık Oluşuna Dair Bir Belge”, Tokat Kültür Araştırma Dergisi, 10(17): 5-13. Sevim, Ali. 1993. Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi. Ankara: TTK Yayınları.
• Şemseddin Sami. 1317. Kamus-ı Türki.Dersaadet: İkdam Matbaası.