Research Article
BibTex RIS Cite

TÜRK VE HİNT MİTOLOJİLERİNDE DOĞA FENOMENLERİ: GÜNEŞ VE AY

Year 2018, , 1168 - 1183, 28.11.2018
https://doi.org/10.33692/avrasyad.510021

Abstract

Mit, temeli inanca dayanan öznel, sezgisel ve kültürel bir hakikattir. Bireyleri ve toplumları birbirine bağlayan kültürel bir yapı, dünyanın ortak bir anlayışıdır. Bütün Dünya Mitolojilerinin karşılaştırmalı incelenmesi, insanlığın kültürel tarihini bir bütün olarak ele almaya zorlamaktadır. Güneş ve Ay fenomenlerinin ilgili kültürel sahalardaki yeri ve özellikleri ise, kültür tarihi araştırmaları bakımından özel bir öneme sahiptir. Türk mitolojisinde Güneş, çoğu zaman Ay ile birlikte, bilinen en eski kült olarak tanınmaktadır. Güneş, Ay’la birlikte dünyanın merkezi olarak tasarlanan Altın Dağ’ın etrafında dönen gök cisimlerinden biridir. Güneş ya da Güneşe tapınma inancının Türk mitolojisindeki karşılığı, Kün’dür. Güneş yaşamın ana kaynağı olduğundan, dişil olarak algılanmıştır. Eski kaynaklarda belirtildiği üzere Ay’ı ortaya çıkaran Güneştir, çünkü ışınlarıyla onu aydınlatmaktadır. Ay’ın yaptığı gibi Güneş de ve çoğu kez Ayla birlikte insanların dünyasına müdahale etmektedir. Bundaki amaç, imparatorluk kurucuları ve kahramanlarına hayat vermektir. Türk topluluklarının kendine özgü bir biçimde geliştirdikleri köklü Güneş ve Ay inancı, zamanla zengin bir kültürel geleneğin yani mitolojinin oluşmasına sebep olmuştur. Hint mitolojisinde ise Güneş, kökeni Rig Veda ilahilerine dayanan ve doğrudan Güneş tanrısı olarak adlandırılan biçimiyle Sūrya olarak karşımıza çıkmaktadır. Sūrya, her şeyi ve her yeri görendir; bütün dünyaya bakar, insanların yaptıkları iyi ve kötü şeyleri izler. Duran ve hareket eden her şeyin koruyucusu ve ruhudur. Ayrıca Savitri, Aryaman, Mitra, Varuṇa ve Ushas olarak bilinen Vedik dönem Göksel Tanrıları da Güneşle ilişkilendirilir. Çalışmanın konusu olarak Türk ve Hint kültürlerinin özellikle seçilmiş olması, köklü bir kültürel birikime sahip olan söz konusu toplumların, güneş ve ay fenomenleri üzerinden, folklorik zenginliklerine dikkat çekmektir. Bu çalışmada bahsi geçen fenomenler aracılığıyla, iki farklı Doğu toplumuna ait arkaik bilgiler bir araya getirerek kültürel birikimlerindeki izleri sürülmeye çalışılmıştır.

References

  • AGGARWAL, H. R., (1963) A Short History of Sanskrit Literature, Delhi: Munshi Ram Monoharlal Pub.
Year 2018, , 1168 - 1183, 28.11.2018
https://doi.org/10.33692/avrasyad.510021

Abstract

References

  • AGGARWAL, H. R., (1963) A Short History of Sanskrit Literature, Delhi: Munshi Ram Monoharlal Pub.
There are 1 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Yalçın Kayalı This is me

Esra Büyükbahçeci This is me

Publication Date November 28, 2018
Submission Date November 4, 18
Published in Issue Year 2018

Cite

APA Kayalı, Y., & Büyükbahçeci, E. (2018). TÜRK VE HİNT MİTOLOJİLERİNDE DOĞA FENOMENLERİ: GÜNEŞ VE AY. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 1168-1183. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510021

 27448 27618 27616   27615  27574 27609   27627


Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası