Mesnevi, kafiyenin her beyitte değiĢmesi ve beyit sayısının da sınırlandırılmamıĢ olması
özellikleri nedeniyle uzun manzum metinler için tercih edilen bir nazım Ģekli olmuĢtur. Bu durum,
tahkiyeye dayalı manzum metinlerde Ģairlere büyük kolaylık sağlamıĢtır. Leylâ vü Mecnûn,
Hüsrev ü ġîrîn, Yûsuf u Züleyhâ gibi aĢkı konu alan manzum hikâyeler hep bu nazım Ģekliyle
yazılmıĢ, hatta mesnevi denilince çoğunlukla bu tür metinler akla gelir olmuĢtur. Mesnevi nazım
Ģekliyle yazılmıĢ manzum hikâyelerden biri de Ġskender-nâme‟dir. Türk edebiyatında ilk defa
Ġskender-nâme yazan kiĢi 14. yüzyıl Ģairlerinden Ahmedî‟dir. Ahmedî‟den önce Fars
edebiyatında üç farklı kiĢi Ġskender-nâme yazmıĢtır. Firdevsî ġeh-nâme adlı eserinin içinde bu
konuya da yer vermiĢ, Nizâmî-i Gencevî ġeref-nâme ve Ġkbâl-nâme‟den oluĢan Ġskendernâme‟de, Emir Hüsrev-i Dihlevî ise Âyîne-i Ġskenderî adlı eserinde müstakil olarak bu konuyu
iĢlemiĢtir. Bunların dıĢında aynı dönemde Fars edebiyatında bir de mensur Ġskender-nâme
yazılmıĢtır. Bu makalenin konusu olan IĢkiyyât-ı Ġskender de Ahmedî‟nin Ġskender-nâme adlı
mesnevisinde yer alan müstakil bir aĢk hikâyesidir. Fakat bu müstakil aĢk hikâyesi, daha önce
yazılmıĢ olan eserlerin hiçbirinde yer almaması yönüyle orijinal bir nitelik gösterir. Hikâye, elçi
kılığında Zâbilistân‟a gittiğinde, orada hükümdarın kızı GülĢâh ile aralarında geçen aĢkı konu
almaktadır. Makalede, IĢkiyyât-ı Ġskender, metin kompozisyonu ve hikâyenin yapısını oluĢturan
unsurlar yönüyle incelenecek, daha sonra halk hikâyeleri ve masallar ile kimi ortak özelliklerini
göstermek bağlamında epizotlar ve motifler yönüyle de değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Mayıs 2018 |
Gönderilme Tarihi | 3 Nisan 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |
Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası