KIRGIZ MASALLARINDA FAKİRLİK

Yıl 2018, , 705 - 714, 28.11.2018

Nedim Bakırcı Hüseyin Kürşat Türkan

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510205

Öz

Kırgız Türkleri çok zengin halk bilimi malzemesine sahip Türk boylarından biridir.
Özellikle dünyanın en uzun destanı özelliğini taşıyan Manas Destanı dikkate alındığında bu
zenginlik daha iyi anlaşılacaktır. Kırgız Türklerinde destan anlatma geleneğinden sonra en çok
sevilen ve anlatılan tür, masallardır. Masallar içerisinde anlatılan ortamın kültürüne ve masalı
anlatanın hayatına dair pek çok unsuru bulmak mümkündür. Bu unsurlardan biri de fakirliktir.
Masal anlatma geleneği daha çok şehir dışındaki yerleşimlerde canlı olarak varlığını
devam ettirdiği için masalı anlatan ve dinleyenlerin ekonomik durumlarının çok da iyi olduğu
düşünülemez. Dolayısıyla anlatıcı, bu fakirliğini masallara yansıtacak ve masallarda fakir
kahramanın zengin olması arzulanacaktır.
Türk dünyası masallarında pek çok konu işlenmiştir. Bunlardan birisi de fakirliktir. Bu
fakirlik kavramı, daha çok zenginlik ve fakirlik zıtlığı üzerine kuruludur. Bu çalışmada Kırgız
masallarından yola çıkarak fakirlik konusunun nasıl işlendiği ele alınıp değerlendirilecektir.
Değerlendirmeye esas olan masallarda; fakirlerle zenginlerin mücadelesi, şımarık zenginin fakir
bir kızla evlendirilip adam edilmesi, fakir bir adamın söz verdiği için asılmaya razı olacak kadar
sözüne sadık olması, fakir bir adamın olağanüstü objelerle rahata kavuşması, fakir bir insanın
aklını kullanarak zengin olması, çok yoksul olan bir babanın oğlunu pazarda satması ve oğlunun
bir sihirbazın oyunlarını öğrenip anne ve babasını rahata kavuşturması, fakir insanlara
zenginlerin zulmetmesi şeklinde fakirlik konusu işlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kırgız Türkleri, Kırgız masalları, fakirlik

Kaynakça

• .