AB’NİN GÜVENLİĞİ VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ: NATO FÜZE KALKANI

Yıl 2019, , 719 - 735, 24.03.2019

Erdal Aydın

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543863

Cited By: 1

Öz

2018 yılında NATO Zirvesi sonrası ABD Başkanı Trump Rusya’ya 1987 yılında kabul
edilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşmasını (INF) defalarca ihlal ettiği gerekçesiyle iki
aylık süre verince uluslararası toplumda büyük yankı uyandırdı. Altı ay içinde şayet Rusya ile
yeni bir antlaşma yapılmazsa ABD, INF’den çekileceğini duyurdu. Buna mukabil Rusya’da ilgili
antlaşmayı askıya aldığını ve ABD’nin NATO Füze Kalkanı projesiyle INF’i ihlal ettiğini
savunmaktadır. Soğuk Savaş düzeninde iki kutuptan birini temsil eden SSCB’nin halefi olan
Rusya’nın füze kalkanı projesine yaklaşımı AB’nin güvenliği noktasından son derece kritik bir
meseledir. Aslında NATO Füze Kalkanı projesinin geçmişi 1980’li yıllarda Ronald Regan
döneminde ABD Ulusal Füze Savunma Sistemine dayanmaktadır. Küresel siyasette devletlerin
en büyük kaygılarının başında uluslararası güvenlik gelmektedir. Dünyanın en önemli süper
güçlerinden ABD bile bir köy şeklini almış modern dünyada tek başına güvenliğini tesis etmekte
aciz kaldığından bu proje daha sonra revize edilerek 2010’da NATO Lizbon toplantısında EPAA
projesi (Avrupa için Aşamalı Uyarlanabilirlik Yaklaşımı) olarak kabul edilmiştir. Bu makalede
birincil kaynaklara dayanarak analitik, eleştirel, yorumlamacı ve karşılaştırmalı yöntem takip
edilip öncelikle Füze Kalkanı Projesi fikrinin nasıl ve neden ortaya çıktığı üzerinde durulacaktır.
Teknik olarak sistemin ne olduğu ve nasıl işlediği hakkında temel bilgiler özetlenecektir. Daha
sonra Türkiye’nin tarihsel olarak kadim bağları olan İran ile ilişkilerinde Füze Kalkanı sisteminin
nelere sebep olacağına işaret edilecektir. AB’nin güvenliğini tesiste özellikle büyük öneme sahip
bu projenin gerçekleşmesinde Türkiye’nin İran ile sahip olduğu yumuşak gücü ve diplomasisine
dikkat çekilmektedir. Son olarak Füze Kalkanı projesi sürecinde Rusya’yla ilişkide Türkiye’nin
sahip olduğu stratejik role yer verilecektir

Anahtar Kelimeler

NATO Füze Kalkan Sistemi, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (INF), Uluslararası Güvenlik, Küresel Siyaset, AB.

Kaynakça

• .