AVRUPA YEREL YÖNETİMLER ÖZERKLİK ŞARTI ÜZERİNE BİR İNCELEME: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Year 2017, Volume: 5 Issue: 10, 256 - 276, 15.01.2017

Murat Aygen

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509868

Abstract

Türkiye‟nin tecrübe ettiği demokratikleĢme süreci, yeni anayasa tartıĢmaları, Türk kamu
yönetimini yeniden yapılandırma çabası, AB‟ye tam üyeliğin stratejik bir hedef olarak
benimsenmesi ve barıĢ süreci gibi faktörlerin etkisi ile yerel yönetimlerin özerkliği ve yerel
demokrasinin güçlendirilmesi Türkiye siyasetinde yoğun bir Ģekilde tartıĢılmaktadır. Türkiye‟de
yerel özerkliğin güçlendirilmesi tartıĢılırken, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik ġartı
siyasetçilerin, akademisyenlerin ve kamuoyunun sürekli olarak zikrettiği, söylemlerini ve
iddialarını dayandırdıkları temel metin olarak karĢımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, bu
tartıĢmalarda ilgili taraflar Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik ġartı‟na her daim farklı anlamlar
yüklemekte ve bu belge farklı Ģekilde ve çoğu zaman bağlamından koparılarak
yorumlanmaktadır. Bu doğrultuda, çalıĢmanın amacı, Türkiye‟de yeniden yapılandırılan yerel
yönetimleri Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik ġartı‟na uyum açısından analiz etmek ve Özerklik
ġartı çerçevesinde yerel yönetimlerin özerkliğini güçlendirmek için atılabilecek adımlara iliĢkin
önerilerde bulunmaktır.
Türkiye‟de gerçekleĢtirilen son yerel yönetimler reformları ile Avrupa Yerel Yönetimler
Özerklik ġartı‟na büyük ölçüde uyum sağlandığı görülmektedir. Yapılan son yasal
düzenlemelerle Türkiye‟nin Özerklik ġartı‟nın belirli maddelerine koyduğu çekincelerin çoğunun
fiili olarak anlamını yitirdiği anlaĢılmaktadır. Bununla birlikte, Türkiye‟de Özerklik ġartı‟na yönelik
yasal düzlemde var olan uyumun güçlendirilmesi ve pratiğe aktarılabilmesi için yerel
yönetimlerin görev ve yetkileri, uygulanan idari vesayet denetiminin derecesi ve yerel
yönetimlerin mali özerkliği açısından bazı adımların atılması mümkündür. Türkiye‟de bu
gerekliliklerin karĢılanması aynı zamanda Avrupa Yerel Yönetim Özerklik ġartı‟nı bağlamından
kopararak muğlak bir Ģekilde ve aĢırı siyasallaĢtırarak tartıĢan çevrelerin söylemlerini de açığa
çıkarmıĢ olacaktır. 

Keywords

Decentralization, European Charter of Local Self Government, Local Governments

References

• Adalet ve Kalkınma Partisi Programı, https://www.akparti.org. tr/site/ak parti/partiprogramı (EriĢim Tarihi: 4 ġubat 2015). ARIKBOĞA, Erbay, (2015) „‟Özerklik, Yerel Yönetimler ve Türkiye‟ ‟Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları Ġstanbul.,s.12. Avrupa Komisyonu, Türkiye 2006 ilerleme Raporu, (COM (2006) 649 nihai), Brüksel; Commission of the European Commu¬nities, Turkey 2007Progress Report, SEC(2007) 1436, Brussels; Com¬mission of the European Communities, Turkey 2008 Progress Report, SEC(2008) 2699, Brussels; Commission of the European Commu¬nities, Turkey 2009 Progress Report, SEC(2009)1334, Brussels. Avrupa Komisyonu, Türkiye 2011 Yılı ilerleme Raporu, SEC BENEDĠKTER Thomas, (2014)Modern Özerklik Sistemleri: Dünya Özerklik Örnekleri, (Nika Yayıncılık, Ankara) s. 30-39. CLARCK Gordon L, (1987) “A Theory of Local Autonomy”, Annals of the Associ¬ation of American Geographers, 74 (2), (1984), s. 195-208). Edward Page ve Michael Goldsmith (Ed.), Central and Local Government Relations: A Comparative Analysis of West European Unitary States (London: Sage Publication). GOLDSMĠTH, Michael, (2002) “Central Control over Local Government-A Western European Comparison”, Local Government Studies, 28 (3), s. 91. KARAKILÇIK, Yusuf, (2015) „‟Yerel Yönetimler‟‟ Seçkin yayınları Ankara. s.322 Maliye Bakanlığı, 2013 Yılı Genel Faaliyet Raporu, Ankara, 2014, s. 10-11. MURATOĞLU, Tahir, (2011) “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik ġartı ve Türk Hukuku”, Ġstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 69, Sayı: 1-2, s. 737-738. PARLAK Bekir ve ÖZGÜR Hüseyin (2002) (Ed.) Avrupa Birliği ile BütünleĢme Sürecinde Türkiye‟de Yerel Yönetimler, (Bursa, Alfa Yayınevi), s. 82-87. PRATCHETT Lawrence, (2004) “Local Autonomy, Local Democracy and New Localism”, Political Studies, 52, s. 362. SOBACI Mehmet Zahid, (2012) “YönetiĢim Çağında Merkezi Yönetim- Yerel Yönetim ĠliĢkisi: Yeniden Yapılandırılan Yerel Yönetimler Bağlamında Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Yerel ve Kentsel Politikalar Ed. Akif Çukurçayır ve AyĢe Tekel, 2. Baskı, (Çizgi Kitabevi, Konya), s. 306. SOBACI, Mehmet Zahid, (2015) ‟‟Türkiye‟nin Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik ġartına Uyumu‟‟ Nisan, sayı.120.s.24.