TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 15, 232 - 240, 28.11.2018

Duygu Kamacı Gencer

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509954

Cited By: 3

Öz

Sözlükbilimin birincil amacına yönelik hazırlanan kullanıcı odaklı sözlüklerde yer alan
etiketler, sözlük kullanıcılarına bilgi veren ve kullanıcıların sözlükten azami düzeyde
yararlanmalarını sağlayan parçacıl yapı birimleridir. Sözlük hazırlayıcıları, merkeze aldıkları
kriterlere ve hedef kitlelerine göre sözlükte çeşitli sebeplerle sapmalar meydana getiren
maddebaşlarını etiketlemeyi tercih ederler. Bu bağlamda etiketlerin en önemli işlevi, sözlük
kullanıcılarına mevcut dilde yer alan özel kullanımlar ve terimler hakkında yol göstermek, onları
uyarmaktır. Sözlüklerin söz konusu işlevsel birimlerinin alt kategorilerinden biri de zaman
etiketleridir. Zaman etiketleri hem eski hem de yeni sözcükleri işaretleyen parçacıl yapı birimidir.
Kullanımdan düşmüş sözcükler için kullanılan etiketler kimi yabancı sözlüklerde modası geçmiş,
eskimiş, arkaik şeklinde çeşitlenirken TDK Türkçe Sözlük’te zaman etiketi olarak bu bağlamda
sadece eskimiş etiketi kullanılmıştır. Bu çalışmada, sözcüklerin göndergesinin (referent)
unutulduğunu ya da var olan göndergenin başka bir sözcük ile ifade edildiği durumları gösteren
eskimiş kullanım etiketinin, TDK Türkçe Sözlük’teki görünümü sıklık odaklı incelenmiş ve TDK
Türkçe Sözlük’te eskimiş etiketinin sözcük sıklığından bağımsız kullanıldığı tespit edilmiştir.
Elde edilen verilerden yola çıkılarak söz konusu etikete sahip maddebaşlarının derlem odaklı
sıklık frekansı sorgulamasına tabi tutulması gerektiği kanısına varılmıştır. Çalışmada ayrıca
TDK Türkçe Sözlük’teki zaman etiketlerinin çeşitlenmesi, bir art zamanlılık sınırının belirlenmesi
ve belirlenen ilkelerin kullanıcı kılavuzunda yer alması gerektiği üzerine de görüşlere yer
verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

: işaretleme, etiket, kullanım etiketi, eskimiş, TDK Türkçe Sözlük

Kaynakça

• AKSAN, Yeşim vd., (2012), Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012), Ġstanbul, Türkiye. http://www.Ireccof.org/proceedings/Irec2012/papers.html ASLAN, Ezgi, (2014), “Sözlükleri Oluşturan Temel Yapılar (Terim ve Tanım Denemeleri)”, I. Uluslararası Sözlükbilimi Sempozyumu, Yayımlanmamış Sözlü Bildiri, Sakarya Üniversitesi, 26-27 Kasım 2014, Sakarya.