DEDE KORKUT DESTANLARI VE JAPON MASALLARINDA GEÇEN BAZI MOTİFLERE DAİR

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 28, 44 - 60, 19.09.2021

Yusuf Avcı , Gamze Çelik , Minako Takahashı

https://doi.org/10.33692/avrasyad.900333

Cited By: 1

Öz

Japon ve Türk kültürünü buluşturan ortak noktalar bulunmaktadır. Aynı dil ailesine sahip olan bu iki toplumun anlatılarının incelenmesi, bu iki toplumun birbirini daha yakından tanımasını sağlayabilir. Bu araştırmanın amacı, Türk anlatıları ve Japon anlatılarını inceleyerek kültürel yönden benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Bu amaç için belirlenen alt amaçlar ise; her iki toplumun anlatılarındaki çocuk sahibi olma ve statü motifi, inanç motifi, musiki motifi ve ad alma motifinin nasıl işlendiğini belirlemektir. Bu araştırmayı gerçekleştirmek için, Japon Masalları Propp’un “masalları inceleme kuramı”na göre incelenmiştir. Dede Korkut Anlatıları incelenirken ise doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Ayrıca karşılaştırmalı edebiyat analizine göre de bu anlatılar incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; her iki toplumun anlatılarında da çocuk sahibi olma statü göstergesidir. Kahramanlar zorluklarla karşılaştıklarında inançlarına sığınmaktadır. Japonların “koto” ve “samisen” gibi kültürel müzik aletleri anlatılarda yer alırken, Dede Korkut anlatılarında “kopuz” ön plandadır. Her iki toplumda da ad alma önem taşımaktadır. Dede Korkut anlatıları ve Japon anlatıları karşılaştırıldığında, iki toplum benzer özelliklere sahiptir. Çocuk sahibi olmaya verilen önem, inanç, musiki, ad alma motifleri incelendiğinde ortak noktalar vardır. Bundan sonraki yapılacak olan çalışmalarda, bu iki toplumun edebiyatının başka yönlerden karşılaştırılması ile ilgili çalışmalar devam edebilir. Böylece birbirinden farklı ama ortak noktaları olan iki toplum olarak birbirimizi daha yakından tanıma şansı yakalayabiliriz.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Dede Korkut anlatıları, Japon anlatıları, karşılaştırmalı edebiyat, Propp masal analizi

Kaynakça

• ALSAÇ, Fevziye, (2018), “Dede Korkut Hikâyelerinde Kültürel Bellek Bağlamında Gelenekler”, Journal of Turkish Language and Literature, Volume:4, Issue:1, Winter 2018, s: 17-35.
• ARIKOĞLU, Ekrem, (2019), “Dede Korkut Kitabı’nın Üçüncü Yazmasının Bulunuşu”, Millî Folklor, 2019, Yıl 31, Sayı 123, s: 23-30.
• ÇETİNKAYA, Gülnaz, (2015), “Dede Korkut Hikâyeleri’nde Benlik, Kimlik, Kişilik Üçgeninde Devletlü Oğul, Yiğit ve Eren”, Türkbilig, 2015/30, s: 79-88.
• EBERHARD, Wolfram, (1992), Dünya Tarihi, En Eski Devirlerden Zamanımıza Kadar Uzak Doğu Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican, (2019), “Dede Korkutun Yeni Nüshası Üzerine Konu-Bağlantılar-Yer-Zaman-Okuyuş”, Dil Araştırmaları, Bahar 2019/24, s: 7-13.
• GÖKYAY, O. Ş., (2006), Dedem Korkudun Kitabı, Kitab-ı Dedem Korkut Âlâ Lisan-ı Taife-i Oğuzan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• GÜZEL, Abdurrahman ve TORUN, Ali, (2017), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• KAFKASYALI, Yavuz Selim, (2015), “Dede Korkut Oğuznâmeleri Perspektifinden Oğuzlarda Mûsikî”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 19 (1), s: 179-194.
• KRIPPENDORFF, Klaus, (2004), Content Analysis an Introduction to Its Methodology, USA: SagePuplications.
• KÜÇÜKYALÇIN, Erdal, (2013), Dönüm Noktalarıyla Japon Tarihi Samuraylar Çağı, İstanbul: İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi ve Tic. AŞ.
• MARSHALL, Catherine ve ROSSMAN, Gretchen B. (2006), Designing Qualitative Research, California: Sage Puplication.
• MEYER, Milton W., (2014), Japonya Tarihi Hanedanlık Döneminden Günümüz Japonyası’na, İstanbul: İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi ve Tic. AŞ.
• OĞUZ, M. Öcal; EKİCİ, Metin; AÇA, Mehmet; DÜZGÜN, Dilaver; AKARPINAR, R. Bahar; ARSLAN, Mustafa; YILMAZ, Aktan Müge; EKER, Gülin Öğüt ve ÖZKAN, Tuba (2012), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• O’LERY, Zina (2004). The Essential Guide to Doing Research, London: SAGE Publications Ltd.
• OZAKİ, Yei Theodora (2020). Japon Masalları, İstanbul: Karakarga Yayınları.
• ÖGEL, Bahaeddin (2014), Türk Mitolojisi, Cilt: II, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• ÖZDEMİR, Mehmet (2018). “Türk Kültüründe Çocuk Sahibi Olma Olgusundan Hareketle Dede Korkut Kitabı’nda Sevgi ve Bağlılık Temalarının İncelenmesi”, I. Uluslararası Kanuni Sultan Süleyman Sempozyumu, 21. Yüzyılda Kanuni’yi Anlamak, 24-26 Nisan 2018, s: 216-225, Trabzon, Türkiye.
• PROPP, Vladamir (2017), Masalın Biçimbilimi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• SOYUÇOK, M. ve BATUR, Z. (2018), “Dede Korkut Hikâyelerinde İnanç Kavramı ve Bu Kavrama Yüklenen Anlamlar”, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/18, s: 545-560.
• XALLIYEVA Gulnoz (2020), Karşılaştırmalı Edebiyat, Mersin: Mer-Ak Mersin Akademi Yayınları.
• YAŞKAN, Samet (2020). Şintoizmde İbadet, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.