ESKATOLOJİ VE DİN EKSENİNDE KIYAMETE DAİR ANLATILAR

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 32, 82 - 90, 25.09.2022

Yavuz Gözen

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1174896

Öz

Dünyanın nasıl vücuda geldiğini araştıran insanoğlu bir yandan da kendinin ve dünyanın
sonunu merak etmiştir. Cevaplarını bulamadığı sorular karşısında aciz kaldığında bazen dinlere
bazen de mitolojilere sığınmıştır. Mitoloji ve din çoğu zaman insanın sorularının cevabı
olmuştur. Dünyanın sonuna dair cevap bekleyen sorular vardır. Bu soruların cevaplarını veren
mitolojik anlatı türü eskatoloji olarak adlandırılır. Makalemizde kıyamete dair dini anlatıların ve
eskatolojik anlatıların benzeşim noktaları tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece din ve mitoloji
kavramlarının birbirine yakınlıkları veya uzaklıkları ortaya çıkmış olacaktır. Mitoloji ve din
kavramları sürekli bir etkileşim içinde olmuştur. Zaman zaman din mitolojik anlatılardan alıntı
yapmış, zaman zaman da mitoloji dinin içeriklerini iktibas etmiştir. Bu etkileşim günümüze kadar
sürmüştür. Din ve mitoloji insan hayatının her yönünde karşımız çıkan iki kutsal örgüdür. Bu
bakımdan din ve mit hemen her insan için kutsalı temsil eder. Din insanların manevi boyutudur.
Mit ise insanların kültürel mirasının bir ürünüdür. Mitlerden yola çıkarak, kültürün eski
zamanlardaki haliyle bugünkü durumu karşılaştırılabilir. Böylece bugünle eski arasında ilişki
kurulabilir. Toplumun dünyaya ve olaylara bakış açısı ve o toplumun karakteri anlaşılabilir. Din
ve mit araştırmalarının temel argümanlarından biri de budur. Din ve mitoloji araştırmalarının
temelinde yatan diğer bir sebep ise her ikisinin de birçok insanın hayatına yön verebilme
kabiliyetidir. En modern insan bile kendince kutsal gördüğü amillerin etkisinden çıkamaz. Din ve
mit de kutsal görülen en önemli amillerdendir.

Anahtar Kelimeler

Mitoloji, din, kıyamet, eskatoloji, mit.

Kaynakça

• Bayat, F. Türk Mitolojik Sistemi: C.1. Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi, 2. Basım, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2007.
• Beydili, Celal, Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Yurt Yayınları, Ankara, 2015.
• Bursevî, İsmail Hakkı Rûhu’l-Beyân fi-Tefsiri’l-Kur’ân, Erkam Yay. İstabul,2013