REFLECTIONS OF DISASTER ON WOMEN'S HEALTH

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 21 - 30, 23.06.2025

Feyzanur Gülçelik , Nurcan Kırca

https://doi.org/10.51621/aws.1630298

Abstract

Disasters deeply affect societies and can cause serious health and safety problems, especially for women. During disasters, women are exposed to significant risks in terms of physical, psychological, reproductive, and sexual health. Due to their increased vulnerability in such periods, women face threats such as gender-based violence, sexual assault, and human trafficking. The collapse of social structures and limited resources after disasters significantly hinder women's access to healthcare services, making it difficult for them to meet their health needs during this time. Access to healthcare, education, and information becomes restricted for women, while issues related to reproductive health, pregnancy, childbirth, and menstrual health increase. The lack of access to contraception and the deterioration of hygienic conditions put women's reproductive health at serious risk. Women are also adversely affected due to their caregiving responsibilities and domestic roles during disasters. The increased vulnerability of women in disasters, combined with limitations stemming from societal and cultural norms and their lack of participation in decision-making processes, leads to the neglect of women’s needs in disaster management. Therefore, greater attention must be paid to women’s health during disaster management processes. Their needs must be accurately identified, and healthcare services, education, security, and support systems should be strengthened. To improve women's health during disasters, gender-sensitive health policies tailored to such periods should be developed. Specialized health services should be provided for disasters, with a particular focus on sexual and reproductive health. Pre-disaster education and awareness should be increased, and women’s participation in the recovery process should be supported. Additionally, psychological support and rehabilitation processes for women should be strengthened, and policies that promote gender equality should be implemented.

Keywords

Disasters, nursing, women

AFETLERİN KADIN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ YANSIMALARI

Abstract

Afetler, toplumları derinden etkileyerek özellikle kadınlar için ciddi sağlık ve güvenlik sorunlarına yol açabilen olaylardır. Afet dönemlerinde kadınlar; fiziksel, psikolojik, üreme ve cinsel sağlık açısından önemli risklere maruz kalmaktadır. Afet dönemlerinde kadınlar, artan kırılganlıkları nedeniyle cinsiyete dayalı şiddet, cinsel saldırı ve insan ticareti gibi tehditlerle karşı karşıya kalmaktadır. Afet sonrası toplumsal yapının çökmesi ve kaynakların sınırlı olması, kadınların sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırarak, bu süreçte sağlık ihtiyaçlarını karşılamalarını büyük ölçüde güçleştirir. Kadınların sağlık hizmetlerine, eğitim ve bilgiye erişimi kısıtlanırken, özellikle üreme sağlığı, gebelik, doğum ve menstrual sağlık gibi sorunlar daha da artar. Doğum kontrol hizmetlerine erişim eksikliği ve hijyenik koşulların bozulması, kadınların üreme sağlığını tehlikeye atmaktadır. Kadınlar, afetlerdeki bakım sorumlulukları ve ev içindeki roller nedeniyle sağlık açısından olumsuz etkilenir. Kadınların, afetlere karşı daha savunmasız olmaları, toplumsal ve kültürel normlardan kaynaklanan sınırlamalar ve karar alma süreçlerine katılım eksiklikleriyle birleşerek afet yönetiminde kadınların ihtiyaçlarının göz ardı edilmesine neden olmaktadır. Bu nedenle, afet yönetimi süreçlerinde kadınların sağlığına yönelik daha fazla dikkat gösterilmeli, ihtiyaçları doğru şekilde belirlenmeli ve sağlık hizmetleri, eğitim, güvenlik ve destek sistemleri güçlendirilmelidir. Afet döneminde kadın sağlığını iyileştirmek için bu döneme uygun toplumsal cinsiyet duyarlı sağlık politikaları geliştirilmelidir. Afetlere yönelik özel sağlık hizmetleri sunulmalı, özellikle cinsel ve üreme sağlığına öncelik verilmelidir. Afet öncesi eğitim ve farkındalık artırılmalı, iyileşme sürecinde kadınların katılımı desteklenmelidir. Ayrıca, kadınlar için psikolojik destek ve rehabilitasyon süreçleri güçlendirilmeli, cinsiyet eşitliğini teşvik eden politikalar uygulanmalıdır.

Keywords

Afetler, hemşirelik, kadın sağlığı

Ethical Statement

Bu derleme çalışması, literatürde yer alan daha önce yapılmış araştırmalara dayanmaktadır.

Supporting Institution

Destekleyen kurum yoktur.

References

• AFAD. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. AFAD; 2023 (2024, 15 Ekim). https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• Akpınar, N.B., & Ceran, M. (2020). Afetlerle ilgili güncel yaklaşımlar ve afet hemşiresinin rol ve sorumlulukları. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(1), 28-40.
• Alkan, R., & Tandoğan, Ö. (2023). Türkiye’deki doğal afetlerin kadın sağlığı üzerindeki etkileri: Doğal afet ve kadın sağlığı. Balkan Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 121-130. https://doi.org/10.61830/balkansbd.1389064
• Altun, B. (2024). 6 Şubat depremini yaşamış depremzede kadınlardaki deprem sonrası menstrual değişiklik ve kontrasepsiyon durumunun değerlendirilmesi (Tez No: 875748). [Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi]. YÖK Tez Merkezi.
• Amarpoor Mesrkanlou, H., Ghaemmaghami Hezaveh, S., Tahmasebi, S., Nikniaz, Z., & Nikniaz, L. (2023). The effect of an earthquake experienced during pregnancy on maternal health and birth outcomes. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 17, E157. https://doi.org/10.1017/dmp.2022.132
• Amiri, R., & Heydari, A. (2017). Nurses’ experiences of caring for patients with different cultures in Mashhad, Iran. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 22(3), 232-236. https://doi.org/10.4103/1735-9066.208156
• Behrman, J.A., & Weitzman, A. (2016). Effects of the 2010 Haiti earthquake on women’s reproductive health. Stud Fam Plann, 47(1), 3-17. https://doi.org/10.1111/j.17284465.2016.00045.x
• Bilge, Ç., & Şahin, N.H. (2018). Afetler ve perinatal sağlık. Türkiye Klinikleri Surgical Nursing-Special Topics, 4(3), 97-100.
• Clissold, R., Westoby, R., & McNamara, K.E. (2020). Women as recovery enablers in the face of disasters in Vanuatu. Geoforum, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2020.05.003
• Çelebi Boz, F., & Şengün, H. (2017). Afet ve kalkınma ilişkisinde kadın. International Journal of Social Science, 59, 365-366.
• Çelebi, F., & Şengün, H. (2019). Afet ve kalkınma ilişkisinde kadın. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(59), 359-374. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7224
• Enarson, E. (2014). Gender-based violence in disasters: An action research agenda. XVIII. ISA World Congress of Sociology Conference.
• Erdoğan, C.N., & Aksoy, Ö.N. (2020). Deprem stresi ile baş etme stratejileri: Balıkesir örneği. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(2), 88-103. https://doi.org/10.38004/sobad.704072
• Fadjriah, R.N., Herman, Vidyanto, Putri, D.S., & Bohari. (2020). The behavior of exclusive breastfeeding after earthquake and liquefaction in Palu City. Int J Adv Sci Technol, 29(5), 805-808.
• Harville, E., Giarratano, G., Savage, J., Mendoza, V.Bd., & Zotkiewicz, T. (2015). Birth outcomes in a disaster recovery environment: New Orleans women after Katrina. Maternal and Child Health Journal, 19(11), 2512-2522.https://doi.org/10.1007/s10995-015-1772-4
• Huhmann, K. (2020). Menses requires energy: A review of how disordered eating, excessive exercise, and high stress lead to menstrual irregularities. Clin Ther, 42(3), 401-407. https://doi.org/10.1016/j.clinthera.2020.01.016
• Ilgın, H.Ö., & Karagül, D. (2022). Afet süreçlerinde kadınlara yönelik toplumsal cinsiyet eşitsizliğinde sivil toplum kuruluşu çalışanlarının deneyimleri: Çanakkale ili örneği. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 85-103.
• IPPF. (2023) (2024, Kasım 25). https://www.ippf.org/mediacenter/unmet-need-contraceptivesquadruples-parts-earthquake-affectedturkiye
• Khanlou, N., Vazquez, L. M., Pashang, S., Connolly, J. A., Ahmad, F., & Ssawe, A. (2021). 2020 syndemic: Convergence of COVID-19, gender-based violence, and racism pandemics. Journal of Racial and Ethnic Health Disparities, 9, 2077–2089. https://doi.org/10.1007/s40615-021-01146-w
• Kissinger, P., Schmidt, N., Sanders, C., & Liddon, N. (2007). The effect of the Hurricane Katrina disaster on sexual behavior and access to reproductive care for young women in New Orleans. Sex Transm Dis, 34(11), 883-886. https://doi.org/10.1097/olq.0b013e318074c5f8
• Kyozuka, H., Murata, T., Yasuda, S., Ishii, K., Fujimori, K., Goto, A., Yasumura, S., Ota, M., Hata, K., Suzuki, K., Nakai, A., Ohira, T., Ohto, H., Kamiya, K., & Fukushima Health Management Survey Group. (2022). The effects of the Great East Japan Earthquake on perinatal outcomes: Results of the Pregnancy and Birth Survey in the Fukushima Health Management Survey. Journal of Epidemiology, 32(12), 57–63. https://doi.org/10.2188/jea.JE20210444
• Li, X. H., Qin, L., Hu, H., Luo, S., Li, L., Fan, W., Xiao, Z., Li, Y. X., & Li, S. W. (2011). Influence of the Wenchuan earthquake on self-reported irregular menstrual cycles in surviving women. Gynecological Endocrinology, 27(9), 706-710. https://doi.org/10.3109/09513590.2010.526663
• Liu, S., Han, J., Xiao, D., Ma, C., & Chen, B. (2010). A report on the reproductive health of women after the massive 2008 Wenchuan earthquake. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 108(2), 161-164. https://doi.org/10.1016/j.ijgo.2009.08.030
• Mamun, M.A., Huq, N., Papia, Z.F., Tasfina, S., & Gozal, D. (2019). Prevalence of depression among Bangladeshi village women subsequent to a natural disaster: A pilot study. Psychiatry Res, 276, 124-128. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.05.007
• MirMohamadali, M., Jazani, R. K., Sohrabizadeh, S., & Nasrabadi, A. N. (2019). Barriers to breastfeeding in disasters in the context of Iran. Prehospital and Disaster Medicine, 34(1), 20-24. https://doi.org/10.1017/s1049023x18001243
• Nishihara, M., Nakamura, Y., Fuchimukai, T., & Ohnishi, M. (2018). Factors associated with social support in child-rearing among mothers in post-disaster communities. Environmental Health and Preventive Medicine, 23(1), 58. https://doi.org/10.1186/s12199-018-0747-7
• Nour, N.N. (2011). Maternal health considerations during disaster relief. Rev Obstet Gynecol, 4(1), 22-27. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3100103/
• Oberg, M., Skalkidou, A., & Heimer, G. (2019). Experiences of sexual violence among women seeking services at a family planning unit in Sweden. Upsala Journal of Medical Sciences, 124(2), 135-139. https://doi.org/10.1080/03009734.2019.1604587
• Rahmani Bilandi, R., Khalajabadi Farahani, F., Ahmadi, F., Kazemnejad, A., & Mohammadi, R. (2015). Exploring the perception of women about menstrual health in earthquake-stricken areas. J Mazandaran Univ Med Sci, 25(125), 49-60.
• Rajabi, E., Hamidreza Khankeh, H.R., Ranjbar, M., Mousavi, M., Norouzi, M., Farokhi, M. (2022). Evaluation of women’s reproductive health status after the 2017 earthquake in Kermanshah, Iran. Health in Emergencies and Disasters Quarterly, 7(4), 183-192. http://dx.doi.org/10.32598/hdq.7.4.271.2
• Shooshtari, S., Abedi, M. R., Bahrami, M., & Samouei, R. (2018). The mental health needs of women in natural disasters: A qualitative study with a preventive approach. Journal of Family Medicine and Primary Care, 7(4), 678-683. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_333_17
• Sloand, E., Killion, C., Yarandi, H., Sharps, P., Lewis‐O'Connor, A., Hassan, M., Gary, F., Cesar, N. M., & Campbell, D. (2017). Experiences of violence and abuse among internally displaced adolescent girls following a natural disaster. Journal of Advanced Nursing, 73(12), 3200-3208. https://doi.org/10.1111/jan.13316
• Sulaiman, Z., Mohamad, N., Ismail, T.A., Johari, N., & Hussain, N.H. (2016). Infant feeding concerns in times of natural disaster: Lessons learned from the 2014 flood in Kelantan, Malaysia. Asia Pac J Clin Nutr, 25(3), 625-630. https://doi.org/10.6133/apjcn.092015.08
• Şimşek, P., & Gündüz, A. (2021). Türkiye’de afet hemşireliği. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 47(3), 469-476. https://doi.org/10.32708/uutfd.981301
• Tel, H. (2016). Olağanüstü durumlar ve hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(4), 278-282.
• Thurston, A.M., Stöckl, H., & Ranganathan, M. (2021). Natural hazards, disasters and violence against women and girls: A global mixed-methods systematic review. BMJ Global Health, 6(4), e004377. https://doi.org/10.1136/bmjgh2020-004377
• Twigg, J. (2015). Disaster risk reduction. Overseas Development Institute.
• Watanabe, Z., Iwama, N., Nishigori, H., Nishigori, T., Mizuno, S., Sakurai, K., Ishikuro, M., Obara, T., Tatsuta, N., Nishijima, I., Fujiwara, I., Nakai, K., Arima, T., Takeda, T., Sugawara, J., Kuriyama, S., Metoki, H., Yaegashi, N., & Japan Environment & Children's Study Group. (2016). Psychological distress during pregnancy in Miyagi after the Great East Japan Earthquake: The Japan Environment and Children's Study. Journal of Affective Disorders, 190, 341–348. https://doi.org/10.1016/j.jad.2015.10.024
• Yoosefi Lebni, J., Khorami, F., Ebadi Fard Azar, F., Khosravi, B., Safari, H., & Ziapour, A. (2020). Experiences of rural women with damages resulting from an earthquake in Iran: A qualitative study. BMC Public Health, 20, 1-13. https://doi.org/10.1186/s12889-020-08752-z
• Yoshihama, M., Yunomae, T., Tsuge, A., Ikeda, K., & Masai, R. (2019). Violence against women and children following the 2011 Great East Japan Disaster: Making the invisible visible through research. Violence Against Women, 25(7), 862-881. https://doi.org/10.1177/1077801218802642
• Yusefni, E., Handini, H. R. S., Rustam, Y., & Hayati, N. F. (2022). The effect of family support on the recovery of postpartum mothers based on matrilineal culture in disaster risk areas. Jurnal Kebidanan Dan Kesehatan Tradisional, 7(2), 118-126. http://dx.doi.org/10.37341/jkkt.v0i0.368