Teoman Duralı'da Felsefe ve Edebiyat İlişkisi

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 84 - 98

Mehmet Sabri Genç

https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1626287

Abstract

Teoman Duralı, Türkçe’de yazılmış birçok özgün felsefe eserinin müellifidir. Türk filozof Teoman Duralı (1947-2021); felsefe tarihi, medeniyet felsefesi, biyoloji felsefesi, ahlâk felsefesi, tarih felsefesi, siyaset felsefesi gibi alanlarda eserler yayınlamıştır. Bunların yanı sıra Duralı’nın gözden kaçan bir yanı da şiir ve edebiyatın mahiyetiyle ilgilenmiş olmasıdır. Deniz ve Kâşiflik (2011) adlı bir de şiir kitabı olan Duralı, edebiyat ve felsefe ilişkisine dair yazılar kaleme almıştır. Aynı zamanda birçok söyleşisinde bu ilişkiye dair görüşler beyan etmiştir. Duralı’nın bu ilişkiye dair fikirleri, sosyal bilimlerin felsefi arka planına da ayrıca ışık tutmaktadır. Ayrıca Türkiye’de felsefe yapmanın mahiyetinin nasıl olmaması gerektiğini de açıklığa kavuşturmaktadır. Bu makale Duralı’nın, sıklıkla ele alınan veya tartışılan; medeniyete, kültüre veya biyoloji felsefesi çerçevesinde ileri sürdüğü düşüncelerinin yanı sıra felsefe ve edebiyat ilişkisine dair fikirlerinin de varlığını ortaya koyma çabası gütmektedir. Dolayısıyla bu makalede, Duralı’nın felsefe ve edebiyat ilişkisine dair özgün fikirleri birçok konuyla paralel tartışılmaktadır.

Keywords

edebiyat, şiir, felsefe, Teoman Duralı

The Interface Between Philosophy and Literature in Teoman Duralı

Abstract

Teoman Duralı is the author of many original philosophical works written in Turkish. Turkish philosopher Teoman Duralı (1947-2021); He has published works in fields such as history of philosophy, philosophy of civilization, philosophy of biology, moral philosophy, philosophy of history, and political philosophy. Besides these, another overlooked aspect of Duralı is that he is interested in the nature of poetry and literature. Duralı, who also has a poetry book called Deniz ve Kâşiflik (2011, Sea and Expedition), has also written articles on the relationship between literature and philosophy. At the same time, he expressed his views on this relationship in many of his interviews. Duralı’s ideas on this relationship also shed light on the philosophical background of social sciences. It also clarifies how the nature of philosophizing in Turkey should not be. This article aims to reveal the existence of Duralı’s ideas on the relationship between philosophy and literature, as well as his frequently discussed ideas on civilization, culture or philosophy of biology. Therefore, in this article, Duralı’s original ideas on the relationship between philosophy and literature are discussed in parallel with many topics.

Keywords

literature, poetry, philosophy, Teoman Duralı

References

• Akış, Y. (2014). Bir varoluşçu drama yazarı olarak sorenkierkegaard. Felsefe ve Edebiyat. M. Günay & A.O.Gündoğan (Ed.) içinde (s. 289-306). Çizgi Kitabevi.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2): 368-388.
• Creswell, J.W. (2023). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
• Çapku, A. (2022) Şaban teoman duralı düşüncesinde temel meseleler. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 17: 5-16. https://doi.org/10.55256/temasa.1099315.
• Duralı, Ş.T. (1987a). Bize gelenler. Felsefe Arkivi Dergisi, 26: 297-299.
• Duralı, Ş.T. (1987b). Canlılar sorununa giriş. Remzi Kitabevi.
• Duralı, Ş.T. (2000). Felsefe-bilime giriş. Çantay Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2006). Çağdaş küresel medeniyet. Dergâh Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2007). Şiir. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 12: 87-107.
• Duralı, Ş.T. (2009). Sorun çağının anatomisi. der. M.S. Genç. Şûle Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2010). Dârulfünûn felsefe bölümü yüz on yaşında. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 18: 11-33
• Duralı, Ş.T. (2011a). Deniz ve kâşiflik. der. M. S. Genç. Şûle Yayınları.
• Duralı Ş.T. (2011b). Felsefe-bilimin doğuşu. Dergâh Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2016). Edebiyat ve felsefe üzerine mülahazalar. Karabatak Edebiyat ve Sanat Dergisi, 26: 62-66.
• Duralı, Ş.T. (2018). Hayatın anatomisi. Dergâh Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2019). Felsefe – bilimin odağında metafizik, der. M. S. Genç. Şûle Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2021). Sorun nedir? Felsefe-bilim düşünüşü. Dergâh Yayınları.
• Duralı, Ş.T. (2022). Din ve felsefe-bilim açısından doğu ve batı medeniyetleri. Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
• Günay, M., Gündoğan, A.O. (Ed.). (2014). Felsefe ve edebiyat. Çizgi Kitabevi.
• İhsan, G. & Tufan, T. & Yusuf S. (24 Mayıs 2014). Kafa Dengi [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=cPKIQlIrCBc
• Kara, İ. (2001). Bir felsefe dili kurmak. Dergâh Yayınları.
• Koç, E. (2015). Felsefe ve edebiyat. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1): 105-118.
• Saçıkara T. & Kirmani T. (2022). Prof.dr. teoman duralı ile konuşmalar. Gerçek Hayat.
• Soykan, Ö.N. (2014). Şiir ve felsefe. Felsefe-Edebiyat ve Değerler. C. Kabakcı & S. Yakar (Ed.), içinde (s. 179-185). Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları.
• Yıldız, M. (2014). Edebiyatın felsefî temeli üzerine bir deneme. Felsefe-Edebiyat ve Değerler. C. Kabakcı & S. Yakar (Ed.), içinde (s. 519-526). Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları.