Malatya’da Yerel Siyasetin Dönüşümü Üzerinde Hamit Fendoğlu’nun (Hamido) Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 10 - 32, 17.09.2020

Canan Katılmış , Abdulkadir Baharçiçek

Öz

Çok partili hayata geçiş ile demokratik süreç kimi zaman anti-demokratik yöntemler ile kesintiye uğramıştır ancak demokratik eğilimler ve talepler gelişme göstermeye devam etmiştir. Çok partili hayata geçiş ile Türkiye’de yaşanan değişiklik sadece bir iktidar değişikliği değildir. Türkiye’de siyaset algısı da değişmeye başlamış ve bu zamanla yerel siyasete de ulaşmıştır. Türkiye’de siyaset artık sadece seçkinlerin değil halka yakınlığı ile bilinen, halkın sevdiği ve saygı duyduğu, yerel halkın bulunduğu coğrafyaya, kültüre ve inanca hâkim kişilerin de yarıştığı bir alana taşınmıştır. Türkiye’de yaşanan tüm bu siyasi değişimlerin içinde bulunan ve Malatya’nın siyasi dönüşümlerine önemli katkıları olan Hamit Fendoğlu, 17 Nisan 1978’de bombalı bir suikast sonucu yaşamını yitirmiştir. Ölümünden sonra Malatya’da meydana gelen olaylar Hamit Fendoğlu’nun Malatya’daki etkisini bir kez daha ortaya koymuştur.
Bu çalışmada, Hamit Fendoğlu’nun Malatya’da meydana getirdiği siyasal dönüşüm ortaya konmaya çalışılacaktır. Öncelikle Türkiye’de önemli siyasi değişimlerin yaşandığı ve bu değişimlerin sadece ulusal siyasette değil yerel siyasette de etkisini gösterdiği, 1950-80’li yılları oluşturan siyasal sürece değinilecektir. Daha sonra, Hamit Fendoğlu’nu Malatya siyasetinde öne çıkaran nedenler, siyasi faaliyetleri ve bunların yerel siyasete etkileri incelenecektir. Son olarak, çalışmanın asıl amacı, Hamit Fendoğlu’nun Malatya siyasetinde meydana getirdiği siyasal dönüşüm, ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çok Partili Hayata Geçiş

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi

Teşekkür

Makaleyi incelemeye aldığınız için teşekkür ederim. Umarım katkı sağlayacak bir çalışma olmuştur.

Kaynakça

• Akar, Atilla, ( 2009), Türkiye’de Komplolar Ve Provokasyonlar Tarihi, Profil Yayınları, İstanbul. Akın, Y., ‘‘Türkiye Sol Hareketinin Önemli Polemikleri”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İstanbul: İletişim Yayınları, 2007. Akıncı, Abdulvahap, ‘‘Sefa, Usta, Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçişte Etkili Olan Dış Faktörlerin Değerlendirilmesi’’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, Yıl 2016, Cilt 21, Sayı 1, 275 – 28. Albayrak, Mustafa, (2004), Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-60), Phoenix Yayınevi, Ankara. Alçora, Engin, (2015), Türkiye'de Siyasi Parti Propagandası (1946-1960), Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul. Apuhan, R. Şükrü, (2010), Menderes: 27 Mayıs'tan Yassıada Mahkemelerine: Resmi Tarihi Değiştirecek Gerçekler, (4. Baskı), Timaş Yayınları, İstanbul. Başıbüyük, Şevket, (2014), Malatya’nın Puslu Yılları, Beyan Yayınları, İstanbul. Buluş, Abdulkadir, (2004), 1923-1950 Dönemi CHP İktisat Politikaları ve CHP’nin İktisadi Devletçilik Anlayışı, Çufalı, Mustafa, (2005), Çok Partili Hayata Geçiş Dönemi, Türkiye’de Siyasal Hayat, (Ed. A.Küçük vd.), Aktüel Yayınları, İstanbul. Demirel, Tanel, (2001), ‘‘Demokrat Parti’’, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, ( Ed. M.Yılmaz), 7. Cilt, İletişim Yayınları. Demirel, Tanel, (2016), Türkiye’nin Uzun On Yılı: Demokrat Parti İktidarı ve 27 Mayıs Darbesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. Dinç, Ahmet, (2015), Meclis’in Son Kabadayısı İlk Faili Meçhulü, Hamido, Hayykitap, Geçmiş Gazete, http://www.gecmisgazete.com/haber/meclis-te-hircin-bir-milletvekilihamido?tamBoyut, Erişim Tarihi: 03.04.2018. Göktolga, O. (2005), “Dünya’da Ve Türkiye’de 68 Hareketi Ve Sonuçları”, Türkiye’de Siyasal Hayat, (Ed. A. Küçük vd.), Aktüel Yayınları, İstanbul. Gülsünler, M. Evrim, Ertürk, ‘‘Hülya, Demokrat Partinin 1946 – 1950 Yılları Arasındaki Halkla İlişkiler Stratejileri’’, Selçuk İletişim, 7, 3, 2012, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/177769. Güneş TV, http://www.gunestv.com/?islem=hbd&ID=8030&isim=%93malatya-olaylari-tumyonleriyle-arastirilsin%94.html, Erişim Tarihi: 10.20.2017 Şahhüseyinoğlu, H. Nedim, (2015), Yakın Tarihimizde Kitlesel Katliamlar, Ürün Yayınları, Ankara. http://habervitrini.com/gundem/hamidoyu-olduren-bombanin-aynisi-bakin-kimleregonderilmis-647347/, Erişim Tarihi: 15.10.2017. http://habervitrini.com/gundem/hamidoyu-olduren-bombanin-aynisi-bakin-kimleregonderilmis-647347/, Erişim Tarihi: 15.10.2017. http://nasname.com/kurdistanda-ulusal-orgutlenmenin-yakin-tarihine-bakma-rizgari-alari/, Erişim Tarihi: 12.03.2018. https://indigodergisi.com/2016/01/siyasilerin-kutuplasma-ve-kasitli-gerilim-yaratmacabalari-demirel-ecevit-1-mayis-kars-kalesi-mikrop-mizah-tayfun-sag-sol-catismasi/, Erişim Tarihi: 04.03.2018. İnce, Müslüm, (2016), Darbeler ve Demokrasi Öncesi-Sonrası ve Sonuçlarıyla 27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül, Ozan Yayıncılık, İstanbul. Karadağ, Ahmet, (2005), Türkiye’de Demokratikleşme ve Demokratik Sistem, ed. S.BAKAN, Aktüel Yayınları, İstanbul. Karpat, Kemal, (2007), Türkiye’de Siyasal Sistemin Evrimi 1876-1980, İmge Yayınevi. Kısacık, Raşid, (2012), Cumhuriyet’in İlanından Bugüne Malatya’da Toplumsal Olaylar, Ozan Yayıncılık, İstanbul. Lewis, Bernard, (2004), Modern Türkiye'nin Doğuşu Çev. Metin Kıratlı, Ankara: T.C. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu, Ankara. Mardin, Şerif, (1995), ‘‘Türkiye’de Toplum ve Siyaset Makaleler 1’’, Der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder, 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul. Mehmet Fendoğlu ile Kişisel Görüşme, 25.08.2017, Malatya. Milliyet Gazetesi, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1977/12/04, Erişim Tarihi: 05.12.2017 Mukaddes Fendoğlu ile Kişisel Görüşme, 26.06.2018, Malatya. Naci Şavata ile Kişisel Görüşme, 10.04.2018, Malatya. Öz, İsmail, Demokrat Parti’nin Gençlik Politikaları ve Gençlik Teşkilatı 1946-1960, C Planı Akademi, 2015. Özbudun, Ergun, ‘‘Türk Siyasal Hayatı’’, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2010. Pustu, Y.. ‘‘Yerel Yönetimler ve Demokrasi’, Sayıştay Dergisi, Sayı: 57, 2005. Ruscuklu, Bülent, 2008, Demokrat Parti’den 12 Eylül’e, Alfa Yayınevi, İstanbul. T.C Malatya Belediye Arşivi, 1978 Malatya Belediyesi Meclis Kararları, 13.11.1978, 76, 12, 1, Malatya. Takım, Abdullah, (2012), ‘‘ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara Üniversitesi’’, SBF Dergisi, Cilt 67, 2, s.157-187. Takım, Abdullah, Bartın Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, Cilt 67, No. 2, 2012, s. 157-187. TBMM, 28.1.1968, 2. Dönem, 23. Cilt, 32. Birleşim - Sayfa 626 32, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_dergisi_pdfler.meclis_donemleri?v_mec lisdonem=0 TRT Hamit Fendoğlu Belgeseli (18 Nisan 1978), https://www.youtube.com/watch?v=c_dVv45F9A, Erişim Tarihi: 10.11.2017. Türkiye Büyük Millet Meclisi, ‘‘Meclis Araştırma Komisyonu Raporu’’, Cilt 2, Kasım 2012. Yüksek Seçim Kurulu, http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleriTuik.pdf, Erişim Tarihi: 05.11.2017) Zurcher, E. Jan, (2004), Modernleşen Türkiye’nin Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul.