Uluslararası Öğrenciler için Hazırlanan Akademik Türkçe Ders Kitaplarındaki Konuşma Görevleri ve Yeterlilikleri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 43 - 84, 01.03.2021

Gökçen Göçen

Öz

Son yıllarda Türkiye’de bulunan üniversitelerde lisans ve lisansüstü eğitim almak isteyen uluslararası öğrencilerin sayısının artması, yabancı dil olarak akademik Türkçe öğretimine önem verilmesi gereğini ortaya çıkarmıştır. Akademik Türkçe becerisinin kazandırılması sürecinde, eğitim öğretim ortamlarında en sık kullanılan beceri olması sebebiyle öğrenenlerin akademik konuşma becerisinin geliştirilmesine de özellikle dikkat edilmelidir. Öğrenenlerin akademik dil becerilerinin geliştirilmesinde en çok yararlanılan öğretim materyali ise ders kitaplarıdır. Bu sebeple ders kitaplarının öğrenenlerin akademik dil becerilerinin gelişimini destekler nitelikte olması önemlidir. Bu önemle çalışmada yabancı dil olarak akademik Türkçe ders kitaplarında yer alan konuşma becerisine yönelik etkinliklerin incelenmesi ihtiyacı hissedilmiştir. Bu ihtiyaçtan hareketle araştırmada uluslararası öğrenciler için hazırlanan akademik Türkçe ders kitaplarındaki konuşma etkinliklerinde yer alan konuşma görevleri ile konuşma türlerini belirlemek ve kitaplarla kazandırılması hedeflenen akademik konuşma yeterliliğini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan çalışma nitel durum çalışması olarak desenlenmiştir. Çalışmada 7 akademik Türkçe ders kitabı incelenmiştir. Doküman analizi ile elde edilen veriler sonucunda ders kitaplarında çoğunlukla açıklama yapmak, tartışma yapmak, sunum yapmak gibi görevlerin bulunduğu; bu görevlerin çoğunlukla bireysel görevlerden oluştuğu ve ders kitaplarıyla çoğunlukla kazandırılması hedeflenenin “Akademik bir konuyla ilgili düşüncelerini açıklar.” yeterliliği olduğu tespit edilmiştir. Çalışmadan elde sonuçların yabancı dil olarak Türkçenin akademik olarak öğretiminde ders kitaplarının ve ders materyallerinin hazırlanması sürecine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, Akademik Türkçe, Konuşma becerisi, Akademik konuşma becerisi

Kaynakça

• Christison, M. A., & Krahnken, K. J. (1986). Student perceptions of academic language study. TESOL Quarterly, 20(1), 61-81. https://doi.org/10.2307/3586389
• Csomay, E. (2006). Academic talk in American university classrooms: Crossing the boundaries of oral-literate discourse? Journal of English for Academic Purposes, 5, 117–135. https://doi.org/10.1016/j.jeap.2006.02.001
• Çiftler, F., & Aytan, T. (2019). Yabancılar için akademik Türkçe kitapları üzerine bir inceleme. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(4), 75-91. http://dx.doi.org/10.29228/ijlet.39947
• Demir, D. (2017). Uluslararası öğrencilerin akademik Türkçe ihtiyaçları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Ekmekçi, V. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde akademik okuryazarlık öğretimine yönelik bir eylem araştırması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Evans, S., & Green, C. (2007). Why EAP is necessary: A survey of Hong Kong tertiary students. Journal of English for Academic Purposes, 6, 3-17. https://doi.org/10.1016/j.jeap.2006.11.005
• Ferris, D. (1998). Students’ views of academic aural/oral skills: A comparative needs analysis. TESOL Quarterly, 32(2), 289-318. https://doi.org/10.2307/3587585
• Franks, S., Spezzini, S., & Prado, J. (2018). Role of speaking in academic language. The TESOL Encyclopedia of English Language Teaching, 1-6. https://doi.org/10.1002/9781118784235.eelt0865
• Göçen, G. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde konuşma eğitimi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik Amaçlar için Türkçe Öğretimi -Kuram ve Uygulama- (ss. 225-269). Pegem Akademi Yayınları.
• Güzel, A., & Barın, E. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. Akçağ Yayınları.
• Hyland, K. (1997). Is EAP Necessary? A survey of Hong Kong undergraduates. Asian Journal of English Language Teaching, 21(4), 385-395.
• İnce, B. (2019). Eylem odaklı yaklaşım ve konuşma becerisi. A. Akay Ahmed ve A. Fişekçioğlu (Ed.), Dil Kullanıcısı Bağlamında Kuramdan Uygulamaya Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi (ss. 189-201). Nobel Yayınları.
• Jordan, R. R. (1997). English for Academic Purposes: A Guide and resource book for teachers. Cambridge University Press.
• Jordan, R. R., & Mackay, R. (1973). A survey of the spoken English problems of overseas postgraduate students at the universities of Manchester and Newcastle upon Tyne. Journal of the Institutes of Education of the Universities of Newcastle upon Tyne and Durham, 25(125).
• Kahraman, Ş., Yılmaz, E., Bilgin, E., & Şimşek, M. (2019). Uluslararası öğrenciler için fen ve sağlık bilimlerinde akademik Türkçe 3. F. Yıldırım, M. Y. Yılmaz, G. Demirel, E. Boylu, T. Can, A. Biçer, ve A. Akkaya (Ed.). Kültür Sanat Basımevi.
• Karatay, H., Kartallıoğlu, N., İpek, O., Karabuğa, H., Güngör, H., Tekin, G., & Kaya, S. (2019). Akademik Türkçe. H. Karatay (Ed.). Pegem Akademi Yayınları.
• Kartallıoğlu, N. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde konuşma becerisi. H. Karatay (Ed.), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi El Kitabı (ss. 315-348). Pegem Akademi.
• Kim, S. (2006). Academic oral communication needs of East Asian international graduate students in non-science and non-engineering fields. English for Specific Purposes, 25, 479-489. https://doi.org/10.1016/j.esp.2005.10.001
• Konyar, M. (2019). Uluslararası öğrencilerin akademik Türkçe ihtiyaç analizi ve örnek ders içeriği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Lestari, Y. B., & Yusra, K. (2014). Investing in academic speaking through guided extensive reading a case study in extensive reading class at English department Mataram University Indonesia. The 61 TEFLIN International Conference, UNS Solo, (s. 412-415).
• Moralı, G., Halitoğlu, V., Gökduman, E., & Acar, Y. (2018a). Uluslarararası öğrenciler için akademik Türkçe sosyal bilimler. Erciyes Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi.
• Moralı, G., Halitoğlu, V., Gökduman, E., & Acar, Y. (2018b). Uluslararası öğrenciler için akademik Türkçe fen bilimleri. Erciyes Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi.
• Moralı, G., Halitoğlu, V., Gökduman, E., & Acar, Y. (2018c). Uluslararası öğrenciler için akademik Türkçe sağlık bilimleri. Erciyes Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi.
• Ostler, S. E. (1980). A survey of academic needs for advanced ESL. TESOL Quarterly, 14(4), 489-502. https://doi.org/10.2307/3586237 Pearson. (2015). Global scale of English learning objectives for academic English. Pearson Education.
• Richards, J. C., & Schmidt, R. (2010). Dictionary of language teaching & applied linguistics. Longman.
• Seyedi, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik yazma öğretimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Solak, E. M., & Yılmaz, F. (2020). Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen uluslararası öğrencilerin konuşma kaygıları üzerine bir inceleme. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(1), 112-123. http://dx.doi.org/10.29228/ijlet.40420
• Sukma, D. M., Nurkamto, J., & Drajati, N. (2018). Designing multimedia-based presentation in academic speaking. International Journal of Language Teaching and Education, 2(3), 227-237. https://doi.org/10.22437/ijolte.v2i3.5753
• Şahin, A., & Kalın Salı, M. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe konuşma stratejileri üzerine bir araştırma: ÇOMÜ TÖMER örneği. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 40-49.
• Şen, Ü., & Boylu, E. (2015). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen İranlı öğrencilerin konuşma kaygılarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 13-25.
• Tanrıkulu, L., & Şıhanlıoğlu, Ö. (2019). 2018 (CEFR) Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi yeni açıklamalar metininde konuşma becerisinin incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(4), 212-224. http://dx.doi.org/10.29228/ijlet.39833
• Temizyürek, F., Çangal, Ö., & Yörüsün, S. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde iş Türkçesi öğretim programı, ders kitabı ve terimler sözlüğü denemesi: Bankacılık örneği. Journal of World of Turks, 7(2), 87-111.
• Tok, M. (2013). Türkçenin yabancı dil olarak öğreiminde akademik yazma ihtiyacı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 1-25.
• Tuomaitė, V., & Zajankauskaitė, Z. (2017). Oral communication in a foreign language competence development in academic contexts. Research Journal Studies about Languages, 31, 113-129. https://doi.org/10.5755/j01.sal.0.31.19049
• Tüfekçioğlu, B. (2018). Yabancı dil olarak akademik Türkçe: Sosyal bilimlerde akademik ve teknik söz varlığı. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
• Uçak, S., & Gökçü, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin konuşma becerisini geliştirme stratejileri (Erbil örneği). Journal of Turkish Language and Literature, 1(2), 221-228.
• Ulutaş, M., & Kara, M. (2019). Yabancılara özel amaçlı Türkçe öğretimi: İktisadi ve idari bilimler fakültesinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler için ilk 1000 sözcük listesi önerisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 467-501. https://doi.org/10.35675/befdergi.477441
• Yahşi Cevher, Ö., & Güngör, C. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik Türkçenin önemine ilişkin uygulamalı bir araştırma: Türk dili öğretimi uygulama ve araştırma merkezi örneği. International Journal of Languages’ Education and Teaching(UDES), 2267-2274.
• Yaşar, E., Özden, M., & Toprak, S. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Tömerler ve akademik başarı. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 213-224. http://dx.doi.org/10.18298/ijlet.2030
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, E., Kahraman, Ş., Bilgin, E., Şimşek, M., Keskin, F., Boy, M., & Demirel, G. (2019). Uluslararası Öğrenciler için Sosyal Bilimlerde Akademik Türkçe 2. F.
• Yıldırım, M. Y. Yılmaz, G. Demirel, E. Boylu, A. Biçer, A. Saçkesen ve T. Can (Ed.). Kültür Sanat Basımevi.
• Yılmaz, E., Tüney Kahraman, Ş., Bilgin, E., Şimşek, M., Paşalı, M., Keskin, F., & Demirel, G. (2018). Uluslararası Öğrenciler için Sosyal Bilimlerde Akademik Türkçe 1. F. Yıldırım, M. Y. Yılmaz, G. Demirel, E. Boylu, A. Biçer ve A. Saçkesen (Ed.). Kültür Sanat Basımevi.
• Zwiers, J. (2014). Building academic language: Meeting common core standards across disciplines, grades 5-12. Jossey-Bass.