Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Okuma Öz Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 287 - 308, 29.09.2022

Taşkın Soysal

Öz

Öz yeterlik, genel manada bireyin bir işi gerçekleştirebilmek için ihtiyaç duyduğu becerilere sahip olmasına yönelik algısıdır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dilin temel becerilerinden biri olan okuma konusunda belirli düzeyde öz yeterliğe sahip olmaları önemlidir. Bu çalışmada, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi TÖMER’de öğrenim gören ve ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre belirlenmiş B1 ve B2 seviyesi 98 öğrencinin okuma öz yeterliklerini hangi değişkenlerin etkilediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Öğrencilere Yönelik Okuma Becerisi Öz Yeterlilik Ölçeği” ile toplanmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin iki değişken arasındaki anlamlılığının test edilmesi amacıyla Bağımsız Örneklemler t-testi uygulanmıştır. Verilerin ikiden fazla değişken arasındaki anlamlılığının test edilmesi amacıyla da tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin okuma öz yeterliklerinin cinsiyete göre farklılaşmadığı, bunun yanı sıra öğrencilerin geldikleri ülkelerin, dil öğrenme düzeylerinin ve Türkçeyi öğrenme nedenlerinin okuma öz yeterliği açısından farklılık gösteren değişkenler olduğu sonuçları elde edilmiştir. Çalışmada ulaşılan sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışmaya açılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, okuma, öz yeterlik

Kaynakça

• Altunkaya, H. ve Ateş, A. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazma özyeterlikleri ile yazılı anlatım becerileri arasındaki ilişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 86-103.
• Aydın, G., Şahin, A., Yağmur, E., Emre, K. ve Salı, M. K. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin konuşma öz yeterliliklerinin belirlenmesi (ÇOMÜ TÖMER örneği). Journal of Awareness, 2(3S), 549-564 .
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
• Biçer, N. (2012). Hunlardan günümüze yabancılara Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4), 107-133.
• Büyükikiz, K. K. (2011). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazma becerileri ile öz yeterlilik algıları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdem, M. D., Gün, M., Şengül, M. & Şimşek, R. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan okuma metinlerinin öğretim elemanlarınca Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni ve işlevsel metin özellikleri kapsamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(3), 455-476.
• Erdil, M. (2017). Yabancı öğrencilerin Türkçe yazma becerisine karşı öz yeterlik algıları. Turkophone, 4(2), 87-101.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İşcan, A. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuma becerisi kazandırmada filmlerin kullanımı. Turkish Studies, 11(21), 487-500.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç Avan, Ş. ve Kalenderoğlu, İ. (2019). Yabancı uyruklu ilköğretim öğrencilerinin yazma becerisi özyeterliliklerinin belirlenmesi: Kastamonu örneklemi. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 4(1), 16-29.
• Kurudayıoğlu, M. ve Güngör, H. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin konuşma öz yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1105-1121.
• Okur, A., Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği. International Journal of Social Science, 6(2), 1619-1640.
• Ülper, H. (2011). Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 941-960.
• Razı, S. ve Razı, N. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe okuma öğretimi. A. Şahin (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi (s. 373-393). Ankara: Pegem Akademi.
• Sallabaş, M. (2012). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma öz yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(2), 269-290.
• Şimşek, P. (2011). Yabancılara Türkçe öğretiminde okuma metinleri ve yardımcı kitaplar. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Tüfekçioğlu, B. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe okuma becerisinin yöntem ve materyal açısından geliştirilmesine yönelik bir çalışma. E-Dil Dergisi, 1, 101-117.
• Zusho, A. ve Pintrich, P. R. (2003). Skill and will: The role of motivation and cognition in the learning of college chemistry. International Journal of Science Education, 25(9), 1081-1094.