Abstract
Bu çalışmada Denizliʼnin Tavas ilçesindeki doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrasındaki inanış ve ritüeller ele alınmıştır. Araştırma sırasında ilçede yaşayan kadınlardan yaşadıkları tecrübelere dayanarak kadınlar ve bebeklerle ilgili derleme yoluyla bilgiler tespit edilmiştir. Bölgedeki halkın doğum ile ilgili inançları kendi içerisinde değerlendirilmiş ve Anadolu gelenekleri yanında Türk dünyasındakilere yakın âdet ve geleneklerin de bulunduğu tespit edilmiştir. Bebeğin cinsiyetini belirlemek için kullanılan yöntemler, annenin hamilelik döneminde sakınması gereken durumlar, bebeğin göbek bağının gömülmesi, bebeği beşiğe yatırma, doğumdan sonraki kırk günlük lohusalık döneminde annenin ve bebeğin tehlikeye açık olduğu düşüncesi ile kötü ruhlardan (albasma, albastı, albıs, albız, alkarısı vb.) korunması, tuzlama, kırklama, kırk çıktıktan sonraki ziyaretler kırk uçurma, Denizli Tavas ilçesinde adı gövet olarak bilinen küçük kutlama, ilk çıkan diş için yapılan bir tören olan diş hediği ya da diş buğdayı, gibi uygulamalar hakkında ayrıntılı bilgiler ortaya konulmuştur. Bu inanış ve uygulamalar doğum öncesi süreçten başlayarak doğum anı, doğum sonrası dönemlerde de uygulanmış ve kültürümüzde önemli bir yer edinmiştir. Sonuç olarak bu uygulamaların varlığının bilinmesi halkın kültürüne bağlılığını, eski sistemleri günümüze kadar nasıl muhafaza ettiğini göstermektedir. Bu çalışmada özelde Denizli Tavas ilçesinden derlemeler yapılmış, genelde Anadolu ve Türk dünyasının ortak uygulamaları ele alınıp değerlendirilmiştir.
Keywords
References
- 1. Çalışkan E., Şerife Seher (2017) . “Anadolu Kültüründe Doğum ve Cinsiyet Belirleme Ritüelleri”, I. Uluslararası Dil ve Edebiyatta Modernleşme ve Gelenek Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (Ed. Noyan Sema, Kapağan Enver ) Karabük: 4-6 Ekim.
- 2. İnan Abdülkadir (1933). “Al Ruhu Hakkında Türk Mitolojisinde Köklü Bir Ruh”, Türk Tarihi Arkeolojisi ve Etnografya Dergisi, 1, Temmuz.
- 3. Kuşdemir Orhan Fatih. (2004). Türk Dünyası Halk İnançlarında Karşılaştırmalı Doğum Motifi ve Dr. Yaşar Kalafatʼın Halk Bilimi Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- 4. Sayar Sait (2011). Destanlardan Günümüze Doğum, Ölüm Adet ve İnanışlar, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- 5. Yeşil Yılmaz (2014). “Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri Üzerine Tespitler”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, c. 3, s. 9.
ДЕНИЗЛІ ТАВАС АЙМАҒЫНДА САҚТАЛҒАН САЛТ-ДӘСТҮРЛЕР, НАНЫМДАР МЕН СЕНІМДЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ПРАКТИКАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ
Abstract
Мақалада Денизлінің Тавас аймағындағы баланың дүниеге келуіне қатысты салт-дәстүрлер мен рәсімдер туралы айтылған. Аймақ халықының салт-дәстүрлері арқылы Анадолы дәстүрлерімен қатар, түркі әлеміне жақын салт-дәстүрлердің де бар екендігі анықталады. Баланың жынысын анықтауға арналған әдістер, ананың жүктілік кезінде сақтану жағдайы, баланың кіндігі түскеннен кейін оны көміп тастау, баланы бесікке салу, ананың босанғаннан кейінгі қырық күн бойы жаман рухтардан қорғануы, баланы қырық күн бойы тұзды суда жуындыру, баланы қырқынан шығару сияқты т.б. салт-дәстүрлер мен рәсімдерге қатысты материалдарды автор осы аймақ тұрғындарынан жинаған. Бұл нанымдар мен тәжірибелер халықтың мәдениетінде маңызды орынға ие. Зерттеу нәтижесінде халықтың мәдениетке тәуелділігі және бүгінгі күнге дейін ескі жүйелерді қалай сақтайтынына көз жеткізуге болады. Мақала салт-дәстүр құндылықтарының мәнін ашуға бағытталған.
Keywords
References
- 1. Çalışkan E., Şerife Seher (2017) . “Anadolu Kültüründe Doğum ve Cinsiyet Belirleme Ritüelleri”, I. Uluslararası Dil ve Edebiyatta Modernleşme ve Gelenek Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (Ed. Noyan Sema, Kapağan Enver ) Karabük: 4-6 Ekim.
- 2. İnan Abdülkadir (1933). “Al Ruhu Hakkında Türk Mitolojisinde Köklü Bir Ruh”, Türk Tarihi Arkeolojisi ve Etnografya Dergisi, 1, Temmuz.
- 3. Kuşdemir Orhan Fatih. (2004). Türk Dünyası Halk İnançlarında Karşılaştırmalı Doğum Motifi ve Dr. Yaşar Kalafatʼın Halk Bilimi Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- 4. Sayar Sait (2011). Destanlardan Günümüze Doğum, Ölüm Adet ve İnanışlar, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- 5. Yeşil Yılmaz (2014). “Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri Üzerine Tespitler”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, c. 3, s. 9.
Abstract
In this article, the moment of birth beliefs and rituals after birth are discussed in Tavas district of Denizli. During the research, based on the experience of women living in the county, information about women and infants was proved through compilation. The belief about the birth of the people in the region was evaluated within themselves and traditions near the Turkish world were identified in addition to the Anatolian traditions. The ceremony for the first tooth, such information was revealed. These beliefs and practices starting from prenatal process have also been applied in the post-natal period and have gained an important place in our culture. The detailed information is given about the methods used to determine the gender of the baby, the situations that the mother should avoid during pregnancy, burying the baby's umbilical cord, lay the baby in the cradle, the idea that the mother and the baby are vulnerable against bad spirits (albasma, albastı, albıs, albız, alkarısı etc.) during the forty days of postpartum period , salting, “kırklama”, visiting baby after 40 days, then the celebration in honor of the first tooth of a baby known as a little ceremony in the district of Denizli Tavas. As a result, the knowledge of the existence of these practices shows the commitment to the culture of the people and how it maintains the old system to the present. In this study, compilations were made from Denizli Tavas district. In general, the common practices of Anatolia and the Turkish world were taken from the town of Tavas in Denizli.
References
- 1. Çalışkan E., Şerife Seher (2017) . “Anadolu Kültüründe Doğum ve Cinsiyet Belirleme Ritüelleri”, I. Uluslararası Dil ve Edebiyatta Modernleşme ve Gelenek Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (Ed. Noyan Sema, Kapağan Enver ) Karabük: 4-6 Ekim.
- 2. İnan Abdülkadir (1933). “Al Ruhu Hakkında Türk Mitolojisinde Köklü Bir Ruh”, Türk Tarihi Arkeolojisi ve Etnografya Dergisi, 1, Temmuz.
- 3. Kuşdemir Orhan Fatih. (2004). Türk Dünyası Halk İnançlarında Karşılaştırmalı Doğum Motifi ve Dr. Yaşar Kalafatʼın Halk Bilimi Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- 4. Sayar Sait (2011). Destanlardan Günümüze Doğum, Ölüm Adet ve İnanışlar, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- 5. Yeşil Yılmaz (2014). “Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri Üzerine Tespitler”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, c. 3, s. 9.
Abstract
В данной статье обсуждаются верования и ритуалы, связанные с рождением ребенка в районе Тавас Денизли. В ходе исследования информация о женщинах и детях была собрана путем компиляции (сбора), основываясь на опыте женщин, живущих в данном районе. Ритуалы, связанные с рождением детей в данном регионе были оценены внутри самих себя, и было установлено, что помимо анатолийских традиций существуют традиции и обычаи, близкие к тюркскому миру. Материалы о традициях и обычиях, обрядах, таких как, обычай определения пола ребенка, способы сохранения беременности женщины, погребение пуповины ребенка, укладка ребенка в колыбель, защита матери от злых духов в течение сорока дней после родов, умывание ребенка в течение сорока дней соленой водой, празднование сорока дней ребенка, проведение небольшого праздника говет, который характерен для района Тавас Денизли, выпадение первого зуба и многие другие автор собирал лично у жителей данного региона. Эти верования и ритуалы, применяемые еще до рождения ребенка, в период родов и послеродовом периоде, занимают важное место в культуре народа. В результате, знание существования данных практик показывает зависимость людей от традиций и культуры, передающие старую систему жизни до сегодняшних дней.
Keywords
References
- 1. Çalışkan E., Şerife Seher (2017) . “Anadolu Kültüründe Doğum ve Cinsiyet Belirleme Ritüelleri”, I. Uluslararası Dil ve Edebiyatta Modernleşme ve Gelenek Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (Ed. Noyan Sema, Kapağan Enver ) Karabük: 4-6 Ekim.
- 2. İnan Abdülkadir (1933). “Al Ruhu Hakkında Türk Mitolojisinde Köklü Bir Ruh”, Türk Tarihi Arkeolojisi ve Etnografya Dergisi, 1, Temmuz.
- 3. Kuşdemir Orhan Fatih. (2004). Türk Dünyası Halk İnançlarında Karşılaştırmalı Doğum Motifi ve Dr. Yaşar Kalafatʼın Halk Bilimi Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- 4. Sayar Sait (2011). Destanlardan Günümüze Doğum, Ölüm Adet ve İnanışlar, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- 5. Yeşil Yılmaz (2014). “Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri Üzerine Tespitler”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, c. 3, s. 9.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Folklore |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 25, 2019 |
| Published in Issue | Year 2019 Issue: 94 |
