Yuan Hanedanlığı ve Altın Orda İlişkileri Tarihinin Kaynakları Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2023, Sayı: 116, 87 - 93, 30.12.2023

Kürşat Yıldırım

https://doi.org/10.59358/ayt.1370687

Öz

Bilindiği gibi Yuan Hanedanlığı ve Altın Orda ilişkilerinin tarihi hakkında bilgi alabileceğimiz bazı kaynaklar vardır. Bununla birlikte ayrıntılı, düzenli ve hatta anlaşılmaz kayıtların doğasını anlamak ve bunların tutulma maksadına vakıf olmak lazımdır. Altın Orda tarihi hakkında az ve dağınık Çin kayıtları bulunmaktadır ve tarihçiler bir tarih yazmak için çok fazla seçeneğe sahip değildir. Elimizde bazı Yuan kaynakları olsa da Altın Orda ve Yuan ilişkilerinin genel bir tarihini sadece Çin kaynaklarına dayanarak yazmak imkansızdır. Makalemizde bu konu hakkında bazı değerlendirmeler yapacağız.

Anahtar Kelimeler

Yuan Hanedanlığı, Altın Orda, Çin Kaynakları, Kayıtlar, Tarihçilik

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi

Teşekkür

This study has been supported by Center for Scientific Researches Projects of İstanbul University (SBA-2023-39926).

Оценка источников по истории взаимоотношений династии Юань и Золотой Орды

Öz

Как известно, существуют источники, из которых можно получить информацию об истории династии Юань и взаимоотношениях Золотой Орды. Однако важно понимать природу подробных, организованных и даже неясных записей и цель их введения. Китайские записи по истории Золотой Орды немногочисленны и разбросаны. Соответственно, у историков не так много возможностей исследовать и писать историю. Хотя мы располагаем некоторыми юаньскими данными, общую историю взаимоотношений Золотой Орды и династии Юань нельзя написать исключительно на основе китайских данных. В нашей статье мы будем анализировать и оценивать данную тему.

Anahtar Kelimeler

династия Юань, Золотая Орда, китайские источники, летописи, историография.

Evaluations of Sources on the History of the Relations between the Yuan Dynasty and the Golden Horde

Öz

As it is known, there are some sources that we can learn about the history of the relations between Yuan Dynasty and Golden Horde. However, it is necessary to understand the nature of these detailed, regular, and sometimes even incomprehensible records, and to be familiar with the purposes of writing them. There are few scattered Chinese records about the Golden Horde and historians don’t have many choices to write a history. Although we have some Yuan sources, it is impossible to write a general history of the relations between the Golden Horde and Yuan based on Chinese sources only, albeit in general terms. We will make some evaluations on this issue in our article.

Anahtar Kelimeler

Yuan Dynasty, Golden Horde, Chinese Sources, Records, Historiography

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

İstanbul University

Teşekkür

This study has been supported by Center for Scientific Researches Projects of İstanbul University (SBA-2023-39926).

Юань әулеті мен Алтын Орда қатынастары тарихының дереккөздеріне баға беру

Öz

Өздеріңіз білетіндей, Юань әулетінің тарихы мен Алтын Орданың қарым-қатынасы туралы мәліметтер алуға болатын дереккөздер бар. Дегенмен, егжей-тегжейлі, реттелген, тіпті түсініксіз жазбалардың табиғатын және оларды жүргізудің мақсатын түсіну маңызды. Алтын Орда тарихына қатысты қытай жазбалары аз және шашыраңқы. Сәйкесінше тарихшылардың зерттеу әрі тарих жазу үшін мүмкіндіктері көп емес. Қолымызда біраз Юань деректері болғанымен, Алтын Орда мен Юань әулеті арасындағы қарым-қатынастың жалпы тарихын тек қытай деректеріне сүйеніп жазу мүмкін емес. Мақаламызда осы тақырып бойынша баға беретін боламыз.

Anahtar Kelimeler

Юань әулеті, Алтын Орда, Қытай деректері, жазбалар, тарихнама

Kaynakça

• Atik, Kubilay (2016). “Çin Kaynaklarında Altınordu Hanlığı ve Cuçi Ulusu”, Crimean Historical Review, 1, Kazan-Bahçesaray.
• Atwood, Christopher P. (2004). “Validation by Holiness or Sovereignty: Religious Toleration as Political Theology in the Mongol World Empire of the Thirteenth Century”, The International History Review, XXVI/2.
• Bretscheider, E. (2013). “Moğol İmparatorluğu Devri”, çev. K. Yıldırım, Çin Kaynaklarında Türkistan Şehirleri, haz. Kürşat Yıldırım, İstanbul.
• Ma Ge (1998). “Zhongxiu Miao Xuebei”, Quan Yuan Wen, C. II.
• Meng Da Bei Lu Jiaozhu (1901). Shanghai Library Copy.
• Qiu Yihao (2018). “Independent Ruler, Indefinable Role Understanding the History of the Golden Horde from the Perspectives of the Yuan Dynasty”, Revue des mondes musulmans et de la Méditerranée, 143.
• Zolotaya Orda v Istorçnikah, III, Kitayskiye i Mongolskiye Istoçniki (2009). trans. R. P. Hrapaçevskiy, Moskva. Yuan Shi (1997). Zhonghua Shuju, Beijing.