Salisilik asit uygulamasının aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin verim ve bazı kalite özelliklerine etkisinin araştırılması

Year 2018, Volume: 7 Issue: 2, 173 - 178, 26.12.2018

Emrullah Culpan , Burhan Arslan

https://doi.org/10.29278/azd.476336

Cited By: 4

Abstract

Bu araştırmada, salisilik asit uygulamasının aspir
çeşitlerinin verim ve bazı kalite özelliklerine etkilerinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Çalışma, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla
Bitkileri deneme alanında 2014 ve 2015 yıllarında olmak üzere iki yıl süreyle
yürütülmüştür. Deneme Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine
göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada metaryal olarak iki aspir
çeşidi (Dinçer ve Balcı) ve salisilik asidin 4 dozu (0, 0.1, 0.5 ve 1 mM)
kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde SA uygulamasının aspir
tohumlarında protein oranını artırıcı yönde teşvik ettiği görülürken, tohum
verimi ve yağ oranı ortalamaları arasındaki fark önemsiz bulunmuştur. Her iki
yılda da en yüksek tohum verimi Dinçer çeşidinden elde edilmiştir (sırasıyla
120.49 ve 122.89 kg/da). Çeşit x doz interaksiyonlarının protein oranına etkisi
önemli bulunmuş ve her iki yılda da en yüksek protein oranı 0.1 mM SA
uygulamasıyla Balcı çeşidinden elde edilmiştir (sırasıyla %17.15 ve %16.98). Sonuç
olarak, protein oranı küspenin hayvan yemi olarak
değerlendirilmesinde önem arz ettiğine göre, salisilik asit uygulaması pratik
bir yöntem olabilir.

Keywords

Aspir, salisilik asit, yağ oranı

References

• Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni. tuik.gov.tr/Erişim tarihi: 15.02.2018.
• Anonymous, 2016. FAOSTAT, Food and Agriculture Organization of The United Nations Statistics Division, http://www.fao.org/faostat/ Erişim tarihi: 15.02.2018.
• Açıkgöz, N., Akkaş, E., Moghaddam, A., Özcan, K., 1993. Tarist, Pc'ler İçin Türkçe İstatistik Paketi. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İzmir.
• Ahmed, F., Baloch, D. M., Hassan, M. J., Ahmed, N., 2013. Role of Plant Growth Regulators in Improving Oil Quantity and Quality of Sunflower Hybrids in Drought Stress. Biologia, 59 (2), 315-322.
• Arslan, B., Altuner, F., Tunçtürk, M., 2003. Van’da Yetiştirilen Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, Diyarbakır, 13-17 Ekim, s: 468-472.
• Arslan, B., Ateş, E., Coşkuntuna, L., 2012. Forage Yield and Some Quality Properties of Safflower (Carthamus tinctorius L.)-Fodder Pea (Pisum arvense L.) Mixtures, as Affected by Sowing Rates in Tekirdag, Turkey, Romanian Agricultural Research, Vol. 29, pp. 255-260.
• Baydar, H., Yüce, S., 1996. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Çiçeklenme İntervalleri, Tabla Çiçeklenme Tarihi ve Tabla Pozisyon Etkisi ile Fitohormonların Bu Özellikler Üzerine Etkileri. Tr. J. Agriculture and Forestry. 20: 259-266.
• Bayraktar, N., 1991. Seçilmiş bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) döllerinde tohum verimi, yan dal sayısı ve tabla sayısının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Buban, T., 2000. The use of benzyladenine in orchard fruit growing: a mini review. Plant Growth Regulation, 32, 381-390.
• Budak, N., Çalışkan, C.F., Çaylak, Ö., 1994. Bitki büyüme regülatörleri ve tarımsal üretimde kullanımı, Ege Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 31, 289-296.
• Çamaş, N., Ayan, A.K., Çırak, C., 2005. Relationships between seed yield and some characters of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars grown in the Middle Black Sea conditions. VI. International Safflower Conference. (6- 10 June), 193-198, İstanbul.
• Dajue, L., Mündel, H. H., 1996. Safflower, promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 7. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy
• Ebrahimzadeh, L., Farahbakhsh, H., Arvin, S.M.J., 2009. Response of safflower (Carthamus tinctorius L.) growth and development to exogenous application of plant growth regulators. Plant Eco 2: 57-61.
• Esendal, E., 1981. Aspir’de değişik sıra aralıkları ile farklı seviyelerde azot ve fosfor uygulamalarının verim ve verimle ilgili bazı özellikler üzerine etkileri (Doçentlik tezi, basılmamış). Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Faizan, U., Bano, A., 2011. Effect of plant growth regulators on oil yield and biodiesel production of safflower (Carthamus tinctorius L.). Braz. J. Plant Physiol., 23(1): 27-31.
• İşler, N., 2010. Aspir tarımı (Basılmamış ders notları). Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Hatay.
• Khaliliaqdam, N., Mahmoodi, T., Soleiman Zadeh, H., 2013. Effect of salicylic acid seed priming on Barley yield. Academia Journal of Biotechnology 1 (7): 109-113.
• Kleier, D.A., 1988. Phloem mobility of xenobiotics. I. Mathematical model unifying the weak acid and intermediate permeability theories. Plant Physiol 86: 803–810.
• Modhej, A., Naderi, A., Emam, Y., Aynehband, A., 2008. Effects of post-anthesis heat stress and nitrogen levels on grain yield in wheat (T. durum and T. aestivum) Genotypes.International Journal of Plant Production, 2 (3): 257-267.
• Moghadam A.K., Mohammadi, K., 2014. A laboratory and glasshouse evaluation of ascorbic and salicylic acid effect on germination traits and grain yield of safflower cultivars. Environmental and Experimental Biology,12: 39–42.
• Mona, G. D., Mervat, S., Hozayen, M., 2012. Physiological Role of Salicylic Acid in Improving Performance, Yield and Some Biochemical Aspects of Sunflower Plant Grown under Newly Reclaimed Sandy Soil. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 6(4): 82-89.
• MSTAT, 1989. Mstat-C, A Microcomputer Program for the Design, Management and Analysis of Agronomic Research Experiments. Michigan State Univ, ABD.
• Özeker, E., 2005. Salisilik Asit ve Bitkiler Üzerindeki Etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (1): 213-223.
• Öztürk, Ö., 1994. Konya Ekolojik Şartlarında Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurlarının Tespiti. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 69.s., Konya.
• Palavan-Ünsal, N., 1993. Hormonlar ve Meyvelenme. Bitki büyüme maddeleri. İstanbul Üni. Basım Evi ve Film Merkezi., Üniversite Yayın No:3677, 197-211.
• Shakirova, F.M., Sakhabutdinova, A.R., Bezrukova, M.V., Fatkhutdinova, R.A., Fatkhutdinova, D.R., 2003. Changes in the hormonal status of wheat seedlings induced by salicylic acid and salinity. Plant Science 164: 317-322.
• Tunçtürk, M., 1998. Van Ekolojik Koşullarında Azotlu Gübre Form ve Dozlarının Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Sayfa: 62.
• Tohma, Ö., 2007. Çilekte salisilik uygulamasının tuz stresine dayanıklılık üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Uysal, N., Baydar, H., Erbaş, S., 2006. Isparta Populasyonunda Geliştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 1 (19): 52-63.
• Weiss, E. A., 2000. Safflower. In: Oilseed Crops, Blackwell Sci. Ltd., Victoria, Australia.