INSTAGRAMİZM VE ÇAĞDAŞ OTO-PORTRE ESTETİĞİ: TÜRKİYE’DEKİ ÖZÇEKİM KÜLTÜRÜNÜN İÇERİK ANALİZİ

Year 2025, Volume: 3 Issue: 6, 252 - 273, 18.08.2025

Yavuz Kaan Konuk

Abstract

SelfiCity projesi, insanların ortak özçekim pratikleri üzerinden bir kültür okuması yapar. Nihayetinde tüm insanlar, bir kültürel kimlik estetiği boyutunda birbirlerine benzeyen estetik görünüşler içerisinde rekabet ederler ve böylece bir kimlik sermayesi edinirler. Kimliğin, hangi görünüşe sahip olduğunda daha estetik, daha geçerli ve daha beğenilir olduğunu anlamak için, özçekim kültüründe egemen olan estetik tarzları kavramak gerekir. Özetle bu araştırmanın kapsamı, Instagram’daki özçekim kültürünün estetik ve kültürel kod bağlamlarını Türkiye özelinde anlama çabasını içermektedir. Çünkü herkesi kapsayan ve görünüşte birbirlerine benzeten bu ortak kültürün nasıl bir tarz ve eğilim içerdiğine dair somut bir teorik genelleme yapmaya yetecek kadar verimiz yoktur. Özçekim kültürüne dair kültürel modellemenin yaratacağı farkındalık, yalnızca fotoğraf estetiğindeki farkındalıkla sınırlı kalmayacaktır; benzemeye çalıştığımız öz-görünüşün farkındalığı olacaktır. Bu nedenle araştırma, Türkiye’deki özçekim kültürünü Instagram özelinde analiz ederek çağdaş oto-portre estetiğinin yaygın kodlarını teorik açıdan anlaşılır hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Araştırma; “Türkiye’deki Instagram odaklı özçekim kültürü, bireysel çekim ve paylaşım pratikleri bağlamında nasıl inşa edilir?” temel sorusuna ve "Benliğin ideal estetik görünüşünü simgeleyen özçekimlerdeki benzerlik kodları nelerdir?” alt sorusuna yanıt aramıştır. Bu soru çerçevesinde, Instagram’da “#Özçekim” olarak tanımlanan etikette biriken 1000 fotoğraf, konuya ilgileri gözetilerek seçilecek ve kategorisel içerik analizi çerçevesinde ortak kodlara ulaşılmıştır. Kodlama yapılırken, çaprazlama ya da korelasyon ilişkileri kurulabilmesi için fotoğrafların beğeni, paylaşım ve yorum metrikleri de süreç kapsamına alınacak ve benliğin sunumu ile onayı arasındaki niceliksel ilişki de okunur hale gelmiştir.

Keywords

Instagramizm , Çağdaş Otoportre , Özçekim , Estetik , Kültür

INSTAGRAMISM AND CONTEMPORARY SELF-PORTRAIT AESTHETICS: CONTENT ANALYSIS OF SELFIE CULTURE IN TÜRKİYE

Abstract

The SelfiCity project makes a cultural reading through people's common selfie practices. Ultimately, all people compete in aesthetic appearances that are similar to each other in the dimension of an aesthetics of cultural identity and thus acquire an identity capital. In order to understand which appearance of identity is more aesthetic, more valid and more admirable, it is necessary to grasp the aesthetic styles that dominate selfie culture. To summarize, the scope of this research includes an attempt to understand the aesthetic and cultural code contexts of selfie culture on Instagram in Turkey. Because we do not have enough data to make a concrete theoretical generalization about what kind of style and tendency this common culture, which includes everyone and makes them seemingly similar to each other, contains. The awareness that cultural modeling of the selfie culture will create will not be limited to the awareness of the aesthetics of photography; it will be the awareness of the self-image we are trying to resemble. For this reason, the research aims to make the common codes of contemporary self-portrait aesthetics theoretically comprehensible by analyzing the selfie culture in Turkey with a special focus on Instagram.
The research seeks to answer the main question “How is the Instagram-oriented selfie culture in Turkey constructed in the context of individual shooting and sharing practices?” and the sub-question “What are the codes of similarity in selfies that symbolize the ideal aesthetic appearance of the self?”. Within the framework of this question, 1000 photographs accumulated in the hashtag defined as “#Selfie” on Instagram will be selected by considering their interest in the subject and common codes were reached within the framework of categorical content analysis. While coding, the metrics of likes, shares and comments of the photos will also be included in the process in order to establish cross-correlation or correlation relationships, and the quantitative relationship between the presentation and approval of the self has also become readable.

Keywords

Instagramism , Contemporary , Self-Portrait , Aesthetics , Culture

References

• Akmeşe, Z., & Deniz, K. (2020). Selfie: Benliği çerçevelemek. The Journal of Academic Social Science, 59(59), 283-289.
• Alemdar, M., İşbilen, D., Demirel, K., & Telli, N. G. T. (2017). Özçekim Davranışı Narsisizm Göstergesi Olabilir Mi? Özçekim Ve Narsisizm Arasındaki İlişkiyi Tanımlamaya Yönelik Nitel Bir Araştırma, Global Media Journal TR Edition, 8, 15.
• Alikılıç, İ., & Ergin, Ö. (2018). Türkiye’de Özçekim Kültürü Ve Sanal Kimlik Performansı: Kadın Ve Erkek Özçekim Fotoğraflarının Bölgesel Farklılıklara Göre İncelenmesi. International Journal of Social Science, 1(2), 309-327.
• Drisko, J. W., & Maschi, T. (2016). Content analysis. Pocket Guide to Social Work Re.
• Eckel, J., Ruchatz, J., & Wirth, S. (2018). The selfie as image (and) practice: Approaching digital self-photography. Exploring the selfie: Historical, theoretical, and analytical approaches to digital self-photography, 1-23.
• Harwood, T. G., & Garry, T. (2003). An overview of content analysis. The marketing review, 3(4), 479-498.
• Hochman, N., & Manovich, L. (2013). Zooming into an Instagram City: Reading the local through social media. First Monday.
• Koç, A., Gökler, M. E., & Bilgehan, T. (2019, December). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve takıntılı özçekim davranışının sosyal medya kullanım sıklığı bakımından karşılaştırılması. In Yeni Symposium (Vol. 57, No. 4).
• Manovich, L. (2016a). Designing and living Instagram photography: Themes, feeds, sequences, branding, faces, bodies. Instagram and Contemporary Image, Part, 4.
• Manovich, L. (2016b). Notes on Instagrammism and mechanisms of contemporary cultural identity (and also photography, design, Kinfolk, k-pop, hashtags, mise-en-scène, and cостояние). Sl: Disponible en: http://manovich. net/index. php/projects/instagram-and-contemporary-image.
• Manovich, L. (2016c). Instagrammism and contemporary cultural identity. Manovich, L. Instagram and Contemporary Image, 71-106.
• Özdemir, Z. (2015). Sosyal medyada kimlik inşasında yeni akım: Özçekim kullanımı. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(1), 112-131.
• Özdemir, Z., & Çetinkaya, A. (2015). Türkiye'de Sosyal Medya'da Kimlık İnşası: Özçekim Kullanımı. Electronic Turkish Studies, 10(14).
• Prasad, B. D. (2008). Content analysis. Research methods for social work, 5, 1-20.
• Soncu, A. G., & Tam, M. S. (2015). Sosyal Medyada İzlenimi Yönetme: Selfıe (Özçekim) Impressıon Management In Socıal Medıa: Selfıe. Uluslararası Hakemlı İletişim Ve Edebiyat Araştırmaları DergısI, 9, 87-114.
• Stemler, S. E. (2015). Content analysis. Emerging trends in the social and behavioral sciences: An Interdisciplinary, Searchable, and Linkable Resource, 1-14.
• Tam, M. S. (2015). Erving Goffman'ın Dramaturjik Kuramı Çerçevesinde Sosyal Medyada Selfie (Özçekim) Paylaşımları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tifentale, A., & Manovich, L. (2015). Selfiecity: Exploring photography and self-fashioning in social media. Postdigital aesthetics: Art, computation and design, 109-122.
• Tifentale, A., & Manovich, L. (2018). Competitive Photography and the Presentation of the Self. Exploring the selfie: Historical, theoretical, and analytical approaches to digital Self-Photography, 167-187.
• Uzun, K. & Uluçay, D. M. (2019). Özçekim (Selfie) Fotoğrafları Sosyal Ağlarda Paylaşma ve Paylaşmama Nedenleri. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1121-1140.
• Yıldız, S., & Bektaş, F. (2019). Rekreatif bir etkinlik olarak turizm cazibe merkezi ziyaretçilerinin özçekim motivasyonları. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 187-204.