EVLENME ÂDETLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: SERVİ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 7 - 25, 31.12.2020

Hidayet Samuk

Öz

Evlenme halkın değerlerini, inançlarını, heyecanlarını, sevinçlerini yansıtan ve pek çok ritüeli barındıran insan hayatının ve toplumsal yaşamın en önemli geçiş dönemlerinden biridir. Toplumsal bir varlık olan insanlar evlenerek toplumun uygun gördüğü şekilde aile kurarlar. Aile ise toplumun özüdür. Böylece evlenen çiftler neslin devamını sağlayarak toplumu yaşatır ve kültürünün devamına vesile olur.
Bu çalışmada, Servi bölgesinde görülen evlenme âdetlerine değinilmiştir. Bölgede evlenme ile ilgili örf ve âdetler; düğün öncesinde, düğün esnası ve sonrasında yapılan etkinlikler ve inanışlar detaylı anlatılmıştır. Bu âdetler toplumun kültürel değerlerini yansıtmak bakımından oldukça önemli yere sahiptir. Çalışmada günümüz âdetlerinden ziyade eski âdetler üzerinde durulmuştur. Böylelikle unutulmuş veya unutulmaya yüz tutmuş âdetleri kayıt altına alarak bölge halkının kültürel değerlerini yaşatmak amaçlanmıştır. Evlenme törenleri bölgenin giyim kuşamı, halk oyunları, yemek kültürü, eğlenme alışkanlıkları, inançları gibi halkın kimliğini gösteren önemli folklorik değerlerini barındırmaktadır. Bu da bölgeyi ve bölge insanını tanımak için büyük önem teşkil etmektedir. Çalışmada kendi gözlem ve araştırmalarımızla birlikte, yazılı ve sözlü kaynaklardan istifade edilmiştir.
Çalışma neticesinde bazı evlenme âdetlerinin terk edildiği, özellikle halk inanışlarını yansıtan pek çok ritüelin günümüzde yerine getirilmediği, düğünlerin eskisi kadar samimi kutlanmadığı, popüler kültürün ve farklı bölgelerle olan kültürel alışverişin evlenme âdetlerine de yansıdığı tespit edilmiştir. Buna karşın bölgede düğünlere katılımın hâlâ çok yüksek olduğu, düğünlerin halk oyunları ve halk türküleri eşliğinde büyük coşku ile yapıldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Servi Bölgesi,, Kültür,, Âdetler,, Evlenme,, Düğün.

Kaynakça

• ALAY, Okan,(2016),Bingöl’de Evlenme Âdetleri, İnternational Periodicalforthe Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 11/4 Winter 2016, p. 67-90.
• BAĞLI, Mazhar ve Sever, Aysan,(2005), Tabulaştırılan/Tabulaşan Kurumun (ailenin) Kurbanlıklar Edinme Pratiği: Levirat ve Sororat, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Cilt 8, Sayı 8.
• IRMAK, Yılmaz,(2016), “Doğumdan Ölüme Bingöl Geçiş Dönemleri İnanç Ve Uygulamaları”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,6 (11), s.113-132.
• SAMUK, Hidayet, (2017). Servi Bölgesi ve Köyleri . Bingöl Araştırmaları Dergisi , 4 (1), 9-40.
• K1: Mehmet Çelik,1955, Sarıbudak, Ön lisans, Emekli,Genç’te İkamet Etmekte.
• K2: Abdurrahman Çelik, 1958, Sarıbudak, Ön Lisans, Emekli. Bingöl’de İkamet Etmekte.
• K3: Rabia Mete,1950, Sarıbudak, İlkokul, Ev Kadını, Bingöl’de İkamet Etmekte.
• K4: Mustafa Samuk, 1949, Çaybaşı, İlkokul, İşçi, Yüreğir’de ikamet Etmekte.
• K5: Hikmet Kalan, 1959, Servi, Lisans, Emekli, Bingöl’de İkamet Etmekte.
• K6: Ahmet Pirinci, 1954, Eskibağ Köyü, Okuryazar, Çiftçi, Eskibağ’da ikamet etmekte.
• K7: Refika Samuk, 1965, Eskibağ Köyü, Okuryazar Değil, Ev Hanımı, Bingöl’de İkamet Etmekte.
• K8: Efendi Taş, 1959, Servi, Ön Lisans, Emekli, Bingöl’de İkamet Etmekte.
• K9: Mahsun Dinç, 1971, Servi, Lise, Güvenlik Görevlisi, Servi’de İkamet Etmekte.
• K10: Hanım Pirinci, 1950, Eskibağ, Okuryazar Değil, Ev Hanımı, Eskibağ’da İkamet Etmekte.
• K11: Delal Samuk, 1950, Eskibağ, Okuryazar, Ev Hanımı, Çaybaşı’nda İkamet Etmekte.
• K12: Fatma Pirinci, 1930, Palu, Okuryazar Değil, Ev Hanımı, Eskibağ’da ikamet etmekte.