TARİH VE COĞRAFYA BAĞLAMINDA BİNGÖL TAVZ AŞİRETİ

Yıl 2024, Sayı: 20, 7 - 30, 30.06.2024

Suat Alan

https://doi.org/10.53440/bad.1400652

Öz

Bir aşiretin varlığını sürdürmesinin ortak müştereklerinden olan ortak tarih, ortak soy ve ortak coğrafya aşiretin aynı zamanda varoluş şartlarındandır. Bingöl’de varlığını sürdüren Tavz aşireti bu ortak müşterekler bağlamında değerlendirildiğinde ortak soy, ortak tarih anlatısı ve ortak coğrafyanın varlığı dikkat çekmektedir. Tavz aşiretinin bu yönünü ele almayı amaç edinen bu çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Bu bağlamda 6 kişi ile derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiş, ikincil veri kaynağı olarak da doküman incelemesi yapılmış, tarih ve coğrafya bağlamında Tavz aşiretinin durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aşiret yapısı, Tavz aşireti, Tavz coğrafyası

Kaynakça

• Alan, S. (2022). Cumhuriyetin ilk yıllarında Tavz’ın idari yapısı 1923-1945, Tavz Kültür ve Coğrafya Dergisi, (14), 34.
• Alan, S. (2023). Kent ve siyaset ekseninde aşiretin dönüşümü: Bingöl Tavz aşireti örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Alimoğlu, C. H. (2019). Sivil toplum kuruluşlarının yerel yönetimlerin kalkınmasındaki rolü: Bingöl Tavz-Der örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bingöl Üniversitesi, Bingöl.
• Aşiretler raporu. (2003). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• BCA. (Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi). 30.11.1.0/101.4.8.
• BCA. (Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi). 30.11.1.0/165.1.15.
• Bruinessen, van M. (2011). Ağa, şeyh, devlet. (7. bs.). (B. Yalkut, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çağlayan, E. (2019). CHP Mebusu Necmeddin Sahir Sılan Raporlarına Göre Bingöl’deki Zaza Aşiretleri (1939-1950). Suvat Parin. (Yayına Haz.), Türkiye’de aşiret tartışmaları (ss. 373-392). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Çağlayan, E. (2021). Önsöz. Ercan Çağlayan. (Ed.), Bingöl dört dağ içinde (ss. 7-24). Van: Peywend Yayınları.
• Çebeqçûrî, İ. (2020a). Tavz: ‘Eceb ıta ra wet ca esto? -1. Kelhaamed, (45), 56-57.
• Çebeqçûrî, İ. (2020b). Tavz: ‘Eceb ıta ra wet ca esto? -2. Kelhaamed, (46), 14-15.
• Dağılma, İ. (2020). Tavz: ‘Eceb ıta ra wet ca esto? -3. Kelhaamed, (47), 30-32.
• Dağılma, İ. (2021). Tavz: ‘Eceb ıta ra wet ca esto? -4. Kelhaamed, (48), 52-55.
• Ebinç, S. (2019). Tarihsel Açıdan Aşiret-Cemaat Yapılarının Dönüşümü ve Siyasal Kültür. Suvat Parin. (Yayına Haz.), Türkiye’de aşiret tartışmaları (ss. 393-406). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kaya, M. S. (2014). Zaza Kürtler. (2. bs.). İstanbul: Rupel Yayınları.
• Öğmen, M. (2014). Aşiret Yapılanması ile Bingöl ve Civarında Bulunan Aşiretler. M. Mahfuz Söylemez ve İbrahim
• Çapak. (Ed.), Arşiv vesikalarına göre Bingöl kolokyumu (2. bs.) (ss. 85-100). Bingöl: Bingöl Belediyesi Yayınları.
• Söylemez, M. M. ve Demir, A. (2010). 1550 tarihli tahrir defterine göre Çapakçur livası nüfus ve iskân. Bingöl: Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları.
• TKCD, (2009). Tavz Kültür ve Coğrafya Dergisi, (1).
• TKCD, (2022). Tavz Kültür ve Coğrafya Dergisi, (14).
• Toksoy, N. (2006). I. Dünya Savaşı sonrasında Doğu Anadolu'da yapılan faaliyetler. Atatürk Dergisi, 5 (1), 141-184.
• Türkdoğan, O. (2006). Doğu'da Bir Aşiret Modeli: Pinyanişi'ler. Orhan Türkdoğan (Yayına Haz.), Etnik sosyoloji (6. bs.). (ss. 500-507). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Yalçın-Heckmann, L. (2006). Kürtlerde aşiret ve akrabalık ilişkileri. (2. bs.). (G. Erkaya, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.