Prospective Teachers’ Self-Efficacy Perceptions and Perspectives on Inclusive Education

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 13, 141 - 160, 01.12.2016

Sibel Dolapçı Vesile Yildiz Demirtaş

Öz

The aim of the research is to examine the relationship between the perception of self-efficacy of the
candidate teachers and their viewpoint to inclusive education. The third grade candidate teachers who
undergraduate the faculty of education Dokuz Eylul University , used in the model of the Descriptive
type of scan (survey). They consisted of a branch that selected by intentional sampling model in the
Faculty of Education Department of Elementary Education, Secondary School Science and
Mathematics, Secondary Social departments, Turkish Education, Foreign Languages, Education, Fine
Arts Education, PDR, Computer Education and Instructional Technology departments.The data of
research were collected with Inclusive Education questionnaire Demographic Information Form
developed by the researcher, Tschannen-Moranand Hoy (1998) are developed by Çapa, Çakıroğlu,
and Sarıkaya (2005), adapted to Turkish by the validity and reliability of the Teacher Self-efficacy
Scale, Aksüt, Battal and Yaldız (2005) Integrated Education Questionnaire were utilized as data
gathering instrument. In this study, there were significant differences between the Perceptions of selfefficacy
gender. There were significant differences between the Qualifications of candidate teachers in
education, gender, section that were educated and making inclusive education.It was appropriate
between the relationship Adequacy of Inclusive Education Teacher Perceptions and Self-efficacy.
Candidate teachers' perceptions of self-efficacy increases the proficiency of inclusive education in the
positive direction.

Anahtar Kelimeler

Teacher candidates, Inclusion, The perception of self-efficacy

Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlilik Algıları Ve Kaynaştırma Eğitimine Bakış Açıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algıları ile kaynaştırma eğitimine bakış
açıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Betimsel türde tarama (survey) modeli kullanılan araştırmanın
evrenini Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesinde lisans eğitimi gören 3. sınıf öğretmen
adayları, örneklemini ise Buca Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Ortaöğretim Fen ve Matematik
Alanları, Ortaöğretim Sosyal Alanları, Türkçe Eğitimi, Yabancı Diller Eğitimi, Güzel Sanatlar Eğitimi,
PDR, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümlerinden Kasti örneklem yöntemi ile seçilen
birer şube oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; araştırmacı tarafından geliştirilen Demografik Bilgi
Formu, Tschannen-Moranand Hoy (1998) tarafından geliştirilen; Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005)
tarafından Türkçeye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Öğretmen Öz-yeterlilik
Ölçeği, Aksüt, Battal ve Yaldız (2005) tarafından geliştirilen Kaynaştırma Eğitimi Anketi ile
toplanmıştır. Bu araştırmada, öz-yeterlilik algıları ile cinsiyet arasında farklılık anlamlı bulunmuştur.
Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterlilikleri ile cinsiyet, öğrenim gördükleri
bölüm, kaynaştırma eğitimi dersi alma arasında farklılık anlamlı bulunmuştur. Öğretmen Özyeterlilik
Algıları ile Kaynaştırma Eğitimi Yeterliliği arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur. Öğretmen
adaylarının öz-yeterlilik algıları kaynaştırma eğitimi yeterliliklerini pozitif yönlü artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayları, Kaynaştırma, Öz-yeterlilik algısı

Kaynakça

• Aksoy, V. & Diken İ. H. (2009). Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz-Yeterlilik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ankara Üniversitesi PDR Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 10 (1): 29-37. Aksüt, M., Battal, İ. & Yaldız, F. (2005). Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterlilikleri (Uşak İli Örneği). 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizl.i Avramidis, E., Bayliss, P. & Burden, R. (2000). Student Teachers’ Attitudes Towards The İnclusion Of Children With Special Educational Needs İn The Ordinary School. Teaching and Teacher Education. 16 (3):277-293. Aypay, A. (2010). Genel Öz-Yeterlilik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçeye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2): 113-131. Barco, M. J. (2007). The Relatıonshıp Between Secondary General Educatıon Teachers Self- Effıcacy And Attıtudes As They Relate To Teachıng Learnıng Dısabled Students In The Inclusıve Settıng. The Degree Of Doctor. The Faculty Of The Virginia Polytechnic Institute And State University. Başaran, İ.E. (1994). Eğitime Giriş. (4. Basım). Ankara: Kadıoğlu. Battal, İ. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin ve Branş Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi (Uşak İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon. Berk, H., Gülveren, & H., Başer, A. (2009). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2(2):160-168. Bilen, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarında Karşılaştıkları Sorunlarla İlgili Görüşleri ve Çözüm Önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir. Brink, E., Alsen, P., Herlitz, J., Kjellgren, K. & Cliffordson, C. (2012). General Self-Efficacy and Health-Related Quality of Life After Myocardial Infarction. Psychology, Health & Medicine. 17(3):346-355. Bong, M.(1999). Personal Factors Affecting the Generality of Academic Self-Efficacy Judgments: Gender,Ethnicity, and Relative Expertise. The Journal of Experimantal Education. 67(4):315-331. Camadan, F. (2012). Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine ve Bep Hazırlamaya İlişkin Öz-yeterliklerinin Belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 11(39):128-138. Celep, C. (2002). The Correlation of The Factors: The Prospective Teachers’ Sense of Efficacy and Beliefs and Attitudes About Student Control. National Forum. 1-10. Chopra, R. (2008). Factors Influencing Elementary School Teachers' Attitude Towards Inclusive Education. British Educational Research Association Annual Conference. Edinburgh: Heriot-Watt University. Çapa, Y., Çakıroglu, J., & Sarıkaya, H. (2005). Development Andvalidation Of Turkish Version Of Teachers’ Sense Of Efficacy Scale. Eğitim ve Bilim. 30:74-81. Dağlar, G. (2011). Okulöncesi Öğretmenlerinin ve Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Burdur. Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim. 36:159-165. Diken, İ. H. (2006). Preservice Teachers’ Efficacyan Dopinion Stowardınclusion Of Students With Mental Retardation. Eurasian Journal Of Educational Research. 23:72-81. Ekşi, K. (2010). Sınıf Öğretmenleri İle Özel Eğitim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi İle İlgili Tutumlarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. El-Ashry, F. (2009). Generel Education Pre-Service Teachers' Attitudes Toward Inclusion in Egypt. Doktora Tezi. Florida University. Ercan, S. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeyleriyle Fen Bilgisi Öz-yeterlilik Düzeylerinin Karşılaştırılması (Uşak İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon. Eripek, S. (2003). Engelli Çocukların Normal Sınıflara Yerleştirilmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.1(2):157-167. Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. & Soran, H. (2006). Biyoloji Eğitimi Öğretmen Adaylarının Öğretiminde Öz Yeterlik İnançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 39(1):57-73. Gözün, Ö. & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 5:65-77. Guskey, T. R. (1987). Context Variables That Affect Measures Of Teacher Efficacy. Journal Of Educational Research. 81, 41-47. Güven, E., & Çelik, D. B. (2011). Müzik Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma (Balıkesir Üniversitesi Örneği) . Journal Of Educational And Instructıonal Studıes In The World. 22:160-165. Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. V(I):70-97. Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (15.Baskı). Ankara:Nobel. Kayhan, N., Şengül, A., & Akmeşe, P. P. (2012). Kaynaştırma Eğitimi İle İlgili Birinci Kademe ve İkinci Kademede Görev Alacak Öğretmen Adaylarının Görüşlerinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 3:268-278. Kılıç, M., Kaya, A., Yıldırım, N. & Genç, G., (2004). Eğitimci Gözüyle Öğretmen ve Öğrenci. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Malatya. Korkut, K. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Öz-yeterlilik İnançları İle Sınıf Yönetimi Beceri Algıları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Burdur. Kuzu, S. (2011). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumları ve Özduyarlılık Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. Lancaster, J. , & Bain, A. (2010). The Design of Pre-Service Inclusive Education Courses and Their Effects Onself-Efficacy: A Comparative Study. Asia-Pacific Journal of Teacher Education. 38(2):117-128. Mağden, D., & Avcı, N. (1999). Öğretmen Adaylarının Özürlü Öğrencilerin Kaynaştırılmasına İlişkin Görüşleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Eskişehir. Meijer, C.J.W., & Foster, S. F. (1988). The Effect Of Teacher Self-Efficacy On Referral Change. Journal Of Special Education. 22:378-385. Morgil, İ., Seçken, N. & Yücel A. S. (2004). Kimya Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlilik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6 (1):62-72. Orel, A.,Zerey. Z., & Töret, G. (2004). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 5:23-33. Özata, H. (2007). Öğretmenlerin Öz-yeterlilik Algılarının ve Örgütsel Yenileşmeye İlişkin Görüşlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli. Özdemir, S. M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 54:277-306. Pajares, F. (1996). Self-Efficacy Beliefs İn Academic Settings. Review Of Educational Research. 66:543-578. Sarı, H., & Bozgeyikli, H. (2002). Öğretmen Adaylarının Özel Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma. XII. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. 193:57-80. Scholz, U., Gutierrez- Dona, B., Sud, S. & Schwarzer, R. (2002). Is General Self Efficacy A Universal Construct?. European Journal of Psychological Assessment. 18 (3): 242-251. Soodak, L. C., & Podell, D.M. (1993). Teacher Efficacy And Bias İn Special Education Referrals. Journal Of Educational Research. 86:247-253. Şahbaz, Ü. & Kalay, G. (2010). Okulöncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19:116-135. Uysal, İ., & Kösemen, S. (2013). Öğretmen Adaylarının Genel Öz-yeterlilik İnançlarının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2(2):217-226. Ünal, F. (2010). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı Sınıflardaki, Öğretmen, Normal Gelişim Gösteren Öğrenci ve Engelli Öğrenci Velilerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana. Yavuz, D. (2009). Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlilik Algıları ve Üstbilişsel Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak. Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. & Soran, H. (2004). Yabancı Dilde Hazırlanan Bir Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27:260–267.