Sınıf Öğretmeni Adaylarının İklim Değişikliği Farkındalıklarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 23 - 36, 20.12.2017

Gül Tok Ümran Betül Cebesoy Kader Bilican

Öz

Bu çalışma,
sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının
“küresel ısınma ve iklim değişikliği” konusundaki farkındalıklarını belirlemek
amacı ile yapılmıştır. Çalışma, 2016-2017 eğitim-öğretim bahar yarıyılında iki
devlet üniversitesinde sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan 270
öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Bu çalışmada nicel araştırma modellerinden
tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada, veri toplamak amacıyla Halady ve Rao
(2010) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Dal, Alper, Özdem-Yılmaz,
Öztürk ve Sönmez (2015) gerçekleştirilen İklim Farkındalığı Ölçeği
kullanılmıştır. Elde edilen veriler; ortalama puanlar, standart sapma, frekans
ve yüzde değerleri verilerek incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, çalışmaya
katılan öğretmen adaylarının iklim değişikliğinin nedenleri ve etkilerinin,
kişisel girişimlerin öneminin ve davranış değişikliği gerekliliğinin
farkındalıklarının olduğu göstermektedir. Bununla birlikte, sınıf öğretmeni
adaylarının iklim değişikliği ile ilgili sanayi girişimlerinin farkındalığının
diğer boyutlarla karşılaştırıldığında daha düşük düzeyde olduğu görülmüştür (M=2.84).
Öğretmen adaylarının ankette yer alan maddelere verdikleri cevaplar
incelendiğinde, katılımcıların, iklim değişikliğinin etkileri olan buzulların
erimesi, ortalama küresel sıcaklığın artması, gibi pek çok etkinin oldukça
farkında oldukları ve kendi kişisel girimlerinin (güneş enerjili aydınlatmalar
kullanma, gereksiz ışıkları kapatma vb.) öneminin farkında oldukları
görülmüştür. Yine katılımcıların önemli bir kısmının farkındalığı arttırmaya
yönelik sosyal kampanyalar hazırlamak, iklim değişikliğinin etkilerini
azaltmaya yönelik fonlara maddi katkıda bulunmak ve güneş enerjisi kullanmaya
başlamak gibi girişimlere katılmak istediği dolayısıyla davranış
değişikliklerinde bulunma eğilimde oldukları ifade etmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

farkındalık, küresel ısınma, iklim değişikliği, sınıf öğretmeni adayları

Investigating Pre-Service Primary Teachers’ Climate Change Awareness

Öz

The current study aimed of this study is to determine classroom teacher candidates’ awareness about
"global warming and climate change". The study was carried out with 270 pre-service primary teachers
enrolling two different state universities in Turkey during 2016-2017 spring semester. In this study, survey
method was used. Climate Awareness Scale which was used for data collection. The data was analyzed by using
mean scores, standard deviation, frequencies and percentages. Results indicated that the awareness of pre-
service primary teachers’ regarding of the reason and impacts of climate change, the importance of individual
initiative as well as the propensity for behavioral change. On the other hand, teacher candidates were less
aware about what the industrial initiatives can do when compared to other dimensions (M=2.84). The results
showed that pre-service primary teachers were quite aware of many effects of climate change, such as the
melting of glaciers and the increase in global heating as well as aware about the individual initiatives (using
solar energy and reducing the use of unnecessary lights). 

Anahtar Kelimeler

awareness, climate change, global warming

Kaynakça

• Akçam Oluk, E., ve Oluk, S. (2010). Yüksek öğretim öğrencilerinin sera etkisi, küresel isınma ve iklim değişikliği algılarının analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 45-53.
• Aksan, Z., ve Çelikler, D. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 49-67.
• Arsal, Z. (2010). The greenhouse effect misconceptions of the elementary school teacher candidates. Elementary Education Online, 9(1), 229-240.
• Aydın, F. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Education, 3(4), 15-27.
• Bahar, M. ve Aydın, F. (Eylül 2002). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sera gazları ve global ısınma ile ilgili anlama düzeyleri ve hatalı kavramları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri. Ankara, Türkiye.
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. (nd). Climate change and disasters. http://www.unhcr.org/climate-change-and-disasters.html adresinden edinilmiştir.
• Boyes, E., ve Stanisstreet, M. (2001). School students’ ıdeas about the “Greenhouse Effect” a Decade On. Canadian Journal of Environmental Education (CJEE), 6(1), 77-101.
• Bozdoğan, A. E. (2009). An investigation on Turkish prospective primary school teachers’ perceptions about global warming. World Applied Sciences Journal, 7(1), 43-48.
• Dal, B., Alper, U., Özdem-Yilmaz, Y., Öztürk, N., ve Sönmez, D. (2015). A model for pre-service teachers' climate change awareness and willingness to act for pro-climate change friendly behavior: adaptation of awareness to climate change questionnaire. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(3), 184-200.
• Dal, B., Öztürk, N., Alper, U., Sönmez, D., Mısır, M. E., ve Çökelez, A. (2014). Perception of climate change: Reasons, consequences, and willingness to act. How aware are they?. International Journal for Cross-Disciplinary Subjects in Education (IJCDSE), 4(2), 1930-1937.
• Dal, B., Öztürk, N., Alper, U., Sönmez, D., ve Çökelez, A. (2015). An analysis of the teachers’ climate change awareness. Athens Journal of Education, 2(2), 111-122.
• Demirci-Güler, M. P. (2016). Çevre sorunlarına yeni yaklaşımlar ve ÇED Raporları. H. Genç. (Ed.). (ss.130-156). Çevre Eğitimi, İstanbul: Lisans Yayıncılık
• Eroğlu, B., ve Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 345-374.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. (2011). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: McGrawHill.
• Halady, I. R., ve Rao, P. H. (2010). Does awareness to climate change lead to behavioural change? International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2(1), 6-22.
• Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)] Raporu. (2007). Climate change 2007: Synthesis report. https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr.pdf adresinden edinilmiştir.
• Khalid T. (2003). Pre-Service high school teachers’ perceptions of three environmental phenomena. Environmental Education Research, 9(1), 35-50.
• Khalid, T. (2001). Pre-Service teachers’ misconceptions regarding three environmental issues. Canadian Journal of Environmental Education, 6, 102-120.
• Keleş, Ö., ve Aydoğdu, M. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerini azaltma yolları konusundaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 171-187.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M., ve Boyes, E. (2008). Turkish students’ ideas about global warming. International Journal of Environmental and Science Education, 3(2), 89-98.
• Lal, R., Follett, R. F., Stewart, B. A., ve Kimble, J. M. (2007). Soil carbon sequestration to mitigate climate change and advance food security. Soil science, 172(12), 943-956.
• McAnaney, S. C. (2012). Sinking islands-formulating a realistic solution to climate change displacement. New York University Law Review, 87, 1172-1209.
• Myers, N. (2005). Environmental refugees: An emergent security issue. Organization for Security and Co-operation in Europe 13th Economic Forum. http://www.osce.org/eea/14851?download=true adresinden edinilmiştir.
• Öcal, A., Kışoğlu, M., Alas, A., ve Gürbüz, H. (2011). Turkish prospective teachers’ understanding and misunderstanding on global warming. International Research in Geographical and Environmental Education, 20(3), 215-226.
• Pekel, F., ve Taştan Kırık, Ö. (2016). Ortaokul öğrencilerinin küresel ısınma ve ozon tabakasının incelmesi konularındaki bilişsel yapıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 308-357.
• Raval, A.,ve Ramanathan, V. (1989). Observational determination of the greenhouse effect. Nature, 342(6251), 758-761.
• Sever, D. (2013). Science teacher candidates’ thoughts about global warming studying in Turkey and United Kingdom. Elementary Education Online, 12(4), 1212-1221.
• Şenel, H., ve Güngör, B. (2009). Üniversite öğrencilerinin küresel isınma hakkındaki bilgilerinin ve kavram yanılgılarının tespiti. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1207-1225.
• Türkeş, M . (2014). İklim değişikliğiyle savaşım, Kyoto Protokolü ve Türkiye. Mülkiye Dergisi, 32(259), 101-131.
• Türkeş, M. (2001). Küresel iklimin korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, 61, 14-29.
• Türkeş, M. (2002). İklim Değişikliği: Türkiye-İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İlişkileri ve İklim Değişikliği Politikaları. Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Paneli Vizyon ve Öngörü Raporu. http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/EK-7.pdf adresinden edinilmiştir.