Genel Kimya Konularına İlişkin Grafik Okuma, Yorumlama ve Çizim Becerileri Testi Geliştirme Süreci: Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizleri

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 23 - 43, 30.06.2020

Oktay Tepe , Nalan Akkuzu Güven

Öz

Bu çalışmada, kimya öğretmen adaylarının genel kimya dersi konularında grafik okuma, yorumlama ve çizim beceri düzeylerini ve karşılaştıkları güçlükleri belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir başarı testi geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla 40 tane çoktan seçmeli maddeden oluşan iki aşamalı bir test hazırlanmıştır. Testin birinci aşaması öğretmen adaylarının grafik okuma, yorumlama ve çizim beceri düzeylerini belirlemeyi, ikinci aşaması ise bu becerilerle ilgili karşılaşılan güçlüklerin neler olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Hazırlanan testin kapsam geçerliliği uzman görüşü yoluyla sağlanmıştır. Çalışmanın örneklemini 2018-2019 Eğitim-Öğretim güz yarıyılında Ege Bölgesi’nde yer alan bir devlet üniversitesinin 2., 3. ve 4. sınıf Kimya Öğretmenliği Programı'nda ve 2. sınıf Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı'nda öğrenim gören toplam 128 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Elde edilen verilere yapı geçerliliğini ve güvenilirliği sağlamak amacıyla madde analizi yapılmıştır. Madde analizi sonucunda ayırt edicilik indeksi 0,30’dan düşük olan yedi madde testten çıkarılmıştır. 33 maddeden oluşan testin ortalama güçlüğü 0,47 ve ortalama ayırt ediciliği 0,37 olarak hesaplanmıştır. Testin KR-20 güvenilirlik katsayısı ise 0,86 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular geliştirilen GKGOYÇBT’nin grafiksel becerileri ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Grafik Okuma ve Yorumlama, Grafik Çizimi, Genel Kimya, Kimya Öğretmen Adayı

Kaynakça

• Adıgüzel, O. C. ve Özüdoğru, F. (2013). Üniversitelerde ortak zorunlu yabancı dil І dersine yönelik bir akademik başarı testinin geliştirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-11.
• Akbulut, H. İ. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir?: ilköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bir çalışma. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Aydın, A. ve Tarakçı, T. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının grafik okuma, yorumlama ve çizim becerilerinin incelenmesi. Elementary Education Online, 17(1), 469-488.
• Ayre, C. ve Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47 (1), 79–86. doi: 10.1177/0748175613513808.
• Bayazıt, İ. (2011). Öğretmen adaylarının grafikler konusundaki bilgi düzeyleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1325 -1346.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Beichner, R. J. (1994). Testing student interpretation of kinematics graphs. American Journal of Physics, 62, 750-752.
• Beichner, R. J. (1996). The impact of video motion analysis on kinematics graph interpretation skills. American Journal of Physics, 64(10), 1272-1277.
• Beler, Ş. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerin fotosentez konusu ile ilgili grafikleri okumada ve yorumlamada karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Beydoğan, H. Ö. (2010). Grafiksel düzenlemelerin öğrencilerin okuma-anlama düzeylerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 188, 202-217.
• Bowen, G. M. ve Roth, M. W. (2005). Data and graph interpretation practices among preservice science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 42 (10), 1063-1088.
• Busby, B. D. (2018). Transfer of graphing skills from math to chemistry (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi(UMI No: 10934252).
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler. Ankara: PegemA Yayınları.
• Coştu, B. (2010). Algorithmic, conceptual and graphical chemistry problems: a revisited study. Asian Journal of Chemistry, 22(8), 6013-6025.
• Crocker, L. ve Algina, J. (2008). Introduction to classical and modern test theory. Ohio: Cengage Learning.
• Cronbach, J. L. ve Meehl, P. L. (1955). Construct validity in psychological tests. Psychological Bulletin,52(4), 281-302. doi: 10.1037/h0040957.
• Dolu, G. ve Ürek, H. (2017). PxV - V, PxV - P, PxV - 1/V için çizilen grafiklerin üniversite öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(3),191-198.
• Dori, Y. J. ve Sason, I. (2008). Chemical understanding and graphing skills in an honors case-based computerized chemistry laboratory environment: the value of bidirectional visual and textual representations. Journal of Research in Science Teaching, 45(2), 219-250.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Ertekin, A. B., Kurt, A., Demirbaş, O. ve Erkuş, S. (2018a). Ortaöğretim fen lisesi kimya 9 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Ertekin, A. B., Kurt, A., Demirbaş, O. ve Erkuş, S. (2018b). Ortaöğretim fen lisesi kimya 11 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Forster, P. A. (2004). Graphing in physics: processes and sources of error in tertiary entrance examinations in Western Australia. Research in Science Education, 34(3), 239-265.
• Friel, S. N., Curcio, F. R. ve Bright, G. W. (2001). Making sense of graphs: critical factors influencing comprehension and instructional implications. Journal for Research in Mathematics Education, 32(2), 124–158.
• Gheith, E. M. ve Aljaberi, N. M. (2015). Pre-service classroom teachers’ attitudes toward graphs and their ability to read and interpret them. International Journal of Humanities and Social Science, 5(7), 113-124.
• Gönen, S., Kocakaya, S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenirliliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Gültekin, C. (2009). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin çözeltiler ve özellikleri konusu ile ilgili grafik çizme okuma ve yorumlama becerilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Gültekin, C. (2014). Ortaöğretim öğrencileri ile üniversite öğrencilerinin hal değişimi, çözeltiler ve çözünürlük konuları ile ilgili grafik çizme okuma ve yorumlama becerilerinin karşılaştırılması (Yayınlanmamış doktora tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, D., Sezen, N. ve Sarı, M. (2012). A study of pre-service science teacher's graphing skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 2937-2941.
• Karslı, F. ve Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10 (2), 66-84.
• Kocagül Sağlam, M. ve Ünal Çoban, G. (2018). Fen bilimleri öğretmenleri ve öğretmen adaylarına yönelik akıl yürütme becerileri testinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1496-1510.
• Kubiszyn, T. ve Borich, G. (2003). Education testing and measurement (7th ed.). Hoboken: John Wiley.
• Lissitz, R. W. ve Samuelsen, K. (2007). A suggested change in terminology and emphasis regarding validity and education. Educational Researcher, 36(8), 437-448.
• McKenzie, D. L. ve Padilla, M. J. (1986). The construction and validation of the test of graphing in science (TOGS). Journal of Research in Science Teaching, 23(7), 571-579.
• Mislevy, R. J. (2007). Validity by design. Educational Researcher, 36(8), 463-469.
• Özçelik, D. A. (1992). Ölçme ve değerlendirme (2.baskı). Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Özdamar, K. (2017). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-II (10. Baskı). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Potgieter, M., Harding, A. ve Engelbrecht, J. (2008). Transfer of algebraic and graphical thinking between mathematics and chemistry. Journal of Research in Science Teaching, 45(2), 197-218.
• Scardamalia, N., Bereiter, C. ve Lamon, M. (1994). The CSILE Project: trying to bring the classroom into world 3. In K. McGilly (Ed.), Classroom lessons: integrating cognitive theory and classroom practice(pp. 201-228) Cambridge, MA: MIT Press. Stavridou, F. ve Kakana, D. (2008). Graphic abilities in relation to mathematical and scientific ability in adolescents. Educational Research, 50(1), 75-93.
• Shuttleworth, M. (2016). Content validity. Retrieved from https://explorable.com/content-validity.html.
• Şahin, S., Gençtürk, E. ve Budanur, T. (2007). Coğrafya öğretiminde uygun grafik seçimi ve kullanımının öğrenme üzerinde etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 293-302.
• Tairab, H. H. ve Al-Naqbi, A. K. (2004). How do secondary school science students ınterpret and construct scientific graphs? Journal of Biological Education, 38(3), 127-132.
• Taşar, M. F., Kandil İngeç, Ş. ve Ünlü Güneş, P. (2002, Eylül). Grafik çizme ve anlama becerisinin saptanması. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Taşdemir, A., Demirbaş, M. ve Bozdoğan, A. E. (2005). Fen bilgisi öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin grafik yorumlama becerilerini geliştirmeye yönelik etkisi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 81-91.
• Tekin, B., Konyalıoğlu, A. C. ve Işık, A. (2009). Ortaöğretim öğrencilerinin fonksiyon grafiklerini çizebilme becerilerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 919-932.
• Turgut, M. F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (9. baskı). Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Uyanık, F. (2007). Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin grafik anlama ve yorumlamaları ile kinematik başarıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Yayla, G. ve Özsevgeç, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin grafik becerilerinin incelenmesi: çizgi grafikleri oluşturma ve yorumlama. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1381-1400.