Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılık Düzeyleri ve Sosyal Medya Kullanım Özelliklerinin İncelenmesi: Betimleyici Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 569 - 580, 28.06.2022

Nükhet Hotar , Zekavet Topçu Kabasakal , Gülçin Uyanık , Medine Yılmaz , Emel Kuruoğlu Kandemir , Kadir Demir , Orkide Bakalım , İsmail Canoğlu , Tolga Günvar , Pınar Özer

https://doi.org/10.51460/baebd.1017062

Cited By: 1

Öz

Yaygınlaşan internet kullanımı özellikle gençler arasında internet bağımlılığına ve teknolojiye bağlı, siber zorbalık davranışlarına neden olabilmekte; bu durum birtakım akademik ve psikolojik sorunlara yol açabilmektedir. Akran farkındalık çalışmaları bu konuda yapılan araştırma, bilgilendirme, müdahale ve önleme çalışmalarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, üniversite öğrencileri arasında gerçekleştirilen internet bağımlılığı ve siber zorbalık farkındalığına yönelik akran eğitimi sonrasında, akranların internet bağımlılık düzeylerinin ve sosyal medya kullanım özelliklerinin incelenmesidir. Bu araştırma, İzmir Üniversiteleri Platformu Dokuz Eylül Üniversitesi Başkanlığı Dönemi (2019), Sosyal Sorumluluk Projesi; Dijital Vatandaşlık: Bağımlı ve Zorba Olma, İnterneti Bilinçli Ve Güvenli Kullan kapsamında gerçekleştirilen ikinci aşamadır. Araştırmada, akran farkındalığı eğitimine katılan üniversite öğrencilerinin akranlarıyla yaptıkları görüşmeler aracılığıyla bu yaş grubundaki gençlerin internet kullanım özellikleri ve internet bağımlılık düzeyleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Akran Eğitimini tamamlayarak sertifika almaya hak kazanmış 188 öğrencinin rastgele örnekleme yöntemi ile ulaştığı 1644 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, Akran Etkileşimi Görüşme Formu, İnternet Bağımlılığı ve Siber Zorbalık Akran Etkileşimi Memnuniyet Anketi ve İnternet Bağımlılık Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma bulguları, internet bağımlılığı düzeyinin erkek öğrencilerde kız öğrencilere oranla daha yüksek olduğunu; günde dört saatten fazla internet kullananan öğrencilerin yüksek düzeyde kontrol kaybı, online kalma isteği ve sosyal ilişkilerde bozulma yaşadıklarını göstermiştir. Öğrencilerin interneti, eğitim ve akademik çalışmalara oranla daha fazla sosyal etkileşim/haberleşme, müzik dinleme ve film izleme için kullandıkları da belirlenmiştir. Sonuç olarak bu araştırma Akran Eğitimlerinin internet kullanımı konusundaki farkındalık çalışmalarında etkili bir yöntem olarak kullanılabileceğini ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnternet bağımlılığı, Siber zorbalık, Sosyal medya, Akran etkileşimi

Investigation of University Students' Internet Addiction Levels and Social Media Use Characteristics: A Descriptive Study

Öz

Excessive Internet use can lead to addiction and cyber bullying behaviors based on technology especially among the young. The aim of this study was to examine the Internet addiction levels and characteristics of social media use of peers following peer education regarding Internet addiction and cyber bullying awareness conducted among university students. This study is the second stage of the İzmir Universities Platform Administration Era of Dokuz Eylül University Social Responsibility Project: Digital Citizenship: Do Not Be Addicted and Bully, Use the Internet Consciously and Safely. The study examines the Internet use characteristics and Internet addiction levels of young people through interviews with university students who attended the peer awareness education with their peers. The study sample consisted of 1644 students, of which 188 students were entitled to receive a certificate following completion of peer education, selected by random sampling. The data were acquired through a Peer Interview Form, Internet Addiction and Cyber Bullying Peer Satisfaction Survey, and Internet Addiction Scale. The research findings revealed that Internet addiction was higher in male students than in female students, and the students who used the Internet more than 4 hours a day had high levels of loss of control, desire to stay online, and social relationship breakdowns. The students used the Internet mostly for social interaction/communication, listening to music, and watching movies rather than education and academic purposes. This study demonstrated that peer education can be used as an effective method in awareness studies regarding Internet use.

Anahtar Kelimeler

Internet addiction, Cyber bullying, Social media, Peer interaction

Kaynakça

• Ata, R., & Adnan, M. (2016). Cyberbullying sensitivity and awareness among entry-level university students. Journal of Human Sciences, 13(3), 4258-4267.
• Anlayışlı, C. & Serin, N. B. (2019). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyonun cinsiyet, akademik başarı ve internete giriş süreleri açısından incelenmesi. Folklor/Edebiyat, 25(97), 730-743
• Ceyhan, A., Ceyhan, E., & Kurtyılmaz, Y. (2012). The effect of image satisfaction on problematic internet usethrough social support, problem solving skills and depression. TOJCE: The Online Journal of Counselling and Education, 1(3), 84-96.
• Cicioğlu, M. (2014). Öğrencilerin problemli internet kullanımı ve siber zorbalık davranışlarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Choi, K., Son, H., Park, M., Han, J., Kim, K., Lee, B., & Gwak, H., (2009). Internet overuse and excessive daytime sleepiness in adolescents. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 63(4), 455–462. https://doi.org/ 10.1111/j.1440-1819.2009.01925
• Çalışgan, H. (2013). İlköğretim öğrencilerin internet bağımlılığı ve siber zorbalık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Çok, R. & Kutlu, M. (2018). Üniversite öğrencilerin ders esnasında ders dışı internet kullanım davranışları ile akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Science, 4(1), 1-21
• De Leeuw, R. J., De Bruijn, M., De Weert-van Oene, G. H., & Schrijvers, A. J. P. (2010). Internet and game behaviour at a secondary school and a newly developed health promotion programme: A prospective study. BMC Public Health, 10(1),
• Demir, Ö., & Seferoğlu, S. S. (2016). Bilgi okuryazarlığı, internet bağımlılığı, sanal aylaklık ve çeşitli diğer değişkenlerin sanal zorbalık ile ilişkisinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 1-26.
• Goel, D., Subramanyam, A. & Kamath, R. (2013). A study on the prevalence of internet addiction and its association with psychopathology in Indian adolescents. Indian Journal of Psychiatry, 55(2), 140
• İyitoğlu, O. & Çeliköz, N. (2017). Exploring the impact of internet addiction on academic achievement. European Journal of Education Studies, 3(5), 38-59
• Hahn, A., Jerusalem, M. (2001). Internetsucht: Reliabilität und validität in der online-Forschung. Online: http://psilab.educat.hu-berlin.de/ssi/publikationen/internetsucht_onlineforschung_2001b.pdf
• Hanımoğlu, E., & Çelik, E. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Problemli İnternet Kullanımının İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(5),2697-2710.
• Hawi, N., & Samaha, M. (2019) Identifying commonalities and differences in personality characteristics of Internet and social media addiction profiles: traits, self-esteem, and self-construal. Behaviour & Information Technology, 38(2), 110-119.
• Hotar, N., Demir, K., Kabasakal, Z., Yılmaz, M., Kuruoğlu Kandemir E., Uyanık, G., Bakalım, O., Canoğlu, İ., Günvar, T. & Süral Özer, P. (2020). Examining peer awareness training activity for internet addiction and cyber bullying-1 [Unpublished manuscript].
• Li, J. B., Lau, J. T. F., Mo, P. K. H., Su, X. F., Tang, J., Qin, Z. G., & Gross, D. L. (2017). Insomnia partially mediated the association between problematic Internet use and depression among secondary school students in China. Journal of behavioral addictions, 6(4), 554-563.
• Ko, C. H., Hsiao, S., Liu, G. C., Yen, J. Y., Yang, M. J., & Yen, C. F. (2010). The characteristics of decision making, potential to take risks, and personality of college students with Internet addiction. Psychiatry research, 175(1-2), 121-125.
• King, D. L., & Delfabbro, P. H. (2017). Features of parent-child relationships in adolescents with Internet gaming disorder. International Journal of Mental Health and Addiction, 15(6), 1270-1283.
• Korkmaz, M., & Kiran-Esen, B. (2012). The effects of peertraining about secure Internet use on adolescents. Turkish Psychological Counseling & Guidance Journal, 4(38), 180
• Kuss, D. J., Shorter, G. W., van Rooij, A. J., van de Mheen, D., & Griffiths, M. D. (2014). The Internet addiction components model and personality: Establishing construct validity via a nomological network. Computers in Human Behavior, 39, 312-321.
• Manap, A. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri ve siber zorbalık: Samsun ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Nassehi, A., Arbabisarjou, A., Jafari, M., Ghasemi, M., & Najafi, K. (2016). Surveying the relationship of internet addiction with dependence on cell phone, depression, anxiety, and stress in collegians (Case study: Bam University of Medical Sciences). International Journal of Advanced Biotechnology and Research, 7, 2267-2274.
• Odacı, H. & Kalkan, M. (2010). Problematic internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students. Computers & Education, 55, 1091–1097
• Ostovar, S., Allahyar, N., Aminpoor, H., Moafian, F., Nor, M. B. M., & Griffiths, M. D. (2016). Internet addiction and its psychosocial risks (depression, anxiety, stress and loneliness) among Iranian adolescents and young adults: A structural equation model in a cross-sectional study. International Journal of Mental Health and Addiction, 14(3), 257-267.
• Özlem, A., Gökdemir, F., & Çiçekoğlu, E. (2016). Hemşirelik öğrencilerine akran eğiticiler ile verilen üreme sağlığı eğitiminin etkinliği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 173-183.
• Seferoğlu, S. S. (2001). Akran eğitimi: Öğretmenlerin mesleki eğitiminde yeni bir yaklaşım. EĞİTİM ve BİLİM, 26(119)
• Sahin, C., Korkmaz, Ö. (2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlaması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 32, 101-115.
• Tanrıkulu, T. (2013). Siber zorbalık ile ilgili değişkenlerin incelenmesi ve gerçeklik terapisi yönelimli bir müdahale programının siber zorbaca davranışlar üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Taş, İ. & Ayas, T. (2015). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyinin kişilik özellikleriyle ilişkisi. International Journal of Human Sciences, 12(2),151-162.
• Yeniçeri, N., Özçakar, N., Mevsim, V., & Güldal, D. (2003). Kliniğe Giriş Uygulamalarında Yeni Bir Yöntem: Akran Eğitimi. Tıp Eğitimi Dünyası, 12(12).
• Young, K., Pistner, M., O'Mara, J., & Buchanan, J. (1999). Cyber disorders: the mental health concern for the new millennium. Cyberpsychology & Behavior, 2(5), 475.
• Young, K. S. (2004). Internet addiction: The consequences of a new clinical phenomena. American Behavioral Scientist, 4(4), 402-415. doi: 10.1177/0002764204270278.
• Young, K. S. (2007). Cognitive behavior therapy with ınternet addicts: treatment outcomes and ımplications. CyberPsychology and Behavior, 10(5), 671-679.
• Sahin, C., & Korkmaz, Ö. (2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlaması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 32, 101-115.
• We Are Social (2020) https://dijilopedi.com/2020-dunya-internet-sosyal-medya-ve-mobil-kullanim-istatistikleri-2-ceyrek
• Walther, B., Hanewinkel, R., & Morgenstern, M. (2014). Effects of a brief school-based media literacy intervention on digital media use in adolescents: Cluster randomized controlled trial. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(9), 616-623.
• Ward, J., Hunter, G., & Power, R. (1997). Peer education as a means of drug prevention and education among young people: an evaluation. Health Education Journal, 56(3), 251-263.
• Wang, W., Li, D., Li, X., Wang, Y., Sun, W., Zhao, L., & Qiu, L. (2018). Parent-adolescent relationship and adolescent internet addiction: A moderated mediation model. Addictive Behaviors, 84, 171-177.