Investigation of the Relationship Between Five Factor Personality Traits and Academic Procrastination Behaviours in University Students

Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 301 - 321

Ercan Aras

https://doi.org/10.51460/baebd.1457940

Abstract

This study examined the academic procrastination behaviours of university students in terms of gender, class level, socio-economic level, internet usage time, purpose of using social media and five factor personality traits. This research was conducted with relational survey method. Research data were collected in 2023-2024. The study group of the research consists of 410 university students, 73.9% of whom are female (303 people) and 26.1% of whom are male (107 people). The research data were obtained by using personal information form, Academic Procrastination Scale-Short form, Five Factor Personality Scale. The data were collected online. Pearson Correlation Coefficient and Multiple Regression Analysis were used to determine the relationship between variables. As a result of the analyses, it was found that academic procrastination behaviours did not differ according to gender, grade level and socio-economic level, but differed according to the duration of internet use and the purpose of using social media. A relationship was found between academic procrastination and five factor personality traits. A negative, low and significant relationship was found between extraversion, malleability, self-discipline and academic procrastination. Multiple linear regression analysis revealed that five factor personality traits explained 21% of academic procrastination.

Keywords

Academic procrastination, five factor personality traits, internet usage time, purpose of using social media.

Üniversite Öğrencilerinde Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışları cinsiyet, sınıf düzeyi, sosyo-ekonomik düzey, internet kullanım süresi, sosyal medyayı kullanma amacı ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmiştir. Bu araştırma ilişkisel tarama yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma verileri 2023-2024 yılında toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu % 73.9’u kadın (303 kişi) ve % 26.1’i erkek (107 kişi) olmak üzere 410 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri kişisel bilgi formu, Akademik Erteleme Ölçeği-Kısa form, Beş Faktör Kişilik Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Veriler çevirimiçi yolla toplanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda akademik erteleme davranışlarının cinsiyet, sınıf düzeyi ve sosyo-ekonomik düzeye göre farklılık göstermediği; internet kullanım süresi ve sosyal medyayı kullanım amacına göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Akademik erteleme ile beş faktör kişilik özellikleri arasında bir ilişki bulunmuştur. Dışandönüklük, yumuşakbaşlılık, özdisiplin ile akademik erteleme arasında negatif yönde, düşük ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda beş faktör kişilik özelliklerinin akademik ertelemenin %21’ini açıkladığı ortaya çıkmıştır.

Keywords

Akademik erteleme, beş faktör kişilik özellikleri, internet kullanım süresi, sosyal medyayı kullanım amacı.

References

• Abu, N. K., Gökdere, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Davranışı İle Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Karşılaştırmalı İncelemesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1311-1330.
• Akbaş, C., H. (2019). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Bağımlılığı ve Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Akdamar, E., & Kızılkaya, Y.M. (2022). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme eğilimleri ile umutsuzluk seviyeleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 212-221. https://doi.org/10.33437/ksusbd.844605.
• Akdoğan, A. (2013). Farklı depresyon anksiyete stres düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarının incelenmesi. (yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr
• Aslan, S., & Yalçın, M. (2013). Öğretmenliğe İlişkin Tutumun Beş Faktör Kişilik Tipiyle Yordanması. Milli Eğitim, (197), 169-179.
• Atamtürk, E., Çalık Var, E. & Gökler, R. (2020). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin internet bağımlılıkları ve akademi erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-20.
• Ay, Ş., Arslan, F.Z., Adıgüzel, İ. & Çoban, K. (2019). Lise öğrencilerinin akademik öz-yeterlik algısı ve akademik erteleme davranışı arasındaki ilişki. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 116-126.
• Ayan, A. (2020). Mutluluk Düzeyinin Atılganlık ve Genel Erteleme Davranışı Üzerine Etkisi. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(4), 788-805.
• Balkıs, M., & Duru, E. (2010). Akademik Erteleme Eğilimi, Akademik Başarı İlişkisinde Genel ve Performans Benlik Saygısının Rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 159-170.
• Balkıs, M., & Duru, E. (2022). Akademik Erteleme Ölçeği’nin Kısa Formunun Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (54), 410-425. https://doi.org/10.9779/pauefd.952291
• Balkis, M., & Duru, E. (2007). The evaluation of the major characteristics and aspects of the procrastination in the framework of psychological counseling and guidance. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 376–385.
• Baltacı, A. (2017). Erteleme Davranışı Eğilimi ve Beş Faktörlü Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler: Okul Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 56-80.
• Başaran, İ. E., (2000). Eğitim yönetimi, Ankara: Feryal Matbaası.
• Berber-Çelik, Ç. & Odacı, H. (2015). Akademik Erteleme Davranışının Bazı Kişisel ve Psikolojik Değişkenlere Göre Açıklanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 31-47.
• Bernard, L. C. (2010). Motivation and personality: Relationships between putative motive dimensions and the five factor model of personality. Psychological Reports, 106(2), 613–631. https://doi.org/10.2466/PR0.106.2.613-631
• Bulut, R, & Ocak, G. (2017). Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Davranışlarını Etkileyen Etmenler. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 75-90.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chen, X. Z., & Lu, Y. (2016). An Empirical Study on the Relationship between Academic Procrastination and Internet Addiction among College Students—A Case Study of Huazhong Agricultural University. Journal of Xuzhou Engineering College (Social Science Edition), 31, 98-102. https://doi.org/10.3969/j.issn.1674-3571.2016.04.018.
• Chow, H. P. H. (2011). Procrastination among undergraduate students: Effects of emotional intelligence, school life, self-evaluation, and selfefficacy. Alberta Journal of Educational Research, 57(2), 234- 240. https://doi.org/10.11575/ajer.v57i2.55479
• Çakıcı, A. (2021). Sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik ertelemeleri ile sınav kaygısı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(46), 855-875.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve LISREL uygulamaları, (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64.
• Düşmez, İ. (2013). Akılcı Duygusal Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Akademik Erteleme Davranışını Önleme Eğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışları Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Engin, G., & Genç, S. Z. (2020). Öğretmen Adaylarının Akıllı Telefon Ekran Kullanım Süreleri ile Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 314-325.
• Feist, J., & Feist, G. J. (2009). Theories of Personality (7th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Ferrari, J. R. & Pychyl, T. A. (2012). “If i wait my partner will do it:” the role ofconscientiousness as a mediator in the relation of academic procrastination and perceived social loafing. North American Journal of Psychology, 13-24.
• Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statitics (5. Baskı). Londra: SAGE Publications.
• Flett, G. L., Blankstein, K. R., Hewitt, P. L., & Koledin, S. (2006). Components of perfectionism and procrastination in college students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 20(2), 85– 94. https://doi.org/10.2224/sbp.1992.20.2.85
• Glas, R., Prichard, J., Lafortune, A. & Schwab, N. (2013). The influence of personality and Facebook use on student academic performance. Issues in Information Systems, 14(2), 119-126.
• Gülebağlan, C.(2003). Öğretmenlerin İşleri Son Ana Erteleme Eğilimlerinin, Mesleki Yeterlilik Algıları, Mesleki Deneyimleri ve Branşları Bakımından Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gün, F., Turabik, T., & Atanur Baskan, G. (2020). Akademik özyeterlik ile akademik erteleme eğilimi ilişkisi: Aday öğretmenler üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 815-826. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019051688.
• Güngör, A. B., & Koçak, O. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Akıllı Telefon Bağımlılığı ve Akademik Erteleme Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(2), 397-419.
• Gürgan, U., & Gündoğdu İ. (2019). Fen, Matematik ve Sosyal Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Yürütücü Biliş Becerilerinin Akademik Mükemmeliyetçiliklerinin ve Akademik Erteleme Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 152-175.
• Horzum, M. B., Ayas, T., & Padır, M. A. (2017). Beş Faktör Kişilik Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması Adaptation of Big Five Personality Traits Scale to Turkish Culture. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 398-408. Johnson, J. L., & Bloom, A. M. (1995). An analysis of the contribution of the five factors of personality to variance in academic procrastination. Personality and Individual Differences, 18(1), 127– 133. https://doi.org/10.1016/0191-8869(94)00109-6 Kaǧan, M., Çakir, O., Ilhan, T., & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessive-Compulsive and five factor personality traits. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2121–2125. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.292
• Kağan, M. (2009). Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışını Açıklayan Değişkenlerin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 113-128.
• Kandemir, M. (2010). Akademik Erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kandemir, M. (2014). A model explaining academic procrastination behavior. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 2014, 51-72.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. (31. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, H., Karatas, H., Bademcioglu, M., & Bademcıoglu, M. (2015). The Explanation of The Academic Procrastination Behaviour of Pre-Service Teachers With Five Factor Personality Traits. The International Journal of Research in Teacher Education, 6(2), 11-25.
• Lee, D.-g., Kelly, K. R., & Edwards, J. K. (2006). A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism, and conscientiousness. Personality and Individual Differences, 40(1), 27–37. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.05.010
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2003). Personality in Adulthood: A Five Factor Theory Perspective. New York: The Guilford Press.
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2008). The Five-Factor Theory of Personality. O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin içinde, Handbook of Personality: Theory and Research (3rd ed.) (s.159-181). New York: The Guilford Press.
• Memduhoğlu, H. B., & Şahin, M. (2021). Okul Yöneticilerinde Genel Erteleme Davranışının Kişilik Özellikleri İle İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 1804-1840. https://doi.org/10.29299/kefad.869867.
• Milgram, N., & Toubiana, Y. (1999). Academic anxiety, academic procrastination, and parental involvement in students and their parents. The British journal of educational psychology, 69 ( Pt 3), 345–361. https://doi.org/10.1348/000709999157761
• Montgomery, D.C., Peck, E.A. & Vining, G.G. (2013). Doğrusal regresyon analizine giriş, (Çev. M. Aydın Erar), Beşinci Baskı, Eylül, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Moon, S., & Illingworth, A., (2005). Exploring the dynamic nature of procrastination: A latent growth curve analysis of academic procrastination. Personality and Individual Differences, 38(2), 297–309.
• Nurlu, M. (2019). Üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışının yordanmasına ilişkin bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Özcanlı, N., & Kozikoğlu, İ. (2023). Ortaokul Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri Üzerine Bir İnceleme. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 1565-1582. doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1175870 Özer, A., & Altun, E. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Akademik Erteleme Nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(21), 45-72.
• Özer, B. U., Demir, A., & Ferrari, J. R. (2009). Exploring academic procrastination among turkish students: Possible gender differences in prevalence and reasons. Journal of Social Psychology, 149(2), 241–257. https://doi.org/10.3200/SOCP.149.2.241-257
• Patrzek, J., Grunschel, C. & Fries, S. (2012). Academic procrastination: The perspective of university counsellors. International Journal of Advencement Counselling, 34, 185-201.
• Pychyl, T. A., Lee, J. M., Thibodeau, R., & Blunt, A. (2000). Five days of emotion: An experience sampling study of undergraduate student procrastination. Journal of Social Behavior and Personality, 15(5), 239.
• Saracaloğlu, A. S., Dinçer, B., & Gerçeker, C. S. (2018). The relationship between music teacher candidates’ academic and general procrastination tendencies and test anxiety. Journal of Education and Training Studies, 6(9), 174-183. https://doi.org/10.11114/jets.v6i9.3456.
• Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31(4), 503–509. https://doi.org/10.1037/0022-0167.31.4.503
• Stead, R., Shanahan, M., & Neufeld, R. (2010). “I’ll go to therapy, eventually”: Procrastination, stress and mental health. Personality and Individual Differences, 49(3), 175-180.
• Steel P. (2007). The nature of procrastination: a meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychological bulletin, 133(1), 65–94. https://doi.org/10.1037/0033-2909.133.1.65
• Steel, P. (2007). The nature of procrastination: a meta-analytic and theoretical review of quintessential selfregulatory failure. Psychological bulletin, 133(1), 65-94.
• Steel, P., & Ferrari, J. (2013). Sex, education and procrastination: An epidemiological study of procrastinators’ characteristics from a global sample. European Journal of Personality, 27(1), 51-58. http://dx.doi.org/10.1002/per.1851
• Steel, P., & Klingsieck, K. B. (2016). Academic procrastination: Psychological antecedents revisited. Australian Psychologist, 51(1), 36-46. https://dx.doi.org/10.1111/ap.12173
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7. Baskı). New York, NY: Pearson.
• Tatlılıoğlu, K. (2013). Beş Faktör Kişilik Kuramı Bağlamında Kişilik Kavramına Genel Bir Bakış. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 127-146.
• Tortumlu, M., & Uzun, K. (2024). Genç yetişkinlerdeki akademik erteleme eğiliminin yordayıcısı olarak modern çağın zaman tuzakları: Akademik ertelemenin çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. A. Novruzov & G. Mukhamedov (Ed.), 9th International education and ınnovative sciences congress full text book içinde (ss. 127-140). IKSAD Publications. Uzun Özer, B. (2009). Academic procrastination in group of high school students: Frequency, possible reasons and role of hope. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(32), 12-19. Uzun Özer, B.U., Demir, A. & Ferrari, J. (2009) Exploring academic procrastination among Turkish students: Possible gender differences in prevalence and reasons. The Journal of Social Psychology, 149(2), 241-257. http://dx.doi.org/10.3200/SOCP.149.2.241-257.
• Vedel, A. & Poropat, A.E. (2017). Personality and Academic Performance. In: Zeigler-Hill, V., Shackelford, T. (eds) Encyclopedia of Personality and Individual Differences. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-28099-8-989-1
• Vreeke, L. J. & Muris, P. (2012). Relations between behavioral inhibition, big five personality factors, and anxiety disorder symptoms in non-clinical and clinically anxious children. Child Psychiatry & Human Development, 43(6), 884-894.
• Wilkinson, T., & Hansen, J. İ. C. (2006). The Relationship Among Leisure interests, Personality Traits, Affect, and Mood. American Counseling Association, 39, 31-41.
• Yakut, E., & Kuru Sönmez, Ö. (2020). Sosyal medya bağımlılığı ile akademik erteleme davranışı arasındaki ilişkide sosyal medya kullanım amaçlarının rolü: Bir yapısal eşitlik modeli çalışması. Business and Management Studies: An International Journal, 8(2), 2193-2214. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1503
• Yazgan İnanç, B., & Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
• Yazıcı, H., Albayrak, E., & Reisoğlu, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Kişilik Özellikleri, Akademik Öz-Yterlik, Akademik Kontrol Odağı ve Akademik Erteleme, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(38), 90-102.
• Yılmazsoy, B., & Kahraman, M. (2017). Uzaktan eğitim öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(4), 9-29.
• Yurdakoş, K., & Biçer, E. B. (2019). İnternet bağımlılık düzeyinin akademik ertelemeye etkisi: Sağlık yönetimi öğrencileri üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 243-278.
• Zakeri, H., Esfahani, B.N., & Razmjoee, M. (2013). Parenting styles and academic procrastination. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 57–60.
• Zamkı, M.N. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı Ve Akademik Erteleme Davranışı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.