Boşnak Sözlü Kültür Araştırmaları Tarihi

Year 2017, Volume: 6 Issue: 1, 1 - 32, 01.07.2017

Ömer Aksoy

Abstract

Nüfusunun büyük bir bölümünü Güney Slavlarının oluşturduğu Kuzeybatı Balkanlar, 6. yüzyılda başlayan Slav göçleri ile iki yüz yıllık bir süre zarfında Slavlaşmıştır. Bölgenin 15. yüzyılda Türkler tarafından fethedilmesi neticesinde İslam’ı kabul eden Slavlar diğer Slav gruplardan farklı olarak, Türk kültürü ve İslam inancı temelli yeni bir siyasal ve etnik oluşum içerisine girmiştir. Edebiyattan folklora, mimariden müziğe, yeni oluşumun medeniyet telakkisine Türk kültürü ve İslam medeniyeti kaynaklık etmiştir. Bölgede yaşayan Müslüman Slavların, diğer adıyla Boşnakların sözlü kültür ürünlerinin gerek yaratım gerekse icra bağlamında gelişimi bu etkinin sonucu olarak kendine has hususiyetleri ile diğer Slav gruplardan ayrı ve bağımsız bir şekilde gerçekleşmiştir. Çeşitli vesilelerle Bosna’ya yolu düşen Avrupalı ve Amerikalı birçok araştırmacı Boşnaklara ait sözlü kültür ürünlerini kayıt altına almış, bu araştırmacılardan bir kısmı da bu malzemeyi bilimsel yöntemler ışığında incelemiş ve değerlendirmiştir. Özellikle romantik milliyetçilik anlayışı ile sözlü kültür ürünlerinden tarih yazma girişimleri çerçevesinde Avrupa’da artan sözlü kültür araştırmaları kapsamında Güney Slavlarına ait sözlü kültür ürünleri de kayıt altına alınmıştır. Çalışmamız, 16. yüzyıldan itibaren Türk ve İslam etkisi ile teşekkül eden Boşnak sözlü kültürüne ait ürünler ile alakalı bilgi veren kaynaklar ve 18. yüzyıldan itibaren bu ürünlerin bir sistem dâhilinde ve belirli metotlar ışığında kayıt altına alınması ile alakalı bilgi vermektir

Keywords

Güney Slavları, Bosna Hersek, Boşnak, sözlü kültür ürünleri, sözlü kültür araştırmaları.

HISTORY OF BOSNIAK ORAL CULTURAL STUDIES

Abstract

Northwest Balkans, whose major part of the population forwed by South Slavs, were Slavicised by the slavic migrations that had begin in 6th century in a period of two hundred years. In the wake of conquest of region in 15th century, unlike the other slavic groups, Islamic Slavs have entered a new political and ethnic formation based on Turkish culture and Islamic faith. Form Literature to folklore and from architecture to music, the source of new civilization was that Turkish culture and Islamic faith. Muslim Slavs; lived in that region in other words Bosniaks, development of verbal culture products in the context of creative and execution, came true in a peculiar way differently and independently from the other Slavic groups. Under the different purposes many European and American researches visited the region and reconded the products of oral culture and some of them examined and evaluated those materials in the lihgt of scientific methods. Oral culture products belonging to the South Slavs were also recorded in the context of European cultural conventions. This study inform the sources of Bosniaks vernacular products based on Turkish and İslamic orient and also enlighten the recording style in a systematic way and with certain methods

Keywords

Southern Slavs, Bosnia and Herzegovina, Bosniak, oral cultural products, oral culture researches