MAKEDONYA SORUNUNUN KONSTRÜKTİVİZM BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2021, Volume: 10 Issue: 1, 105 - 144, 01.07.2021

Esra Karlıova Soysal Sevcan Yıldız

https://doi.org/10.30903/Balkan.954293

Abstract

Makedonya Sorunu, uzun yıllardır Balkan coğrafyasında kendine yer edinen ve taraflarını Makedonya ile komşu ülkelerin oluşturduğu bir meseledir. Bugüne kadar uluslararası birtakım girişimlerin de olmasına rağmen meselenin çözümüne yönelik kesin sonuç alınabilen bir gelişme yaşanmamıştır. Sorunun çözümü için geliştirilen Ohrid süreci ya da Makedonya halkının katıldığı isim referandumu gibi birtakım eylemler olsa da söz konusu girişimlerin ne kadar etkili ya da kalıcı olacağı konusunda şüpheler bulunmaktadır. Uluslararası örgütlere üyelik ve tanınma engeli gibi sıkıntılar yaşayan Makedonya ise süreçten en olumsuz etkilenen taraf konumundadır. Makedonya Sorununun temelini oluşturan en önemli faktörlerin kimlik ve normatif değerler olduğu varsayıldığında, mesele uluslararası ilişkiler teorilerinden konstrüktivizmin kapsamında değerlendirilebilir. Bu kapsamda, sorun konstrüktivizm bağlamında ele alınarak bir analiz çerçevesi oluşturulmaya çalışılmıştır.

Keywords

Makedonya Sorunu, Konstrüktivizm, Kimlik

References

• Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/makedonyadaki-referandumun-resmi-sonuclari-aciklandi/1269831, (15.11.2018).
• ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 15. Baskı. Alkım Yayınevi, İstanbul 2005.
• ARSLAN, Esat, “Kimlikleşme ve Küresel Kimlik Oluşumunda Makedonya”, Uluslararası Balkan Sempozyumu Bildirileri, 5-7 Ekim 2012 Isparta, ss. 419-434.
• ATEŞ, Davut, “Uluslararası İlişkilerde Konstrüktivizm: Orta yol Yaklaşımının Epistemolojik Çerçevesi”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt X, Sayı 1, Haziran 2008, ss. 213-235.
• AY, Hamza, Makedonya-Arnavutluk İlişkilerinde Arnavutluk Sorunu, Lagos-A Yayınevi, Üsküp 2006.
• AYDIN KOYUNCU, Ç. ve Yılmaz, S., “Makedonya’daki İstikrarın Sürdürülebilirliğinin Ohrid Çerçeve Anlaşması Bağlamında Analizi”, International Journal of Social Inquiry, Cilt / Volume 11 Sayı / Issue 1, 2018 ss./pp. 155-181.
• CAĞ, Galip, “Dağılan Yugoslavya’nın Ardından Makedonya ve Türkiye”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2012, Cilt 1, Sayı 1, ss. 197-216.
• DASKALOVSKI, Zhidas, “Democratic Consolidationandthe ‘Stateness’ Problem: The Case of Macedonia”, The Global Review of Ethnopolitics, 2004, Yıl 3, Sayı 2, ss. 52–66.
• DREZOV, Kyril, “Macedonian Identity: An Overview of TheMajorClaims”, “The New Macedonian Question”, Ed. James Pettifer, MacMillan Press, Great Britain 1999.
• DURMAZ, Mustafa, “Makedonya Sorunu ve Yunanistan’ın İsim Uzlaşmazlığı”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM - UHAD), 2015, Sayı 3, ss. 59-68.
• ERIKSEN, Thomas Hylland, Ethnicity and Nationalism: Anthropological Perspectives, PlutoPress, Colorado 1993.
• FLOUDAS, Ad-Dustour, “Pardon? A Conflict for a Name? FYROM’s Dispute with Greece Revisited”, The New Balkans, Ed. Kourvetaris et al., Columbia University Press, 2002, ss 85-117.
• GÖNLÜBOL, Mehmet, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), Siyasal Kitabevi, 9. Baskı Ankara 1996.
• GÜLBOY, Pınar, “Makedonya’da Arnavut-Makedon Çatışması Ve Ohrid Anlaşması”, Türkiye-Makedonya İlişkileri, edit. Okay, Yeliz - Babalı, Tuncay, Doğu Kitabevi, İstanbul 2012, ss. 101-116.
• İNAT, Kemal ve BALCI, Ali, “Makedonya: Balkanlarda Tarihi Miras Kavgası ve Etnik Çatışma”, Dünya Çatışmaları: Çatışma Bölgeleri ve Konuları, Ed. Kemal İnat, Burhanettin Duran ve M Ataman, Nobel Yayınları, Ankara ve İstanbul, 2010, ss. 639-654.
• İNAT, Kemal, Duran Burhanettin, Ataman Muhittin, Dünya Çatışma Bölgeleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara 2004.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi VIII, I. Meşrutiyet ve Islahat Devirleri (1876‐1907), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
• KAYA, Cansel, Makedonya Sorununun Tarihsel Gelişimi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşin, İstanbul 2011.
• KAYA, Sezgin, “Uluslararası İlişkilerde Konstrüktivist Yaklaşımlar”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2009, Cilt 63 Sayı 3, ss. 83-111.
• KODAL, Tahir, “Makedonya’nın Bağımsızlığı’nı Kazanması Ve Türkiye”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Journal of Modern Turkish History Studies, 2014, 14/29 (Güz/Autumn), ss. 377-396.
• KOFOS, Evangelos, “Greek Policy Considerations Over FYROM Independence and Recognition”, The New Macedonian Question, Ed. James Pettifer, MacMillan Press, Great Britain 1999, ss. 226-262.
• KÜÇÜK, Mustafa, “Uluslararası İlişkiler Kuramında Konstrüktivist Dönüşü Anlamak”, Ege Akademik Bakış, 2009, 9, (2), ss. 771-795.
• MAROLOW, Dejan, “The Relations Between Macedonia and Greece in the Context of the Name Issue”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2013, Cilt/Volume 2, Sayı/Number 1 Temmuz/July 2013, ss. 23-34.
• NUREDDIN, Abdülmecit, Osmanlı Sonrası Makedonya, Matüsiteb Yayınları, Üsküp 2008.
• OKUR, Mehmet, “The Times Gazetesine Göre Makedonya” Sorunu (1918‐1945) Karadeniz Araştırmaları, 2012, Kış, Sayı 32, ss. 29‐44.
• ORAN, Baskın, “Balkan Müslümanlarında Dinsel ve Ulusal Kimlik (Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya ve Kosova Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme)”, https://www.researchgate.net/publication/304426243, (11.10.2018).
• Özgen, Cenk. “Balkanlar’da Güvenliğe Yönelik Bir Tehdit: Yunanistan-Makedonya Anlaşmazlığı”, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 14, Sayı 25, 2013, ss. 327-345.
• ÖZLEM, Kader, Türkiye’nin Balkan Türkleri Politikasının Analizi (1991-2014), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Sibel Turan, Edirne 2015.
• PHILIPS, John, Macedonia: Warlords&Rebels in The Balkans, I.B. Taurus, London and New York 2004.
• POULTON, Hugh, Who Are the Macedonians, Indiana University Press, Indianapolis 2000.
• REUS-SMIT, Chris, “The Constructivist Turn: Critical Theory After the Cold War,” Canberra: Australian National University, Dept. of International Relations, Working Paper, No. 1996/4, 1-20.
• SARI ERTEM, Helin, “Kimlik ve Güvenlik İlişkisine Konstrüktivist Bir Yaklaşım: Kimliğin Güvenliği ve Güvenliğin Kimliği”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Yıl 8, Sayı 16, 2012 ss. 177-237, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/84501, (12.10.2018).
• SELVER, Mustafa, Balkanlara Stratejik Yaklaşım ve Bosna, Birinci Basım, IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2003.
• SOĞANGÖZ, Murat, Makedonya Krizi ve ODGP’nin Rolü, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç. Dr. Çağrı Erhan, Ankara 2007.
• ŞABANI, Güner, 2001 Makedonya Etnik Çatışması ve Çözümü: Çerçeve Anlaşmasına Giden Süreç, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler A.B.D., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Zeynep Güler, İstanbul 2007.
• ŞAHIN, Yeliz, “İKV’den İsim Sorununun Çözümüne Yönelik Makedonya ile Yunanistan Arasında Varılan Anlaşmaya İlişkin Analiz”, 20 Mart 2021, https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=2051&id=3221, (28.11.2018).
• ŞIMŞEK, Asiye, Makedonya İle Yunanistan Arasındaki ‘İsim Sorunu’nda Rol Oynayan Temel Parametrelerin Analizi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Gül Tuba Dağcı, Yalova 2015.
• TÜRKEŞ, Mustafa ve Uzgel İlhan, Türkiye’nin Komsuları, Birinci Baskı, İmge Kitapevi, İstanbul 2002.
• USTAOĞLU, Bilge, 1990’larda Yunanistan’ın Makedonya Politikası, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Hasan Ünal, Ankara 2011.
• UZER, Tahsin, Makedonya Eşkıyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, İkinci Basım, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1987.
• Yunanistan Dış İşleri Bakanlığı Resmi Web Sitesi, https://www.mfa.gr/en/fyrom-name-issue/, (28.11.2018).
• WENDT, Alexander, Social Theory of International Politics, Cambridge University Press, Cambridge 1999.
• ________, Uluslararası Siyasetin Sosyal Politikası, Çev: Helin Sarı Ertem ve Suan Gülfer Ihlamur Öner, Küre Yayınları, İstanbul 2016.
• https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/al.html, (29.11.2018).
• Constitution of theformer Yugoslav Republic of Macedonia-1991, http://eudo-citizenship.eu/NationalDB/docs/MAC%20Constitution%20(amended%20by%20XXX)%20eng.pdf, (28.11.2018).