It is known that the settlement of Tulcea came under Ottoman rule at the beginning of the 15th century. In the seventeenth century, it was already a kaza. Its strategic location and proximity to the river brought the port of the settlement to the forefront and its development was mostly economic. Unfortunately, with a few exceptions, a direct academic study on the city of Tulcea under Ottoman rule has not yet been conducted in Turkey and has not received the attention it deserves. The city was repeatedly subjected to Cossack attacks and looting, and in wars it was overrun and destroyed by Russian armies. During each war, the inhabitants of the city were partially displaced and returned to their settlements after each war. This situation disrupted the demographic and economic structure of the city, as well as the Ottoman financial resources. Nevertheless, the central government tried not to offend both the Muslim and non-Muslim inhabitants and facilitated the payment of taxes by developing various formulas. This article attempts to understand the historical development of the city of Tulcea under Ottoman rule by directly referring to official sources and to studying the history of this historical city with a monographic method. In this sense, tahrir and jizya registers, contemporary documents, and especially the population and dividend registers of the nineteenth century, which allow us to analyze the demographic and socio-economic structure of the city, have been evaluated together to a great extent.
Tulça yerleşim yerinin XV. yüzyıl başlarında Osmanlı idaresine girdiği bilinmektedir. XVII. yüzyılda ise artık bir kazâ statüsündedir. Stratejik konumu ve nehre yakın bir bölgede olması, yerleşim yerinin limanını ön plana çıkarmış ve ekonomik gelişimine katkıda bulunmuştur. Osmanlı idaresinde Tulça şehri ile ilgili birkaç istisna dışında yeterince akademik çalışma yapılmamış ve şehir, maalesef Türk tarihiçliğinde hak ettiği ilgiyi görmemiştir. Tulça, Osmanlı idaresinde birçok defa Kazak saldırıları ve yağmalarına maruz kalmış, savaşlarda ise Rus orduları tarafından istila edilerek tahrip edilmiştir. Her savaş esnasında şehrin yerleşik unsurları, kısmi olarak yer değiştirmiş ve savaşlardan sonra tekrar yerleşim yerlerine dönmüşlerdir. Bu durum, şehrin demografik ve ekonomik yapısını bozduğu kadar, Osmanlı mali kaynaklarını bu bağlamda sekteye uğratmıştır. Buna rağmen Osmanlı yönetimi, gerek Müslüman gerekse gayrımüslim ahaliyi rencide etmemeye çalışmış, muhtelif formüller geliştirerek vergilerini ödemede kolaylık sağlamıştır. Bu makale, Osmanlı idaresinde Tulça şehrinin tarihi gelişimini birincil kaynaklara başvurarak anlamlandırmaya ve monografik bir yöntem izleyerek değerlendirmeye tabi tutmuştur. Bu manada döneminin güncel evraklarıyla birlikte XIX. yüzyıla kadar tahrir ve cizye defterleri, zikredilen yüzyılın ortalarına doğru ise şehrin demografik ve sosyo-ekonomik yapısını analiz etmeyi sağlayan nüfus ve temettuat defterleri de önemli ölçüde değerlendirilmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Regional Studies, Historical Studies (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2023 |
Submission Date | November 5, 2023 |
Acceptance Date | November 20, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 12 Issue: 2 |
For submission of articles to the JBRI: baedergisi@gmail.com
Creative Commons Attribution 4.0 International License