Kahramanmaraş’da Yaşayan Gebelerin Sigara ve Maraş Otu Kullanım Durumları ve İlişkili Faktörler

Yıl 2023, , 349 - 360, 30.09.2023

Deniz Akyıldız , Hatice Gül Öztaş , Gülnaz Erdi

https://doi.org/10.51982/bagimli.1201667

Öz

Amaç: Bu araştırmada Kahramanmaraş’da yaşayan gebelerin sigara ve Maraş otu kullanım durumları ve ilişkili faktörleri belirlemek amaçlanmıştır.
Yöntem: Kesitsel çalışma yönteminde olan bu araştırma, Kahramanmaraş’da bir devlet hastanesinde 669 gebe ile yürütülmüştür. Araştırma verileri bir anket formu aracılığı ile yüz-yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır.
Bulgular: Gebelerin %12,9’unun sigara ve %4,9’unun Maraş otu kullandığı belirlendi. Gebelikten sigara kullanma olasılığı ilkokul mezunu olan (OR=1.80; 95% CI=0.57-5.72), gelir düzeyi düşük olan (OR=7.95; 95% CI=2.91-21.68), sağlık güvencesi bulunmayan (OR=0.05; 95% CI=0.01-0.30), kentte yaşayan (OR=4.40; 95% CI=1.14-16.93), eşiyle ilişkisini olumsuz olarak algılayan (OR=7.26; 95% CI=1.24-42.33), gebelik öncesi sigara kullanan (OR=269.61; 95% CI=202.76-351.32), eşi sigara kullanan (OR=1.29; 95% CI=1.14-1.47), eşi Maraş otu kullanan (OR=0.15; 95% CI=0.04-0.54) kadınlarda yüksekti. Eşiyle ilişkisi olumsuz olan (OR=3.29; 95% CI=1.32-8.16), eşi Maraş otu kullanan (OR=4.41; 95% CI=1.83-10.65) ve gebelik öncesi de Maraş otu kullanan (OR=2.41; 95% CI=0.94-6.15) kadınlarda gebelikte Maraş otu kullanma oranı daha yüksekti.
Sonuç: Bu araştırmada kadınların önemli bir bölümünün gebeliklerinde sigara ve Maraş otu kullandıkları belirlenmiştir. Kahramanmaraş ve çevresindeki illerde gebelikte Maraş otu kullanımını belirlemeye yönelik yeni çalışmaların planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebelik, gebelik, Maraş otu, sigara

Smoking and Maras Powder Use by Pregnant Women Living in Kahramanmaras and Associated Factors

Öz

Objective: This study aimed to determine the smoking and Maras powder use by pregnant women living in Kahramanmaras and associated factors.
Method: This research, a cross-sectional study method, was carried out in a state hospital in Kahramanmaras with 669 pregnant women. Research data were collected by the face-to-face meeting method through a questionnaire form.
Results: 12.9% of the pregnant women smoked cigarettes, and 4.9% used Maras powder. The probability of smoking during pregnancy was high for women who graduated from primary school (OR=1.80; 95% CI=0.57-5.72), with a low-income level (OR=7.95; 95% CI=2.91-21.68), women without health insurance (OR=0.05; 95% CI=0.01-0.30), women who lived in the city (OR=4.40; 95% CI=1.14-16.93), women who perceived the relationship with their spouse negatively (OR=7.26; 95% CI=1.24-42.33), women who were smoking before pregnancy (OR=269.61; 95% CI=202.76-351.32), and whose spouses were smoking cigarettes (OR=1.29; 95% CI=1.14-1.47) and using Maras powder (OR=0.15; 95% CI=0.04-0.54). The rate of Maras powder use during pregnancy was high for women who had a negative relationship with their spouses (OR=3.29; 95% CI=1.32-8.16), whose spouses used Maraş powder (OR=4.41; 95% CI=1.83-10.65), and who also used Maras powder during pre-pregnancy (OR=2.41; 95% CI) =0.94-6.15).
Conclusion: This study determined that a considerable number of women smoked cigarettes and used Maras powder during their pregnancies. It is recommended that new studies be planned to determine the use of Maras powder during pregnancy in Kahramanmaraş and its surrounding provinces.

Anahtar Kelimeler

pregnancy, Maras powder, cigarettes, Midwifery

Kaynakça

• 1. Sokou R, Konstantinidi A, Tsante KA, et al. The impact of maternal smoking during pregnancy on hemostatic profile of neonates using thromboelastometry (ROTEM). A pilot observational study. Placenta 2022; 129(13): 23-29.
• 2. Kurupınar A, Erdamar G. Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi 2014; 16(1): 65-84.
• 3. Guven A, Tolun F. Effects of smokeless tobacco ‘Maras powder’ use on nitric oxide and cardiovascular risk parameters. Int J Med Sci 2012; 9(9): 786-792.
• 4. World Health Organization. WHO Global Report: Mortality Attributable To Tobacco 2012. Geneva: WHO Press, 2012.
• 5. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Türkiye Sağlık Araştırması 2019. Available from: https://tuikweb.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=33661. Accessed date:09.10.2022.
• 6. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü 2008. 41, 68-97.
• 7. World Drug Report. United Nations Office on Drugs and Crime 2018. Available from: https://digitallibrary.un.org/record/3931425. Accessed date:09.10.2022.
• 8. Lange S, Probst C, Rehm J, Popova S. National, regional, and global prevalence of smoking during pregnancy in the general population: a systematic review and meta-analysis. Lancet Glob Health 2018; 6(7): e769-e776.
• 9. Günaydın S, Dişsiz M, Yıldırım D. Gebelikte sigara kullanımının yenidoğan sağlığı ve plasenta ağırlığı üzerine etkilerinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2018; 5(1): 31-38.
• 10. Pereira PP da S, da Mata FAF, Figueiredo ACG, et al. Maternal active smoking during pregnancy and low birth weight in the americas: a systematic review and meta-analysis. Nicotine Tob Res 2017; 19(5): 497-505.
• 11. Hawsawi AM, Bryant LO, Goodfellow LT. Association between exposure to secondhand smoke during pregnancy and low birth weight: a narrative review. Respir Care 2015; 60(1): 135-140.
• 12. Ion R, Bernal AL. Smoking and preterm birth. Reprod Sci 2015; 22(8): 918-926.
• 13. Murphy DJ, Dunney C, Mullally A, et al. Population-based study of smoking behaviour throughout pregnancy and adverse perinatal outcomes. Int J Environ Res Public Health 2013; 10(9): 3855-3867.
• 14. Heck JE, Contreras ZA, Park AS, et al. Smoking in pregnancy and risk of cancer among young children: a population-based study. Int J Cancer 2016; 139(3): 613-616.
• 15. Silvestri M, Franchi S, Pistorio A, et al. Smoke exposure, wheezing, and asthma development: a systematic review and meta-analysis in unselected birth cohorts. Pediatr Pulmonol 2015; 50(4): 353-362.
• 16. Jamal A, King BA, Neff LJ, et al. Current cigarette smoking among adults-United States, 2005-2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2016; 65(44): 1205-1211.
• 17. Tran DT, Roberts CL, Jorm LR, et al. Change in smoking status during two consecutive pregnancies: a population-based cohort study. BJOG 2014; 121(13): 1611-1620.
• 18. Gönenç I, Tuzcular Vural Z, et al. Gebelerde sigara kullanımını etkileyen faktörler ve pasif sigara dumanına maruziyet durumu. Haydarpaşa Numune Medical Journal 2014; 54(2): 99-101.
• 19. Mutlu LC, Varol Saraçoğlu G. Prevalence of smoking and factors affecting smoking behaviour during pregnancy: a sample from Tekirdağ. Turk J Public Health 2014; 12(1): 1-12.
• 20. Yalnız Dilcen H, Öztürk A, Nebioğlu Yıldız M. Gebelikte sigara kullanımının algılanan sosyal destek, benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık ile ilişkisi. Bağımlılık Dergisi 2021; 22(2): 161-170.
• 21. Nazlıcan E, Ersoy Ö, Akbaba M, Kurt B. Kahramanmaraş il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde madde kullanımı ve etkileyen faktörler. Sakarya Medical Journal 2018; 8(2): 235-246.
• 22. Orhan FÖ, Özer UG, Çelik M, et al. Maras powder usage among Turkish psychiatric outpatients. Subst Use Misuse 2011; 46(4): 486-491.
• 23. Keten H. Sigara ve maraş otu (dumansız tütün) bağımlılığı tedavisinde bupropion. Çağdaş Tıp Dergisi 2014; 4(2): CR-100.
• 24. Akbay C. Kahramanmaraş il merkezinde tüketicilerin sigara ve maraş otu kullanımını etkileyen faktörlerin analizi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 2017; 20(3): 276-282.
• 25. Peiper N, Rodu B. Evidence of sex differences in the relationship between current tobacco use and past-year serious psychological distress: 2005-2008 national survey on drug use and health. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2013; 48(8): 1261-1271.
• 26. Can SS, Selek S. The effect of smokeless tobacco ‘maras powder’ on treatment outcomes of anxiety disorder: a longitudinal study. J Subst Use 2015; 20(5): 315-318.
• 27. Keten H, Çelik M, Ersoy Ö, et al. Kronik hastalığı olan hastaların sigara ve Maraş otu kullanımı konusunda bilgi tutum ve davranışları. Cukurova Medical Journal 2016; 41(1): 121-128.
• 28. Şanal Baş S, Özlü O. Maraş otu kullanan hastadaki anestezi deneyimimiz. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Dernegi Dergisi 2013; 41(2): 68-69.
• 29. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Tobacco, Alcohol, Drugs, and Pregnancy 2008. Available from: https://www.acog.org/womens-health/faqs/tobacco-alcohol-drugs-and-pregnancy. Accessed date:09.10.2022.
• 30. Tarhan P, Yilmaz T. Gebelikte sigara kullanımı ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2016; 3(3): 140-147.
• 31. Erbaş G, Şengezer T, Özkara A. Ankara’da bir kadın doğum hastanesine başvuran gebelerde sigara kullanımı ve sigara dumanından pasif etkilenme durumlarının araştırılması. Konuralp Tıp Dergisi 2020; 12(2): 261-269.
• 32. Ratsch A, Bogossian F, Steadman K. Central Australian Aboriginal women’s pregnancy, labour and birth outcomes following maternal smokeless tobacco (pituri) use, cigarette use or no-tobacco use: a prospective cohort study. BMC Public Health 2021;21(1):1-13.
• 33. Onal Aral A, Yalvac S. Smoking and related factors during pregnancy. Eurasian Journal of Pulmonology 2016; 18(1): 41-45.
• 34. Akcay A, Aydin MN, Acar G, et al. Evaluation of left atrial mechanical function and atrial conduction abnormalities in Maras powder (smokeless tobacco) users and smokers. Cardiovasc J Afr 2015; 26(3): 114-149.
• 35. Köse E, Moçin ÖY, Çelik H, Gencer M. Dumansız tütün ‘maraş otu’kullanımına bağlı artmış oksidatif stres. Türk Toraks Dergisi 2011; 12(3): 94-99.
• 36. Smedberg J, Lupattelli A, Mardby AC, Nordeng H. Characteristics of women who continue smoking during pregnancy: a cross-sectional study of pregnant women and new mothers in 15 European countries. BMC Pregnancy Childbirth 2014; 14(1): 1-16.
• 37. Dede OH, Uzel M, Melek I, Okuyucu E. Gebelikte izlenen primer baş ağrıları ve bu nedenle reçete dışı ilaç kullanımı. The Medical Journal of Mustafa Kemal University 2014; 5(18): 26-33.
• 38. Negro A, Delaruelle Z, Ivanova TA, et al. Headache and pregnancy: a systematic review. J Headache Pain 2017; 18(1): 1-20.
• 39. López BC, Gracia Sarrión Pérez M, Soriano YJ. Dental considerations in pregnancy and menopause. J Clin Exp Dent 2011; 3(2): 135-144.
• 40. Ditre JW, Heckman BW, Zale EL, et al. Acute analgesic effects of nicotine and tobacco in humans: a meta-analysis. Pain 2016; 157(7): 1373-1381.
• 41. Taylor FR. Tobacco, nicotine, and headache. Headache 2015; 55(7): 1028-1044.
• 42. Dineley KT, Pandya AA, Yakel JL. Nicotinic ACh receptors as therapeutic targets in CNS disorders. Trends Pharmacol Sci 2015; 36(2): 96-108.
• 43. Seringeç Akkeçeci N, Öksüz G. Maraş otunun ağrı şiddeti, ağrı eşiği ve ağrı toleransı üzerine etkisi. Dicle Tıp Dergisi 2021; 48(2): 369-374.
• 44. Härkönen J, Lindberg M, Karlsson L, et al. Education is the strongest socio-economic predictor of smoking in pregnancy. Addiction 2018; 113(6): 1117-1126.
• 45. Xu X, Rao Y, Wang L, et al. Smoking in pregnancy: a cross-sectional study in China. Tob Induc Dis 2017; 15(1): 1-8.
• 46. Bardach A, Perdomo HAG, Gándara RAR, Ciapponi A. Income and smoking prevalence in Latin America: a systematic review and meta-analysis. Rev Panam Salud Publica 2016; 40(4): 263-271.
• 47. Oğuztürk BS, Gülcü Y. Türkiye’de sigara tüketimini etkileyen faktörlerin analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 2012; 4(2): 99-105.
• 48. Shoff C, Yang TC. Understanding maternal smoking during pregnancy: does residential context matter? Soc Sci Med 2013; 78(1): 50-60.
• 49. Alkin ED, Beydağ KD. Relationship between perceived stress level and selfperception level of women who had three or more pregnancies. J Psychiatr Nurs 2020; 11(3): 228-238.
• 50. Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: a study in a Turkish population. Midwifery 2009; 25(4): 344-356.
• 51. Yekenkunrul D, Mete S. Gebelikte bulantı kusma, evlilik uyumu ve eş ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2012; 5(3): 89-95.
• 52. Baysan Arabacı L, Ayakdas Daglı D, Taş G. Madde kullanım bozukluklarında duygu düzenleme güçlüğü ve hemşirelerin rol ve sorumlulukları. Bağımlılık Dergisi 2018; 19(1): 10-16.
• 53. Singh JK, Acharya D, Kadel R, et al. Factors associated with smokeless tobacco use among pregnant women in rural areas of the southern Terai, Nepal. J Nepal Health Res Counc 2017; 15(1): 12-19.
• 54. Nair S, Schensul JJ, Begum S, et al. Use of smokeless tobacco by Indian women aged 18-40 years during pregnancy and reproductive years. PLoS One 2015; 10(3): e0119814.