Attitudes of the Generation X and Y Nurses Working at Psychiatry Clinic towards Individuals with Alcohol-Drug Addiction and Mental Disorders

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 4, 122 - 134, 31.12.2017

Ayşe Büyükbayram , Leyla Baysan Arabacı , İlkay Arabacıoğlu Canan Ayyıldız Kazım Acar

Öz

Objective: This study was conducted to determine attitudes of generations X and Y nurses working at psychiatry clinics towards alcohol-drug addiction and mental illnesses.

Method:  This is descriptive and relational study.  It was conducted with a total of 103 nurses working in a regional psychiatric hospital and three state hospitals with psychiatric clinics between December 2016 and March 2017. Data was collected using,“Introductory Information Form”,“Beliefs towards Mental Ilness Scale(BMI)”and“Attitude Scale(AS)”. We evaluated the data using descriptive statistics, reliability analysis, ANOVA test and t test on independent groups. 

Results: 82.5% of the nurses participating in the study were women and the mean age was 41.13±8.5.  72.8% of the nurses were Generation X and 27.2% were Generation Y. The mean scores of total scale BMI of Generation X nurses were 49.12±17.2 and mean scores of AS were 53.68±14.69. The mean scores of total scale of BMI of Generation Y nurses were 52.33±21.23 and mean scores of AS were 55.40±15.01. No statistically significant difference was found between Generation X and Y nurses with regard to mean scores of BMI total scale and subscales and AS ( p>0.05).  Nurses' professional working time, finding better professional experience and/or colleague assistance than theoretical training, possession of persons with a mental disorder in the immediate vicinity and receiving psychiatric support in the past were found to affect attitudes towards individuals with psychiatric disorders and those with alcohol-substance dependence (p<0.05).

Conclusion: The attitudes of the X and Y generation nurses working in psychiatric units towards individuals who have a diagnosis of psychiatric disorder are positive while attitudes towards dependent individuals are negative, and nurses are affected by many factors. Moreover, the attitudes of the Y generation nurses to the individuals with mental disorders are more negative than those of the X generation, whereas their attitudes towards the dependent individuals are more positive.

Anahtar Kelimeler

Psychiatry nurses, generations, attitudes, mental disorders, addiction

Psikiyatri Kliniğinde Çalışan X ve Y Kuşağındaki Hemşirelerin Alkol-Madde Bağımlılığı ve Ruhsal Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Tutumları

Öz

Amaç:  Çalışma, psikiyatri kliniğinde
çalışan X ve Y kuşağındaki hemşirelerin alkol-madde bağımlılığı ve ruhsal
bozukluk tanısı olan bireylere yönelik tutumlarını ve etkileyen etmenleri
belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişkisel
nitelikteki çalışma Aralık 2016- Mart 2017 tarihleri arasında bir bölge
psikiyatri hastanesi ve psikiyatri
kliniği bulunan üç devlet hastanesinde çalışan toplam 103 hemşire ile
yürütülmüştür. Veri
toplama aracı olarak “Tanıtıcı Bilgi Formu”,
“Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği(RHİÖ)” ve “Tutum Ölçeği(TÖ)” kullanılmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, güvenirlik analizleri, ANOVA
testi, bağımsız gruplarda t testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular:
Araştırmaya katılan hemşirelerin %82.5’i kadın ve yaş ortalaması 42.09±0.61’dir.
Hemşirelerin %72.8’si X kuşağı ve %27.2’si Y kuşağındadır. X kuşağındaki
hemşirelerin RHİÖ toplam puan ortalaması 48.89±17.21;
TÖ puan ortalaması 54.13±15.12’dir.Y
kuşağındaki hemşirelerin ise RHİÖ toplam puan ortalaması 52.33±21.23 ve TÖ puan
ortalaması 55.40±15.01’dir. X
ve Y kuşağı hemşirelerin RHİÖ toplam ve alt boyut puan ortalamaları ile TÖ puan
ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı
bulunmamıştır(p>0.05).Hemşirelerin meslekte çalışma süreleri, mesleki
deneyim ve/veya meslektaş yardımını teorik eğitimden daha iyi bulma, yakın
çevresinde ruhsal bozukluk tanısı almış bireylere sahip olma ve daha
önce psikiyatrik destek alma durumlarının ruhsal
bozukluk tanısı alan bireyler ile alkol-madde bağımlılığı olan bireylere karşı
tutumlarını etkilediği saptanmıştır(p<0.05).

Sonuç: Psikiyatri birimlerinde çalışan X ve Y kuşağı
hemşirelerin ruhsal bozukluk tanısı alan bireylere yönelik tutumlarının olumlu
yönde, alkol madde bağımlısı bireylere yönelik tutumları olumsuz yöndedir ve
birçok etmenden etkilenmektedir.  Ayrıca
Y kuşağı hemşirelerin ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik tutumları X
kuşağına göre daha olumsuz, buna karşın alkol madde bağımlısı bireylere yönelik
tutumları ise daha olumludur.

Anahtar Kelimeler

Psikiyatri hemşiresi, kuşaklar, tutum, ruhsal bozukluk, bağımlılık

Kaynakça

• 41. Taşkın EO. Ruhsal hastalıklara yönelik tutumlar ve damgalamayı etkileyen etmenler. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Baskı, Taşkın EO (ed), İzmir, Meta Basım Matbaacılık 2007:73-114.
• 28. Demirören M, Şenol Y, Aytuğ Koşan AM, Saka MC. Tıp eğitiminde ruhsal bozukluklara karşı damgalama eğitimi gereksiniminin değerlendirilmesi: Nitel ve nicel yaklaşım. Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(1):22-29. doi: 10.5455/apd.45731
• 42. Mårtensson G, Jacobsson JW, Engström M. Mental health nursing staff’s attitudes towards mental illness: an analysis of related factors. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2014; 21(14): 782–788. doi: 10.1111/jpm.12145
• 43. Baysan Arabacı L, Çam MO. Türkiye’de psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin adli psikiyatri hastalarına yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi 2013;24(4):253-259.
• 1. Türkmen SN, Özdemir Ç, Akyol T. Alkol ve madde bağımlılığı tedavi ve eğitim merkezi (AMATEM) biriminde yatan bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ve yaşam kalitesi. Bağımlılık Dergisi. 2015; 16(4):182-191.
• 44. Fradelos EC, Velentza O, Anastopoulou K, et all. Assessment of factors that ınfluence nurses’ attitudes towards mental illness. Open Access Library Journal 2015;2:20-29. DOI:10.4236/oalib.1102090
• 45. Ebrahimi H, Namdar H, Vahidi M. Mental illness stigma among nurses in psychiatric wards of teaching hospitals in the north-west of Iran. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research 2012;17(7):534-538. https://www.researchgate.net/publication/255695562
• 46. Ünal S, Filiz H, Çelik B, Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları, Düşünen Adam 2010;23:145–150. Doi: 10.5350/DAJPN2010230301
• 13. Büyükbayram A, Gürbüz N. Öğrenci hemşirelerin kişilik özelliklerinin ve yaşam amaçlarının madde kullanan bireye yönelik tutumlarına etkisi. 14.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kitabı, Melikşah Üniversitesi Saffet Arslan Kongre ve Kültür Merkezî. 2015, Kayseri.
• 47. Özyiğit EŞ, Savaş HA, Ersoy MA ve ark. Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye ilişkin tutumları. Yeni Symposium 2004; 42:105-112.
• 35. Bostancı N, Aştı N. Hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere karşı tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Düşünen Adam 2004; 17(2):87-93.
• 48. Taghva AA, Farsi Z, Javanmard Y et all. Strategies to reduce the stigma toward people with mental disorders in Iran: Stakeholders’ perspectives. BMC Psychiatry 2017;17(1):17. doi:10.1186/s12888-016-1169-y
• 5. Mutlu E, Bilici R, Çetin K. Sağlık çalışanlarının bağımlılık hakkında tutumları. Bağımlılık Dergisi 2014; 15(3):118-123.
• 11. Van Boekel LC, Brouwers EP, Van Weeghel J. Garretsen HF. Comparing stigmatising attitudes towards people with substance use disorders between the general public, GPS, mental health and addiction specialists and clients. International Journal Of Social Psychiatry 2015;61(6): 539–549. doi: 10.1177/0020764014562051.
• 6. Arkan B, Bademli K, Çetinkaya Duman Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları:Son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatri Güncel Yaklaşımlar 2011;3(2):214-231.
• 7. Pilge E, Baysan Arabacı L. Acil serviste çalışan hemşirelerin bağımlılığın nedenleri ve tedavisine ilişkin algı ve tutumları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016; 7(3): 105-113. DOI: 10.5505/phd.2016.97658
• 8. Çam O, Bilge A. Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci: Sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(2):91-101.
• 21. Hemşirelik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html Erişim: 01.02.2018.
• 9. Işık S. Psikiyatri ve psikiyatri dışı kliniklerde çalışan hekim ve hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere ilişkin görüşleri. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Yüksek Lisans Tezi. 2010.
• 10. Gürlek Yüksel E, Taşkın EO. Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:113-121.
• 14. Havaçeliği Atlam D, Yüncü Z. Üniversitesi öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanım bozukluğu ve ailesel madde kullanımı arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri 2017;20:161-170. Doi: 10.5505/kpd.2017.88598
• 20. Şen Bezirci S. Farklı kuşaklardaki hemşirelerin meslekten ve işten ayrılma niyetleri ile iş doyumlarının incelenmesi. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bölümü Enstitüsü. Hemşirelikte Yönetim Yüksek Lisans Tezi 2012.
• 15. Delaney KR. Psychiatric mental health nurses: stigma ıssues we fail to see. Archives of Psychiatric Nursing 2012;26(4); 333–335 Doi:10.1016/J.Apnu.2012.04.006
• 16. Daibes MA, Al-Btoush MS, Marji T, Rasmussen JA. Factors ınfluencing nurses’ attitudes towards patients in jordanian addiction rehabilitation centres:a qualitative study. Int J Ment Health Addiction 2017;15:588–603. doi 10.1007/s11469-016-9682-2
• 17. Aydın Çetin G, Başol O. X Ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme Var mı? Electronic Journal of Vocational Colleges-December/Aralık 2014. http://www.ejovoc.org/makaleler/aralik_2014/pdf/01.pdf Erişim tarihi : 12.01.2018
• 29. Danda MC. Addictions clients accessing mental health services: What do we know and how can this be used to ımprove care?. Journal of Ethics in Mental Health JEMH 2012; 7:1.
• 18. Yılmaz K. Hemşireliği gelecekte nasıl bir nesil bekliyor? Acıbadem Sağlık Grubu. Haziran 2013. http://www.acibademhemsirelik.com/e-dergi/62/docs/makale2-62.pdf Erişim tarihi : 12.01.2018
• 19. Coburn AS, Hall SJ. Generational differences in nurses’ characteristics, job satisfaction, quality of work life, and psychological empowerment. Journal of Hospital Administration 2014;3:5 DOI: https://doi.org/10.5430/jha.v3n5p124
• 22. Karakaş SA, Ersöğütçü F. Madde bağımlılığı ve hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2016; 3(2):133-139. DOI: 10.17681/hsp.34389
• 23. Çırakoğlu OC, Işın G. Perception of drug addiction among turkish university students: causes, cures, and attitudes. Addict Behav 2005;30:1–8. DOI:10.1016/j.addbeh.2004.04.003
• 24. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi 2006.
• 25. Türkçe Psikoloji Ölçüm Araçları Veri tabanı. http://tupov.org/OA_RHYIO.html Erişim tarihi : 12.12.2017.
• 36. Ross CA, Goldner EM. Stigma, negative attitudes and discrimination towards mental illness within the nursing profession: a review of the literatüre. Journal of Psychiatric And Mental Health Nursing 2009; 16: 558–567 doi: 10.1111/j.1365-2850.2009.01399.x.
• 26. Hansson L, Jormfeldt H, Svedberg P, Svensson B. Mental health professionals’ attitudes towards people with mental illness: Do they differ from attitudes held by people with mental illness?. International Journal of Social Psychiatry 2011; 59(1):48–54. doi: 10.1177/0020764011423176.
• 27. Schulze B. Stigma and mental health professionals: A review of the evidence on an ıntricate relationship. International Review of Psychiatry 2007;19(2):137-155. DOI:10.1080/09540260701278929
• 30. Kuş Saillard E. Psychiatrist views on stigmatization toward people with mental illness and recommendations. Turk Psikiyatri Derg 2010;21:14-24.
• 2. Arslantaş H, Gültekin BK, Söylemez A, Dereboy F. Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran hastaların damgalama ile ilgili inanç, tutum ve davranışları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2010;11(1): 11-17.
• 31. Hamdan-Mansour AM, Wardam LA. Attitudes of jordanian mental health nurses toward mental illness and patients with mental illness. Issues İn Mental Health Nursing 2009;30:705–711.
• 32. Aydın N, Yiğit A, İnandı T, Kırpınar I. Attitudes of hospital staff toward mentally ill patients in a teaching hospital, Turkey. Int J Soc Psychiatry 2003 ;49 (1):17-26. DOI:10.1177/0020764003049001544
• 33. Ergün G. Psikiyatri servislerinde çalışan hemşirelerin şizofren tanısı almış bireylere bakış açıları (Yüksek Lisans Tezi). Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 2005.
• 34. Asi Karakaş S, Polat H, Ay E, Küçükoğlu S. Türkiye’de bir psikiyatri hastanesinde çalışan hemşirelerin ruhsal sorunu olan bireylere karşı tutumları ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Derg 2017;7(1):40-48.
• 37. Björkman T, Angelman T, Jönsson M. Attitudes towards people with mental illness: a cross-sectional study among nursing staff in psychiatric and somatic care. Scandinavian Journal of Caring Sciences 2008; 22: 170–177. doi:10.1111/j.1471-6712.2007.00509.x
• 12. Baysan Arabacı L, Engin E, Yetmiş N, ve ark. The perceptions and attitudes of nursing staff in state psychiatric hospitals regarding the causes and treatment of substance abuse and effecting factor. Bağımlılık Dergisi 2016; 17(1): 1-11. https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2017.01.1710
• 38. Halter MJ. Perceived characteristics of psychiatric nurses: stigma by association. Archives of Psychiatric Nursing 2008;22: 22–26. doi: 10.1016/j.apnu.2007.03.003.
• 39. Vibha P, Saddichha S, Kumar R. Attitudes of ward attendants towards mental illness: comparisons and predictors. International Journal of Social Psychiatry 2008;54(5):469–478. Doi:10.1177/0020764008092190
• 40. Nordt C, Rössler W, Lauber C. Attitudes of Mental Health Professionals Toward People With Schizophrenia and Major Depression. Schizophrenia Bulletin. 2006;32(4):709-714. doi:10.1093/schbul/sbj065.
• 3. Çam O, Baysan Arabacı L. Bölge psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal hastalıklara yönelik inançları ve etkileyen faktörler. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2014;6(1):13-25. 4. Büyükbayram A, Baysan Arabacı L. Acil hemşirelerinin empati düzeylerinin ruhsal hastalara yönelik sosyal mesafe ve tutumlarına etkisi ve bunları etkileyen faktörler. III. Uluslararası VII. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği Kongresi, 2014 Ankara.