Bir Üniversite Hastanesi Örnekleminde Yardımcı Hizmet Personelinin Tükenmişlik ve Nikotin Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 3, 181 - 189, 30.09.2020

Tuba Beşe Özge Mıhcı Duygu Ayhan Başer , Mustafa Cankurtaran

Öz

Amaç: Bu çalışma ile yardımcı hizmet personelinin sigara içme durumlarının belirlenmesi, tükenmişlik düzeylerinin saptanması, tükenmişlik düzeyi ile sigara içme durumu ve nikotin bağımlılık şiddeti arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı epidemiyolojik tipteki araştırma Tıp Fakültesi Hastanesi’nde görevli yardımcı hizmet personeli üzerinde 1 Haziran-1 Eylül 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Örneklem hesabı yapılmaksızın tüm yardımcı hizmet personeline ulaşılmaya çalışılmıştır. Katılımcılara Maslach Tükenmişlik ölçeği(MTÖ) ve Nikotin Bağımlılık Ölçeğini (NBÖ) de içeren anket yüzyüze uygulanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %68,2’si kadın; %37,5’i 36-45 yaş aralığındaydı. %40,9’u sigara içmekteydi. Katılımcıların sigara içme durumu ile sadece hastanedeki çalışma yılı ile arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farka rastlandı. MTÖ alt puanları sigara içme durumuna göre karşılaştırıldığında gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farka rastlanmadı; NBÖ puanları MTÖ alt boyutları ile korelasyonu açısından değerlendirildiğinde NBÖ puanları arttıkça duyarsızlaşma puanlarının arttığı ve ölçek puanları arasında pozitif yönde zayıf bir ilişkinin olduğu görülmüştür.
Sonuç: Çalışmamız yardımcı hizmet personelinin tükenmişlik ile sigara içme durumu arasında bir ilişki saptanamamıştır. Ancak daha duyarsız olan personelin daha çok sigara bağımlısı olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Yardımcı Hizmet Personeli, tükenmişlik, nikotin bağımlılığı

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Relationship Between Burnout and Nicotine Dependence Levels of Health Care Assistants in a University Hospital Sample

Öz

Objective: The aim of this study was to determine the smoking status and the burnout levels of health care assistants, to examine the relationship between burnout level and smoking status, severity of nicotine addiction.
Method: A descriptive epidemiological research was carried out on health care assistants working at the Medical Faculty Hospital. All health care assistants were tried to be reached without making a sample calculation. A questionnaire including Maslach Burnout Scale (MBS) and Nicotine Addiction Scale (NAS) was applied face-to-face.
Results: 68.2% of the participants are women; 37.5% were between the ages of 36-45. 40.9% of them were smoking. A statistically significant difference was found only between the smoking status and the working year in the hospital. When the MBS sub-scores were compared by smoking status, there was no statistically significant difference between the groups. As NAS scores increased, depersonalization scores increased and there was a weakly positive relationship between scale scores.
Conclusion: No significant relationship was found between burnout levels and smoking among health care assistants. However it seems that the more insensitive staff is more addicted to smoking. 

Anahtar Kelimeler

Auxiliary Health Personnel, Burnout, Nicotine Addiction

Kaynakça

• 1. Maslach C. , S.B., Leiter M.P.,, Job Burnout. Annual Review of Psychology, 2001; 52: p. 397-422.
• 2. Freudenberger, H.J., Staff burnout. Journal of Social I, 1974; (30): p. 159-165.
• 3. Jackson, M.C.a., Patterns of Burnout among a National Sample of Public Contact Workers. Journal of Health and Human Resource Administration, 1984; 7: p. 189-212.
• 4. Tükenmişlik Ölçeği Kisa Versiyonu’nun Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik Ve Güvenirlik Çalişmasi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,2004; 18(1): p. 387-398.
• 5. Fernandes, L.S., M.J.T. Nitsche, and I. Godoy, Association between burnout syndrome, harmful use of alcohol and smoking in nursing in the ICU of a university hospital. Cien Saude Colet, 2018; 23(1): p. 203-214.
• 6. Karahan, Ş. Uyanık Balat G. Özel Eğitim Okullarında Çalışan Eğitimcilerin Öz- Yeterlik Algılarının ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011; 29:1-14.
• 7. Iglesias, M.E.L., de Bengoa Vallejo, R.B., Fuentes, P.S. The Relationship Between Experiential Avoidance and Burnout Syndrome in Critical Care Nurses: A Cross-Sectional Questionnaire Survey. International Journal of Nursing Studies, 2010; 47(1): 30-37.
• 8. Fagerstrom, K. O., Yu, C. R.,Yunis, C., & Foulds, J.. The Fagerstrom Test for Nicotine Dependence as a Predictor of Smoking Abstinence: A Pooled Analysis of Varenicline Clinical Trial Data. Nicotine & Tobacco Research,2012; 14(12): 1467-1473. https://doi.org/10.1093/ntr/nts018
• 9. Uysal MA, Kadakal F, Karsidag C, Bayram NG, Uysal O, Yilmaz V. Fagerstrom test for nicotine dependence: Reliability in a Turkish sample and factor analysis, Tüberk Toraks, 2004; 52 (pg. 115-121) PMID: 15241694
• 10. Kaya, N., Kaya, H., Erdoğan, A.S., Uygur, E. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,2010. 7(1), 401-419.
• 11. İştar Işıklı, E. Hastane Çalışanlarında Tükenmişlik: Düzce ve Sakarya Ili Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi,2018; 53 (1): 259-272.
• 12. Kütükçü E, Kocataş S. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Sigara İçme Durumları Arasındaki İlişki. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2019; 1 (3): 84 - 102
• 13. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. http://www.halksagligiens.hacettepe.edu.tr/KYTA_TR.pdf. Erişim tarihi: 23.04.2020.
• 14. Öztürk Ö. Sağlık çalışanları ve sigara. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2009;16(2):32-38.
• 15. Üzer F. Devlet hastanesi çalışanlarının sigara kullanma alışkanlıklarına bakış. Türk Aile Hek Derg 2018; 22 (2): 92-99
• 16. Salepçi B, Fidan A, Çağlayan B et al. İstanbul’da genel bir eğitim hastanesinde çalışanların sigara hakkındaki bilgileri, davranışları ve sigara içme oranları. Solunum 2006;8(4):156-62
• 17. Erbaycu AE, Aksel N, Çakan A, Özsöz A. İzmir ilinde sağlık çalışanlarının sigara içme alışkanlıkları. Toraks Dergisi 2004;5(1):6-12
• 18. Koç EM, Başer DA, Döner P et al. Hastane çalışanlarının sigara içme düzeylerinin belirlenmesi ve dumansız hava sahası uygulamasının değerlendirilmesi. J Clin Exp Invest 2015; 6 (1): 33-39.