Opioid Kullanım Bozukluğu Olan Hastalarda HIV, Hepatit B ve C Enfeksiyonlarının Sıklığı ve Klinik Özellikler

Year 2025, Volume: 26 Issue: 4, 421 - 430, 30.12.2025

Necla Keskin , Yağmur Güzel

https://doi.org/10.51982/bagimli.1676292

Abstract

Amaç: Bu çalışmada opioid kullanım bozukluğu tanısıyla yatan hastalarda Hepatit B, Hepatit C ve HIV enfeksiyonu yaygınlığı ve enfeksiyonla ilişkili sosyo-demografik ve klinik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini opioid kullanım bozukluğu tanısı olan 244 yatan hasta oluşturdu. Sosyo-demografik ve klinik özellikler için veri formu dolduruldu. Rutin kan ve idrarda madde testleri hastane bilgi yönetim sisteminden tarandı. Örneklem grubu anti-HCV sonucuna göre ikiye ayrıldı ve gruplar sosyo-demografik ve klinik özellikler ile laboratuvar bulgularına göre karşılaştırıldı.
Bulgular: Örneklem grubunun % 9’u anti-HCV pozitifti ve HBsAg pozitifliği oranı % 0.8 olarak bulundu. Tüm hastalar anti-HIV negatifti. HCV ile enfekte hastaların tümü erkekti, yaş ortalaması daha yüksekti (36.4±10.2 karşı 30.8±10.5) ve bu hastalarda ek tıbbi hastalık görülme sıklığı daha fazlaydı (% 68.2). Yaşamboyu (%77.3), son 1 yıl (%36.4) ve / veya son 1 ayda (% 27.3) damardan madde kullanımı artmış HCV enfeksiyonu ile ilişkiliydi.
Sonuç: Opioid kullanım bozukluğu tanılı kadın hastaların tedaviye başvurma ve tedavi alma oranlarının beklenenin altında olduğu tahmin edilmiştir. İleri yaş ve damardan madde kullanımı Hepatit C ile enfekte olma riskini artırdığından ve komorbid fiziksel hastalıklar bu hastalarda daha sıklıkla görüldüğünden; tarama programları ve önleme çalışmaları bu hasta grubunda büyük önem arz etmektedir.

Keywords

Opioid kullanım bozukluğu , viral hepatitler , yaygınlık

Ethical Statement

Çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyduğumu beyan ederim.

Supporting Institution

Yok

Thanks

İstatistiksel konulardaki yardımlarından ötürü Dr. Osman Uzundere'ye teşekkür ederiz

Clinical Features and Prevalence of HIV, Hepatitis B and Hepatitis C Infections in Patients with Opioid Use Disorder

Abstract

Objective: The aim of this study was to determine the prevalence rate of HBV, HCV, and HIV, along with socio-demographic and clinical characteristics in patients with opioid use disorder.
Method: The study sample consisted of 244 inpatients diagnosed with opioid use disorder. A data form documenting the socio-demographic features and clinical characteristics of opioid use disorder was completed. Routine blood and urine drug test results were retrieved from the hospital information system. The sample group was divided into two categories based on anti-HCV seropositivity, and the groups were compared according to socio-demographic features, clinical characteristics, and laboratory findings.
Results: 9% of the sample group was anti-HCV positive, and the rate of HBsAg positivity was 0.8%. All patients tested negative for anti-HIV. Patients infected with HCV were male, older (36.4±10.2 vs. 30.8±10.5), and had more comorbid physical disorders (68.2%). Use of injectable drugs over a lifetime (77.3%), in the last year (36.4%), and/or in the last month (27.3%) was related to an increased risk of HCV infection.
Conclusion: Female patients with opioid use disorder are estimated to be underrepresented and undertreated. As older age and intravenous drug use increase the risk of hepatitis C infection, and comorbid physical disorders are more prevalent in patients with HCV, screening programs and preventive approaches are crucial for this patient group.

Keywords

Opioid use disorder , viral hepatitis , prevalence

References

• American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed, (DSM 5). Washington. American Psychiatric Association, 2013.
• Evren C. Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Temel Başvuru Kitabı. Ankara: TPD Yayınları, 2023.
• UNODC. World Drug Report 2024. Vienna, United Nations Publication, 2024.
• Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Türkiye Uyuşturucu Raporu 2024. Ankara, İçişleri Bakanlığı, 2024.
• World Health Organization. Implementing the global Health Sector Strategies on HIV, Viral Hepatitis and Sexually Transmitted Infections, 2022–2030: Report on Progress and Gaps. Geneva: World Health Organization, 2024.
• Kilonzo SB, Gunda DW, Majinge DC, et al. Seroprevalence of hepatitis B virus infection, anti-HCV antibodies and HIV and knowledge among people who use drugs attending methadone therapy clinic in Tanzania; a cross-sectional study. BMC Infect Dis 2024; 21(1): 699.
• Taskin MH, Gunal O, Arslan S, et al. Epidemiological findings on Hepatitis C infection in a tertiary level hospital in mid-northern Anatolia in Turkey: A four-year analysis. Trop Biomed 2020; 37(1): 227-236.
• Suntur BM, Kaya H, Eker HBŞ, et al. A cross-sectional study of real life data of HCV from Turkey south region. J Infect Dev Ctries 2020; 14(4): 380-386.
• Toker Uğurlu T, Güvendik C, Ateşçi F. Bir AMATEM kliniğinde yatan opioid bağımlısı hastalarda hcv enfeksiyonu ve tedavi oranları. Bağımlılık Dergisi 2020; 21(2): 108-114.
• Sağlık Bakanlığı. Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı 2018-2023. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db, 2020. (Accessed 1.3.2025)
• Yaylali E, Erdogan ZM, Calisir F, et al. Modeling the future of HIV in Turkey: Cost-effectiveness analysis of improving testing and diagnosis. PLoS One 2023; 18(6): e0286254.
• Center for Substance Abuse Treatment. Addressing viral hepatitis in people with substance use disorders. Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US). (Treatment Improvement Protocol (TIP) Series, No. 53, 2021.
• Altuğlu İ, Tanyeri S, Zeytinoğlu A, et al. Madde kullanımı olan olgularda HBsAg, Anti-HCV ve Anti-HIV seroprevalansı: Retrospektif bir değerlendirme. Noro Psikiyatri Ars 2019; 56)3): 186-190.
• Ögel K, Koç C, Aksoy A, et al. Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Programı (SAMBA). Yeniden Yayınları. İstanbul, 2012.
• Mırsal H, Kalyoncu ÖA, Pektaş Ö, et al. Damar yolundan eroin kullananlarda hepatit B, hepatit C ve HIV yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2002; 4(1): 10–14.
• Sezak N, Tosun S, Eriş N, et al. Ruh sağlığı hastanesinde yatarak tedavi gören hastalarda hepatit B ve hepatit C infeksiyonlarının sıklığı ve buna etkili faktörlerin değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2011; 24(3): 154-157.
• Del Boca FK. Addressing sex and gender inequities in scientific research and publishing Addiction 2016; 111(8): 1323-1325.
• Jiméneza AM, Molinaa MIS, García-Palmaa MB. Gender bias in addictions and their treatment. An overview from the social perspective. Procedia Soc Behav Sci 2014; 132: 92–99.
• Aydemir Ö, Demiray T, Köroğlu M, et al. Hepatitis C prevalence in different age groups; people over 50 years of age may receive one-time testing for Anti-HCV. Viral Hepatitis Journal 2015; 21(2): 40-43.
• Louie KS, St Laurent S, Forssen UM, et al. The high comorbidity burden of the hepatitis C virus infected population in the United States. BMC Infect Dis 2012; 12: 86.
• Cooper CL, Galanakis C, Donelle J, et al. HCV-infected individuals have higher prevalence of comorbidity and multimorbidity: a retrospective cohort study. BMC Infect Dis 2019; 19(1): 712.
• Springer SA, Del Rio C. Co-located opioid use disorder and hepatitis C virus treatment is not only right, but it is also the smart thing to do as it improves outcomes! Clin Infect Dis 2020; 23; 71(7): 1723-1725.
• Singh D, Saadabadi A. Naltrexone. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2024.
• Togioka BM, Patel P. Buprenorphine and naloxone. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2025.
• Ergünay K. Gizli (okült) hepatit B enfeksiyonu. Mikrobiyol Bülteni 2005; 39: 241-249.
• Aksaray N. Türkiye'de uygulanan aşı takvimi. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics -Special Topics 2004; 2(3): 340-342
• Yilmaz Karadağ F. Hepatit C virüsü ile enfekte hastalarda Hepatit B seroprevalansının araştırılması. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2017; 74(4): 287–292.
• Konstantinou D, Deutsch M. The spectrum of HBV/HCV coinfection: epidemiology, clinical characteristics, viral interactions and management. Ann Gastroenterol 2015; 28(2): 221-228.
• Murphy SM, Dweik D, McPherson S, et al. Association between hepatitis C virus and opioid use while in buprenorphine treatment: preliminary findings. Am J Drug Alcohol Abuse 2015; 41(1): 88-92.
• HIV/AIDS İstatistikleri. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/bulasici-hastaliklar-ve-erken-uyari-db/Dokumanlar/Istatistikler/Ek_HIVAIDS_Istatistikleri.pdf. 2024. (Accessed 01.02.2025)
• World Health Organization. UNAIDS/WHO Estimates 2024. Global HIV, Hepatitis, and STI Programmes. Geneva: World Health Organization, 2024.