Şeftali Islah Çalışmasında İlk Seleksiyon Sonuçları

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 138 - 143, 31.03.2016

Zeynep Özdemir Eroğlu , Adalet Mısırlı

Abstract

Şeftali, sert çekirdekli meyveler arasında ıslah çalışmaları en yoğun yapılan türdür. Kamu ve özel ıslah kurumları tarafından her yıl çok sayıda yeni çeşit üretime sunulmaktadır. Ülkemiz şeftali üretiminde dünyada önemli bir paya sahip olmasına rağmen, ıslah çalışmalarında oldukça yetersiz durumdadır. Marmara bölgesine uygun orta ve geç dönemde olgunlaşan sofralık şeftali çeşitlerinin geliştirilmesi için Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü (ABKMAE)’nde 2008 yılında şeftali ıslahı programı başlatılmıştır. Islah programının bir bölümünü oluşturan bu çalışmada, Glohaven çeşidinin yerli tiplerden Alyanak Hulu, Bayramiç Tüysüzü (nektarin) ve Takunyacı-I ile melezlenmesi sonucu elde edilen 63 ve Glohaven’in serbest tozlama (GTS) uygulamasından elde edilen 86 genotipin hasat zamanı, verim ve bazı meyve kalite özelliklerine göre yapılan ilk seleksiyon sonuçları verilmiştir. Meyveler kırmızı üst rengini alarak sert olgunluğa ulaştığında hasat edilmiş ve ağaçtaki tüm meyveler tartılarak her bireyin verim değeri belirlenmiştir. Pomolojik analizler her genotipi temsil edecek rastgele seçilmiş 10 adet meyvede yapılmıştır. Melez bireyler 25 Temmuz-29 Ağustos, GTS bireyler 13 Temmuz-28 Ağustos tarihleri arasında hasat edilmiştir. Tüm genotiplerde verim 1-18 kg/ağaç, meyve ağırlığı 46-262 g: meyve eti sertliği 0.50-6.30 kg/cm² ve suda çözünebilir kuru madde miktarı (SÇKM) %8.8-17.6 arasında değişmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda en iyi özelliğe sahip bir adet Glohaven x Takunyacı-I kombinasyonundan ve bir adet serbest tozlanmadan elde edilen birey seçilerek GF 677 anacı üzerine aşılanmış ve ileri seleksiyon aşamasına alınmıştır.

Keywords

Şeftali , melezleme , pomoloji , verim

Results of First Selection in the Peach Breeding

Abstract

Peach has been the most studied among stone fruits for breeding. In the world, both public and private breeders have been releasing a lot of new peach cultivars ever year. Although Turkey is a significant producer of peach in the world, peach breeding efforts is inadequate in our country. A peach breeding program in Atatürk Central Horticultural Research Institute has been started to develop middle and late- ripening varieties of peach which they will adapt to Marmara Region. The present study included a part of this breeding program and harvested time, yield and fruit quality traits in 2011 year were evaluated in 63 seedlings from crossed of Glohaven x Alyanak Hulu, Glohaven x Bayramiç Tüysüzü and Glohaven x Takunyacı-I and 86 offsprings from open-pollination of Glohaven (OP-genotypes). Fruits with red blush were harvested at the hard-ripening and yield (kg/tree) was determined by weighing of all fruits for each seedling tree. For the evaluation of pomological analyses, a representative sample consisting of 10 fruits per tree was selected. Hybrids were harvested from 25 July to 29 August while OP-genotypes were harvested from 13 July to 28 August. Yield, fruit weight, fruit firmness and soluble solids content varied among genotypes from 1 to 18 kg/tree, from 46 to 262 g, from 0.50 to 6.30 kg/cm² and from 8.8% to 17.6% respectively. As a result, two genotypes derived from the cross between Glohaven and Takunyacı-I and from open-pollination of Glohaven were selected for advanced selection.

Keywords

Peach , hybridization , pomology , yield

References

• Abbott, A.G., Arus., P., Scorza, R., 2008. Genetic engineering and genomics. In: D.R. Layne and D. Bassi (Eds.), The Peach: Botany, Production and Uses, CAB International, Wallingford, UK, 85-100.
• Ayfer, M., Çelik, M., 1977. Akça, Ankara ve Williams çeşitleri ile S.Ö. Ayva anaçlarının uyuşumları üzerinde araştırmalar, Tübitak 6. Bilim Kongresi TAOG Tebliğleri, Bahçe Bitkileri Seleksiyonu, 111-112.
• Backman, T.G., Sherman, W.B., 2003. Probable qualitative inheritance of full red skin color in peach. HortScience 38(6):1184–1185.
• Bassi, D., Monet, R., 2008. Botany and taxonomy, In: D.R. Layne, D. Bassi (Eds.), The Peach: Botany, Production and Uses, CAB International, Wallingford, UK, 1-37.
• Beckman, T.G., 2005. Evidence for qualitative suppression of red skin color in peach. HortScience 40(3):523-524.
• Byrne, D.H., 2005. Trends in stone fruit cultivar development. Hort. Technology 15(3):494500.
• Byrne, D.H., 2002. Peach breeding trends. Acta Horticulturae 592:49-59.
• Byrne, D.H., 2003, Breeding peach and nectarines for mild-winter climate areas: State of the art and future directions, Proceedings of the First Mediterranean Peach Symposium, F. Marra, F., Sottile (Eds.), Agrigento, 102-109.
• Cantin, C.M., Gogorcena, Y., Moreno, M.A., 2010. Phenotypic diversity and relationships of fruit quality traits in peach and nectarine [Prunus persica (L.) Batsch] breeding progenies. Euphytica 171:211–226.
• Crisosto, C.H., Garner, D., Crisosto, G.M., Bwerman, E., 2004. Increasing “Blackamber” plum (Prunus salicina L.) consumer acceptance. Postharvest Biol. Technol. 34:237–244.
• Crisosto, C.H., Crisosto, G.M., 2005. Relationship between ripe soluble solids concentration (RSSC) and consumer acceptance of high and low acid melting flesh peach and nectarine (Prunus persica (L.) Batsch) cultivars. Postharvest Biol. Technol. 38:239-246.
• Crisosto, C.H., Valero, D., 2008. Harvesting and postharvest handling of peaches for the fresh market, In: D.R. Layne and D. Bassi (Eds.), The Peach: Botany, Production and Uses, D.R. Layne and D. Bassi (Eds.), CAB International, Wallingford, UK, 575-596.
• Crisosto, C.H., 1994. Stone fruit maturity indices: A descriptive review. Postharvest News and Information 5(6):65-68.
• De Souza, V.A.B., Byrne, D.H., 2000. Predicted breeding values for nine plant and fruit characteristics of 28 peach genotypes. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 125(4):460-465.
• Dirlewanger, E., Moing, A., Rothan, C., Svanella, L., Pronier, V., Guye, A., Plomion, C., Monet, R., 1999. Mapping QTLs controlling fruit quality in peach [Prunus persica (L.) Batsch]. Theor. Appl. Genet. 98:18–31.
• Dosba, F., 2003. Progress and prospects in stone fruit breeding. Acta Hort 622:35-43.
• Eroğlu, Z.Ö., 2012. Melezleme Yoluyla şeftali çeşit ıslahı. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• FAOSTAT, 2013. Subject: Production, http://faostat3.fao.org/download/q/qc/e (Erişim: Haziran 2015).
• Fideghelli, C., 2003. The peach industry in Italy: state of the art, research, development. 1st Mediterranean Peach Symposium, September 10th, 2003, Agrigento, Italy.
• Fideghelli, C., Della Strada, G., Grassi, F., Morico, G., 1998. The peach industry in the world: present situation and trend. Acta Hort. 465:29-40.
• Hesse, C.O., 1975. Peaches. In: J. Jannick, J.N. Moore (Eds.), Advances in Fruit Breeding, Purdue Univ. Press, West Lafayette, Ind, USA, 285-335.
• Michelson, L.F., Lachman, W.H., Allen, D.D., 1958. The use of “Weighted-Rankit” method in variety trials. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 71:334-338.
• Milatovic, D., Nikolic, D., Durovic, D., 2010. Variability, heritability and correlations of some factors affecting productivity in peach. Hort. Sci. 37(3):79-87.
• Promchot, S., Boonprakob, U., Byrne, D.H., 2008. Genotype and environment interaction of low chill peaches and nectarines in subtropical highlands of Thailand. Thai J. of Agric. Sci., 41(1-2):53-61.
• Quilot, B., Genard, M., Kervella, J., Lescourret, F., 2002. Ecophysiological analysis of genotypic variation in peach fruit growth. J. of Exper. Botany 53(374):1613-1625.
• Rouse, R.E., Sherman, W.B., 2004. UFSun peach released for subtropical Central and South Florida. Proc.Fla.State Hort.Soc. 117:239-241.
• Sansavini, S., Gamberini, A., Bassi, D., 2006. Peach breeding, genetics and new cultivar trends. Acta Hort., 713:23-48.
• Sherman, W.B., Beckman, T.G., 2003. Climatic adaptation in fruit crops. Acta Hort. 622:41128.
• Watada, A.E., Abbott, J.A., Finney, E.E., 1976. Firmness of peaches measured nondestructively. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 101(4):404-406.