Çelik Köklenmesi Üzerine Zeytin Pirinasının Etkisi

Year 2018, Volume: 47 Issue: (Özel Sayı 2) 1. Uluslararası Tarım Kongresi, 279 - 284, 26.12.2018

Zeynel Dalkılıç , Mehmet Ertürk , Ayşe Avcı , Merve Özgenç Ozan Tarı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, zeytinyağı endüstrisi atığı olan pirinanın incir, nar, kırmızı dut, ters dut ve pikan odun çeliklerinin köklenmesi üzerine etkisini araştırmaktır. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde her tekerrürde 10 çelik olmak üzere 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Köklendirme ortamı olarak perlit ve pirina (0, 10, 20 50 g) karışımı kullanılmıştır. Deneme sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde 2 dönemde gerçekleştirilmiştir. İncir ve nar odun çelikleri sonbahar döneminde daha iyi köklenirken, kırmızı dut ve ters dut odun çelikleri ilkbahar döneminde daha iyi köklenmiştir. Sonbahar döneminde en iyi kalluslanma kırmızı dutta 50 g pirinada (1.3), en yüksek köklenme narda tüm pirina dozlarında ve incirde 0, 10 ve 20 g pirina dozlarında (%100), en fazla kök uzunluğu kırmızı dutta 20 g pirinada (9.5 cm), sürgün sayısı incirde 50 g pirinada (3.2), sürgün çapı kırmızı dutta 20 g pirinada (2.8 mm) ve en fazla sürgün uzunluğu narda 50 g pirinada (19.1 cm) gözlenmiştir. İlkbahar döneminde en iyi kalluslanma kırmızı dutta 0 g pirinada (3.3), en yüksek köklenme incirde 0 g pirina dozunda (%100), en fazla kök uzunluğu incirde 0 g pirinada (12.8 cm), sürgün sayısı incirde 50 g pirinada (3.3), sürgün çapı kırmızı dutta 0 g pirinada (3.0 mm) ve en fazla sürgün uzunluğu kırmızı dutta 20 g pirinada (18.9 cm) gözlenmiştir. Sonbahar döneminde yapılacak odun çeliği köklendirme çalışmasında incir ve nar için perlit içerinde pirina karıştırmaya gerek yoktur. Kırmızı dut için ise sonbahar döneminde en az 20 g veya üzerindeki, ilkbahar döneminde ise 10 g ya da 20 g pirina dozların kullanılması tavsiye edilebilir. Ters dut ve pikan gibi odun çelikleri zor köklenen türler ile yapılacak sonraki çalışmalarda daha yüksek pirina dozları denebilir.

Keywords

Carya illinoensis , Ficus carica , Morus alba , Morus rubra , Punica granatum , köklenme , odun çeliği , zeytin pirinası

Effect of Olive Pomace on Rooting of Cutting

Abstract

The objective of this study was the effect of olive oil mill industry by-product, pirina (olive pomace), on the rooting of fig, pomegranate, pendula mulberry, red mulberry, and pecan hardwood cuttings. The experiment was conducted in Completely Randomized Block Design (CRBD) with three replicates having 10 cuttings each. Mixture of perlite and pomace (0, 10, 20 50 g) was used as rooting medium in two-litre plastic pots. Experiments were conducted in two seasons, spring and autumn. While fig and pomegranate hardwood cuttings were rooted better in autumn season, red mulberry and pendula mulberry hardwood cuttings were rooted better in spring season. In autumn season, the highest degree of callusing was obtained from 50 g pomace (1.3) in red mulberry. The highest rooting was in all pomace doses in pomegranate and 0, 10, and 20 g pomace (100%) in fig. The longest root was determined in 20 g pomace (9.5 cm) in red mulberry. The highest shoot number was in 50 g pomace (3.2) in fig. The highest shoot diameter was observed in 20 g pomace (2.8 mm) in red mulberry. The tallest shoot length was in 50 g pomace (19.1 cm) in pomegranate. In spring season, the highest degree of callusing was obtained from 0 g pomace (3.3) in red mulberry. The highest rooting was in 0 g pomace (100%) in fig. The longest root was determined in 0 g pomace (12.8 cm) in fig. The highest shoot number was in 50 g pomace (3.3) in fig. The highest shoot diameter was observed in 0 g pomace (3.0 mm) in red mulberry. The tallest shoot length was in 20 g pomace (18.9 cm) in red mulberry. In autumn season hardwood cutting rooting experiments, there is no need to add any olive pomace into the medium for fig and pomegranate. For red mulberry while at least 20 g or above doses of olive pomace is required in autumn season rooting experiments, it is advisable to use 10 g or 20 g olive pomace in spring rooting experiments. Higher doses of olive pomace can be tried in difficult-to-root species such as pendula mulberry and pecan hardwood cuttings in further experiments.

Keywords

Carya illinoensis , Ficus carica , Morus alba , Morus rubra , Punica granatum , rooting , cutting , olive pomace

References

• Akın, S., 2005. Biyokütle olarak pirinanın enerji üretiminde kullanılması. 3. Yenilene bilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi. Bildiriler Kitabı. 19-21 Ekim 2005, Mersin.
• Beyhan, T., Duran, A., 2008. Ters dut (Morus alba ‘Pendula’) çeliklerinin IBA ile köklendirilmesi. (Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Aydın, 17s.
• Ekizoğlu, C., 2010. Beyazdut (Morus alba L.) ve karadutun (Morus nigra L.) çelikle çoğaltılması üzerine bir araştırma. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu. 65s.
• Erol, Ç., Bayram, Ö., Karaşahin, F.S., 2005. 2003 ve 2004 yıllarında hasadı yapılmış ‘Yalova-1’ çeşidi ceviz tohumlarının çimlenmesi ve çöğür gelişmesi üzerine zeytin karasuyunun etkisi. (Basılmamış Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Aydın, 16s.
• Göğüş, F., Maskan, M., 2006. Air drying characteristics of solid waste (pomace) of olive oil processing. Journal of Food Engineering 72:378-382.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., 1990. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çev.: N.Kaşka, M.Yılmaz. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:79, Ders Kitabı No:2. Adana, 601s.
• Kalyoncu, F., Kalmış, E., 2007. Pirinanın farklı Pleurotus türlerinin yetiştiriciliğinde kullanım olanaklarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi FBE Dergisi 9(2):87-92.
• Karaca, C., Bozoğlu, B., Polat, O., 2015. Hatay ili pirina atık miktarının ve enerji potansiyelinin haritalanması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 29(2):55-60.
• Mendilcioğlu, K., 1991. Subtropik İklim Meyveleri (Zeytin). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. Teksir No.12-2. İzmir. 43s.
• Murat Hocaoğlu, S., 2015. Zeytin sektörü atıklarının yönetimi projesi. Nihai Rapor No. 5148602. TÜBİTAK-MAM-ÇTÜE, Gebze, Kocaeli. 331s.
• Oruç, N., 2012. Zeytinyağı fabrikası atığı karasu ekolojik kirlilik yerine toprak düzenleyici olabilir. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2012-1):35-45.
• Özdalyan, M.K., Bilgin, E., Oruç, G., Zibar, G., Çetinkaya, E., 2008. Nar yetiştiriciliği, Aydın ilindeki durumu ve değişik ortamların nar çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri (Basılmamış Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Aydın, 37s.
• Özkan, Y., Arslan, A. 1996. Karadutun (Morus nigra L.) odun ve yeşil çeliklerle çoğaltılması üzerine araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1:15-27.
• Polat, A.A., Durgaç, C., Kamiloğlu, Ö., 2000. Indol butirik asidin (IBA) incir çeliklerinin köklenmesi üzerine etkisi. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi 5(1-2):1-6.
• Soylu, A. 2010. Meyve yetiştiriciliğinin temel ilkeleri. Hasad Yay. İstanbul. 200s.
• Tunalıoğlu, R.., Seferoğlu, S., Armağan, G. 2012. The weakest ring of olive oil production in Turkey: olive oil mill waste water. Acta Hort. 949:587-593.
• Ünal, A., Özçağıran, R., Hepaksoy, S., 1992. Karadut ve mordut çeşitlerinde odun çeliklerinin köklenmesi üzerinde bir araştırma. 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim 1992, İzmir, 1(Meyve):267-270.
• Vardar, N., İlten, N., 2003. Pirina yakılması neticesinde oluşan baca gazı emisyonları ve sonuçların değerlendirilmesi. Yanma ve Hava Kirliliği Kontrolü 6. Ulusal Sempozyumu, 10-12 Eylül 2003, İzmir, s:383-390.
• Yeşilyurt Er, A., 1999. Sarılop incir çeliklerinin farklı boyuttaki torba ve ortam koşullarında köklenme ve gelişme durumları üzerine araştırmalar (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir, 44s.
• Yorulmaz, A., Tekin, A., 2008. Zeytin ve zeytinyağı fenolikleri. 1. Ulusal Zeytin Öğrenci Kongresi, 17-18 Mayıs, Edremit, Balıkesir, s:24-31.