Metal İşkolunda Üretim Yapan Bir İşyerinde İş Kazası ve Ramak Kala Kaza Geçirme Durumunun İş Güvenliği İklimi ile İlişkisi

Year 2024, Volume: 13 Issue: 3, 705 - 714, 25.12.2024

Celalettin Çevik , Beyhan Eroğlu , Hakan Baydur , Hande Vurgun

https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.1582237

Abstract

Amaç: Amaç: Araştırmanın amacı metal işkolunda üretim yapan bir işyerinde iş güvenliği ikliminin iş kazası ve ramak kala kaza geçirme ile ilişkisinin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışma 15 Temmuz-30 Ağustos 2024 tarihleri arasında Balikesir ilinde metal işkolunda üretim yapan bir işletmede 387 kişilik bir araştırma grubunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkenleri iş kazası ve ramak kala kazadır. Bulgular: Katılımcıların çalışma yaşamları boyunca %37.2’si ramak kala kaza, %34.1’i iş kazası yaşamıştır. Çok değişkenli lojistik regresyon analizi sonuçlarında ramak kala kaza yaşayanların Yönetimin İş Güvenliği Taahhüdü ve Yetkinliği (OR: 0.56, GA:0.38-0.82), Yönetimin İş Güvenliği Adaleti (OR: 0.69, GA:0.48-10), Çalışanların İş Güvenliği Taahhüdü (OR: 0.62, GA:0.42-0.93), Çalışanların İş Güvenliği Önceliği ve Riski Kabul Etmemesi (OR:0.40, GA:0.27-0.61) ve Çalışanların İş Güvenliği İletişimi ve Yetkinliği (OR:0.65, GA:0.45-0.94) boyut puanları düşüktür. Çok değişkenli lojistik regresyon analizine göre iş kazası geçirenlerin Çalışanların Güvenlik Önceliği ve Riski Kabul Etmemesi boyutu puanı anlamlı olarak daha düşüktür (OR:0.46, GA:0.30-0.70). Sonuç: Araştırmada üç kişiden biri çalışma yaşamı boyunca iş kazası ve ramakkala kaza yaşamış olup iş güvenliği iklimi düzeyi oldukça iyidir. Ramak kala kaza ve iş kazası geçirme öyküsünün iş güvenliği ikliminin boyutları ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir.

Keywords

İş Güvenliği İklimi, Ramak Kala Kaza, İş Kazası

The Relationship between Occupational Accidents and Near-Miss Accidents and Occupational Safety Climate in a Metal Industry Workplace

Abstract

Objective: The aim of the research is to determine the relationship between occupational safety climate and occupational accidents and near-miss accidents in a workplace producing in the metal industry. Material and Methods: The cross-sectional study was conducted between 15 July and 30 August 2024 in an enterprise engaged in production in the metal sector in Balikesir province with a research group of 387 people. The dependent variables of the study are occupational accidents and near misses. Results: During their working lives, 37.2% of the participants had a near-miss accident and 34.1% had a work-related accident. The results of the multivariate logistic regression analysis showed that those who had a near-miss accident had low scores in the dimensions of Management Safety Priority, Commitment and Competence (OR: 0.56, CI: 0.38-0.82), Management Safety Justice (OR: 0.69, CI: 0.48-10), Workers’ Safety Commitment (OR: 0.62, CI: 0.42-0.93), Workers’ Safety Priority and Risk Non-Acceptance (OR: 0.40, CI: 0.27-0.61) and Safety Communication, Learning, and Trust in Co-Worker Safety Competence (OR: 0.65, CI: 0.45-0.94). According to multivariate logistic regression analysis, those who had a work accident had a significantly lower score on the dimension of Workers’ Safety Priority and Risk Non-Acceptance (OR: 0.46, CI: 0.30-0.70). Conclusion: In the study, one in three people had a work accident or near-miss accident during their working life and the level of work safety climate was quite good. It was determined that the history of near miss accidents and work accidents was significantly related to the dimensions of occupational safety climate.

Keywords

Occupational Safety Climate, Near-Miss Accident, Work-Related Accident.

Ethical Statement

Before the study was conducted, permission was obtained from the company and Balikesir University Health Sciences Non-Interventional Research Ethics Committee (Date: 04/06/2024, Number: 2024/84).

Supporting Institution

No.

Thanks

The authors would like to extend their sincere thanks to anyone who contributed to this study.

References

• Alamoudi, M. (2022). The Integration of NOSACQ-50 with Importance-Performance Analysis Technique to Evaluate and Analyze Safety Climate Dimensions in the Construction Sector in Saudi Arabia. Buildings, 12(11), 1855. https://doi.org/10.3390/buildings12111855
• Arpat, B. (2015). İş güvenliği kültürünün iş kazalarına etkileri: Metal sektörü-Denizli örneği. (Doctoral thesis), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Arpat, B., & Ozkan, Y. (2015). Mavi Yakalılarda Güvenlik Kültürü Algısı: Denizli İli Kablo İmalat Endüstrisi Örneği Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3, 205-240.
• Bingöl, S. (2010). Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi'ndeki metal sanayi iş koluna ait işyerlerinde iş kazası sıklığı ve etkileyen bazı etmenler. (Specicialization thesis), Uludag University, Bursa.
• CDC. (2024). Epi Info™. Retrieved from https://www.cdc.gov/epiinfo/support/downloads.html
• Cevik, C., Eroglu, B., Baydur, H., & Vurgun, H. (2024). Nordic İş Güvenliği İklimi Ölçeğinin (NOSACQ-50) Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Paper presented at the 8. Uluslararası ve 26. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara.
• Cevik, C., & Ozkul, B. (2022). Çalışma yaşamında dezavantajlı gruplar ve eşitsizlikler. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(3), 611-618.
• Choudhry, R. M. (2014). Behavior-based safety on construction sites: A case study. Accident analysis & prevention, 70, 14-23. https://doi.org/10.1016/j.aap.2014.03.007
• Christian, M. S., Bradley, J. C., Wallace, J. C., & Burke, M. J. (2009). Workplace safety: a meta-analysis of the roles of person and situation factors. Journal of applied psychology, 94(5), 1103. https://doi.org/10.1037/a0016172 Clarke, S. (2006). Contrasting perceptual, attitudinal and dispositional approaches to accident involvement in the workplace. Safety science, 44(6), 537-550.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 6331 C.F.R. (2012a).
• İş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliği, 28512 C.F.R. (2012b).
• Eðvaldsson, E. K. (2018). Er hægt að mæla öryggishætti fyrirtækja?: NOSACQ-50 spurningalistinn notaður til greiningar á upplifun starfsmanna RARIK á stjórnun og stefnum í öryggismálum, verkferlum og vinnuaðferðum. (Master thesis), Reykjavik University, Iceland. Retrieved from http://hdl.handle.net/1946/31307
• Erin, E., Akın, G. C., & Alkan, Ü. (2023). Ana metal sektöründe iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin değerlendirmeler ve çözüm önerileri. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 749-775. https://doi.org/10.47495/okufbed.1145059
• Fargnoli, M., & Lombardi, M. (2020). NOSACQ-50 for safety climate assessment in agricultural activities: a case study in central Italy. International journal of environmental research and public health, 17(24), 9177. https://doi.org/10.3390/ijerph17249177
• Gokce, A. (2020). İş sağlığı ve güvenliği açısından iş güvenliği kültürünün önemi üzerine bir odak grup çalışması. Ergonomi, 3(2), 82-95. https://doi.org/10.33439/ergonomi.749138
• International Labour Organization. (2011). Theory of Accident Causes. Retrieved from https://iloencyclopaedia.org/part-viii-12633/accident-prevention/item/894-theory-of-accidentcauses
• International Labour Organization. (2024). Occupational injuries. Retrieved from https://ilostat.ilo.org/methods/concepts-and-definitions/description-occupational-safety-and-health-statistics/
• Kayabek, İ., & Cevik, C. (2022). Sağlık çalışanlarında iş yeri risk faktörleri ve korumaya ilişkin bir derleme. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 5(2), 258-268.
• Khoshakhlagh, A. H., Yazdanirad, S., Kashani, M. M., Khatooni, E., Hatamnegad, Y., & Kabir, S. (2021). A Bayesian network based study on determining the relationship between job stress and safety climate factors in occurrence of accidents. BMC public health, 21, 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-021-12298-z
• Kines, P., Lappalainen, J., Mikkelsen, K. L., Olsen, E., Pousette, A., Tharaldsen, J., . . . Törner, M. (2011). Nordic Safety Climate Questionnaire (NOSACQ-50): A new tool for diagnosing occupational safety climate. International journal of industrial ergonomics, 41(6), 634-646. https://doi.org/10.1016/j.ergon.2011.08.004
• Kucukali, A., & Ozmen, K. (2022). Dezavantajlı/Riskli Gruplar: Prekarya In H. Doğan (Ed.), (pp. 9-37). Ankara: Nika yayınevi.
• Lagerstrom, E., Magzamen, S., Kines, P., Brazile, W., & Rosecrance, J. (2019). Determinants of safety climate in the professional logging industry. Safety, 5(2), 35. https://doi.org/10.3390/safety5020035
• Prameswari, K. B., & Cimera, N. (2023). Gambaran Iklim Keselamatan Kerja Menggunakan Metode NOSACQ-50 Di PT X. Jurnal Kesehatan Tambusai, 4(2), 548-553. https://doi.org/10.32734/ee.v2i3.770
• Shah, I. A., & Mishra, S. (2024). Artificial intelligence in advancing occupational health and safety: an encapsulation of developments. Journal of Occupational Health, 66(1), 1-12. https://doi.org/10.1093/joccuh/uiad017
• Social Security Institution. (2023). Statistical yearbook. Retrieved from https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/
• Takala, J., Hämäläinen, P., Sauni, R., Nygård, C.-H., Gagliardi, D., & Neupane, S. (2024). Global-regional-and country-level estimates of the work-related burden of diseases and accidents in 2019. Scandinavian journal of work, environment & health, 50(2), 73. https://doi.org/10.5271/sjweh.4132
• Waller, A. M. (2023). The Relationship Between Safety Climate and Leader-Member Exchange Among Construction Professionals in the Renewable Energy Sector. Keiser University.
• Zohar, D. (2002). The effects of leadership dimensions, safety climate, and assigned priorities on minor injuries in work groups. Journal of organizational behavior, 23(1), 75-92. https://doi.org/10.1002/job.130