Kızılağaç Meşcerelerinin Çay Bahçelerine Dönüştürülmesi Sonucu Toprakların Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinde Meydana Gelen Değişimler (Arhavi Örneği)

Year 2017, Volume: 19 Issue: 2, 203 - 213, 01.12.2017

İsmet Yener Ahmet Duman Caner Satıral Hüseyin Avşar

Abstract

Bu
çalışmada diğer dünya ülkelerinin olduğu kadar Türkiye’deki önemli çevresel sorunlardan
da biri olan orman alanlarının tarım alanlarına dönüştürülmesi sonucunda
toprakların bazı özelliklerindeki değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu
amaçla kızılağaç meşcereleri ve çay bahçelerinden 3 yükselti kuşağı, 2 bakı ve
3 tekrar olmak üzere 18’er adet örnekleme yapılmıştır. Her alanda bir toprak
çukuru açılarak iki derinlik kademesinden (0-15 cm, 15-30 cm) toprak örnekleri
alınmış, toplam 72 toprak örneği üzerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler
gerçekleştirilmiştir. Toprak örnekleri üzerinde pH, organik madde içeriği,
tarla-solma noktalarındaki nem miktarı ve tekstür belirlenmiştir. Belirlenen
özelliklerin yükselti, bakı ve arazi kullanım durumuna göre bir farklılık
gösterip göstermediğini belirlemek üzere SPSS paket programında iki yönlü çok
değişkenli varyans analizi (iki yönlü MANOVA) uygulanmıştır. Bu analiz sonucuna
göre birinci derinlik kademesindeki (0-15 cm) bazı toprak özellikleri üzerinde
sadece yükselti kuşağı ve arazi kullanım durumu-yükselti kuşağı kombinasyonu
etkili olurken; ikinci derinlik kademesindekiler üzerinde bakı, yükselti
kuşağı, arazi kullanım durumu-bakı, arazi kullanım durumu-yükselti kuşağı ve
bakı-yükselti kuşağı kombinasyonları etkili olmuştur.

Keywords

arazi kullanımı, iki yönlü MANOVA, Orman, toprak

Changes in Some Physical and Chemical Properties of Soils under Alder Stands and Tea Plantations As A Result of Land Use Conversion (A case study from Arhavi)

Abstract

This study aimed to determine the changes in some
physical and chemical properties of soils under alder stands and tea plantations
as a result of land use conversion, from forest to cultivated area, which is
one of the most important environmental problems in Turkey, as well as in the
world. Within this scope, 36 sample plots (18 from alder stands, 18 from tea
plantations) were taken. The sample plots were equally distributed in 3
altitude belts and 2 aspect groups with 3 replicates. In each sample plot a
soil pit was dug and a soil sample was taken from 0-15 and 15-30 cm soil
depths. Soil texture, pH, organic matter, permanent wilting point, field
capacity and plant available water capacity were determined on total 72 soil
samples. Two-way multivariate analysis of variance (two-way MANOVA) was carried
out to determine differences in given soil properties according to land use,
altitude belts and aspect groups. As a result, the soil properties in first
soil depth (0-15 cm) were significantly affected by only altitude belts and
land use-altitude belts combinations; those in second soil depth (15-30 cm)
were significantly affected by aspect groups, altitude belts, land use-aspect
groups, land use-altitude belts and aspect groups-altitude belts.

Keywords

land use, Forest, soil, two-way MANOVA

References

• 1. Adiloglu A. ve Adiloglu S., 2006. An investigation on nutritional status of tea (Camellia sinensis L.) grown in eastern black sea region of Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences 9:365-370
• 2. Alekseeva T., Alekseev A., Xu R.K., Zhao A.Z. ve Kalinin P., 2011. Effect of soil acidification induced by a tea plantation on chemical and mineralogical properties of Alfisols in eastern China. Environ Geochem Hlth 33:137-148 doi:10.1007/s10653-010-9327-5
• 3. Anonim, 2005. Devlet Meteoroloji İstasyonu Meteoroloji Bülteni. Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara
• 4. Anonim, 2012. State of the World's Forests 2012. Food and Agriculture Organization of the United Nations, 5. Anşin R., 1980. Doğu Karadeniz Bölgesi Florası ve Asal Vejetasyon Tiplerinin Floristik İçerikleri. Doçentlik Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi
• 6. Anşin R. ve Özkan Z.C., 1997. Tohumlu Bitkiler. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon
• 7. Bahrami A., Emadodin I., Ranjbar Atashi M. ve Rudolf Bork H., 2010. Land-use change and soil degradation: A case study, North of Iran. Agriculture and Biology Journal of North America 1:600-605
• 8. Begum F., Bajracharya R.M., Sharma S. ve Sitaula B.K., 2010. Influence of slope aspect on soil physico-chemical and biological properties in the mid hills of central Nepal. International Journal of Sustainable Development & World Ecology 17:438-443 doi:10.1080/13504509.2010.499034
• 9. Chakravarty S., Ghosh S., Suresh C., Dey A. ve Shukla G., 2011. Deforestation: Causes, Effects and Control Strategies.pdf>. In: Okia DCA (ed) Global Perspectives on Sustainable Forest Management. pp 3-21
• 10. Çepel N., 1978. Orman Ekolojisi. Istanbul Universitesi, Orman Fakultesi, İstanbul
• 11. Dang M.V., 2002. Effects of tea cultivation on soil quality in the northern mountainous zone, Vietnam.
• 12. Dang M.V., 2005. Soil–plant nutrient balance of tea crops in the northern mountainous region, Vietnam. Agriculture, Ecosystems & Environment 105:413-418 doi:10.1016/j.agee.2004.05.004
• 13. Egli M., Mirabella A., Sartori G., Zanelli R. ve Bischof S., 2006. Effect of north and south exposure on weathering rates and clay mineral formation in Alpine soils. Catena 67:155-174 doi:10.1016/j.catena.2006.02.010
• 14. Eswaran H., Lal R. ve Reich P., 2001. Land degradation: an overview. Responses to Land Degradation. Paper presented at the International Conference on Land Degradation and Desertification, . , Khon Kaen, Thailand,
• 15. Gülçur F., 1974. Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metotları. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, İstanbul
• 16. Han W.Y., Kemmitt S.J. ve Brookes P.C., 2007. Soil microbial biomass and activity in Chinese tea gardens of varying stand age and productivity. Soil Biol Biochem 39:1468-1478 doi:10.1016/j.soilbio.2006.12.029
• 17. Harris S., 2004. Alders, birches and willows. Encyclopedia of Forest Sciences Amsterdam, Elsevier:1414-1419
• 18. Hartemink A.E., Veldkamp T. ve Bai Z., 2008. Land cover change and soil fertility decline in tropical regions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 32:195-213
• 19. Hemmati V., Saadat S.A. ve Hashemi S.A., Effects of Land Use Change on Acidity soil and Phosphorus and Calcium of Soil. In: Biological Forum, 2014. vol 1. Citeseer, p 63
• 20. Houghton R.A., 1994. The worldwide extent of land-use change. BioScience 44:305-313
• 21. Jones J.B., Jr., 2001. Laboratory Guide for Conducting Soil Tests and Plant Analysis. CRC Press,
• 22. Kalaycı Ş., 2010. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri vol 5. Asil Yayın Dağıtım Ankara, Turkey,
• 23. Kantarcı M.D., 2000. Toprak ilmi. Soil Science) Istanbul Universitesi yayin
• 24. Karaöz M.Ö., 1989. Toprakların bazı kimyasal özelliklerinin (ph, karbonat, tuzluluk, organik madde, total azot, yararlanılabilir fosfor) analizi yöntemleri. Journal of the Faculty of Forestry 39:64-82 doi:http://dergipark.ulakbim.gov.tr/jffiu/article/view/1023010026
• 25. Koprivica D., 1976. Hopa-Arhavi bölgesinin jeolojisi, yapısal özellikleri ile sülfit ve manganez zuhurları (NE Türkiye). Maden Tetkik ve Arama Dergisi 87
• 26. Leech N.L., Barrett K.C. ve Morgan G.A., 2005. SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. Psychology Press,
• 27. Li J.Y., Wang N., Xu R.K. ve Tiwari D., 2010. Potential of Industrial Byproducts in Ameliorating Acidity and Aluminum Toxicity of Soils Under Tea Plantation. Pedosphere 20:645-654
• 28. Li W.vd., 2015. Effect of tea plantation age on the distribution of soil organic carbon fractions within water-stable aggregates in the hilly region of Western Sichuan, China. Catena 133:198-205 doi:10.1016/j.catena.2015.05.017
• 29. Lindquist E.J.vd., 2012. Global forest land-use change 1990-2005. FAO, Rome (Italy).
• 30. Majaliwa J.vd., 2010. The effect of land cover change on soil properties around Kibale National Park in South Western Uganda. Applied and Environmental Soil Science 2010
• 31. Marschner H., 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. Academic Press,
• 32. Oh K., Kato T., Li Z.P. ve Li F.Y., 2006. Environmental problems from tea cultivation in Japan and a control measure using calcium cyanamide. Pedosphere 16:770-777 doi:Doi 10.1016/S1002-0160(06)60113-6
• 33. Özden D.M., Keskin S., Dinç U., Kapur S., Akça E., Şenol S. ve Dinç O. (2001). 1:1.000.000 Ölçekli Türkiye Coğrafi Toprak Veri Tabanı. Ankara
• 34. Pennock D., Yates T. ve Braidek J., 2007. Soil sampling designs. Soil sampling and methods of analysis:1-14
• 35. Ramezanpour H. ve Akef M., Soil degradation of forest lands under udic soil moisture regime of Iran. In: Proceedings of, 2008. pp 1-4
• 36. Rezaie N., Roozitalab M. ve Ramezanpour H., 2012. Effect of land use change on soil properties and clay mineralogy of forest soils developed in the Caspian Sea region of Iran. J Agr Sci Tech-Iran 14:1617-1624
• 37. Ryan J., Estefan G. ve Rashid A., 2007. Soil and plant analysis laboratory manual. ICARDA,
• 38. Sarkar D., 2005. Physical and chemical methods in soil analysis. New Age International,
• 39. SPSS I., 2010. IBM SPSS statistics 19 core system user’s guide.©. Copyright SPSS Inc
• 40. Twongyirwe R.vd., 2011. Dynamics of forest cover conversion in and around Bwindi impenetrable forest, Southwestern Uganda. Journal of Applied Sciences and Environmental Management 15
• 41. URL-1, 2015. www.un.org/milleniumgoals/environ.
• 42. Van Kooten G. ve Bulte E. (2000). The Economics of Nature: Managing Biological Assets. Wiley-Blackwell Publishing,
• 43. Wang H., Xu R.K., Wang N. ve Li X.H., 2010. Soil Acidification of Alfisols as Influenced by Tea Cultivation in Eastern China. Pedosphere 20:799-806
• 44. Yılmaz M., 1996. Artvin-Rize Yöresindeki Orman Ekosistemlerinin Verimliliği İle Bazı Edafik ve Fizyografik Etmenler Arasındaki İlişkiler, KT Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü,(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Trabzon
• 45. Yüksek T., Göl C., Yüksek F. ve Erdoğan Yüksel E., 2009. The effects of land-use changes on soil properties: The conversion of alder coppice to tea plantations in the Humid Northern Blacksea Region.
• 46. Yüksek T. ve Kalay H., 2002. Kızılağaç Baltalık Büklerinin Çay Tarımına Dönüştürülmesi Sonucu Toprakların Bazı Özelliklerinde Meydana Gelen Değişimlerin Karşılaştırılması, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi:15-18