Yeniden Refah Partisi’nin Kurumsal Belgelerinde ve Partili Yetkililerin Açıklamalarında Kadına Bakış

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 30, 214 - 231, 30.11.2024

Muhittin Işık

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.1538448

Öz

Bu çalışma, 2018 yılında kurulan ve hızla büyüyen Yeniden Refah Partisi’nin kadına yönelik tutumunu ana hatlarıyla ele almayı amaçlamıştır. Detaylı literatür taraması sonucunda çok genç bir parti olarak Yeniden Refah Partisi’nin yanı sıra kadın konusunu siyasal partiler özelinde irdeleyen akademik çalışmaların sınırlı olduğu gözlenmiştir. Bu çalışma ise eleştirel bir bakış açısıyla arşiv araştırması tekniği, tarihsel ve betimsel araştırma yöntemleri ve söylem analizi aracılığıyla literatürdeki eksikliği bir ölçüde giderme iddiasını taşımıştır. Araştırmanın temel argümanı, Yeniden Refah Partisi’nin çoğu siyasal partinin aksine kadın konusuna dinsel (İslâmî) açıdan yaklaştığı tezine dayandırılmıştır. Milli Görüş hareketini referans alan Yeniden Refah Partisi’nin tüzüğü, parti programı, seçim beyannameleri ve parti yetkililerin açıklamaları incelendiğinde, İslâmiyet merkezli bir kadın politikasının benimsendiği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yeniden Refah Partisi, Fatih Erbakan, Milli Görüş, Kadın

A View of Women in the Institutional Documents of the New Welfare Party and the Statements of Party Officials

Öz

This study aimed to outline the attitude towards of the New Welfare Party which was founded in 2018 and is growing rapidly. As a result of detailed literature review, it has been observed that academic studies examining the womwn’s issue specifically for political parties and as a very young the New Welfare Party are limited. This study claimed to fill the gap in the literature to some extent through archival research technique, historical and descriptive research methods and discorse analysis from a critical perspective. The main argument of the research is based on the thesis that the New Welfare Party, unlike most political parties, approaches the women’s issue from a religious (Islamic) perspective. When the statute, party program, election declarations and statement of party officials of the New Welfare Party which takes the National Outlook Movement as a reference are examined, it becomes clear that an Islam-centered women’s has been adopted.

Anahtar Kelimeler

The New Welfare Party, Fatih Erbakan, National Outlook, Woman

Kaynakça

• 10 Haber (2023, Nisan 12). Yeniden Refah Partisi’nde Bu Kez ‘Kadınla Erkek Yan Yana Fotoğraf Çekilmez’ Kavgası. Erişim adresi https://10haber.net/siyaset/yeniden-refah-partisi-yine-kadina-bakis-acisiyla-gundemde-aydinda-oturma-kavgasi-168024/ (Erişim tarihi: 03.07.2024) 1961 Anayasası (1961, Temmuz 09). Erişim adresi https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/ (Erişim tarihi: 09.03.2024)
• Altıntaş, H. (2003). Türk Siyasal Sisteminde Siyasal Partiler Ve Kentleşmenin Kutuplaşma Sürecine Etkileri. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 5, 1-31.
• Anadolu Ajansı (2018, Kasım 23). Fatih Erbakan ‘Yeniden Refah Partisi’ni kurdu. Erişim adresi https://www.aa.com.tr/tr/politika/fatih-erbakan-yeniden-refah-partisini-kurdu/1319439 (Erişim tarihi: 25.06.2024).
• Arpacı, I. ve Baharçiçek, A. (2017). Milli Görüş Partilerinin Programlarının Dış Politika Analizi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(İktisat Özel Sayısı), 115-126.
• Baykal, Ö. (2021). Sağ Bir Siyaset Olarak Milli Görüş Hareketi. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 17(60), 34-58.
• Baykal, Ö. (2024, Mart 28). “Yükselen” Yeniden Refah “Diğerlerinin” Yap(A)Madığı Neyi Yaptı? Perspektif. Erişim adresi https://www.perspektif.online/yukselen-yeniden-refah-digerlerinin-yapamadigi-neyi-yapti/ (Erişim tarihi: 25.06.2024)
• Baykal, Ö. ve Çaha, Ö. (2017a). Politik Aktör Olarak Necmettin Erbakan’ın Türk Siyasetindeki Yeri. Akademik Hassasiyetler, 4(8), 1-18.
• Bekin, D. (2023, Haziran 02). ABD Büyükelçilik Binasına LGBTI Paçavrasının Asılması Kabul Edilemez. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/abd-buyukelcilik-binasina-lgbti-pacavrasinin-asilmasi-kabul-edilemez-/2568 (Erişim tarihi: 03.07.2024)
• Beyaz TV (Eylül, 17). Fatih Erbakan Neden Kadın Düşmanı İlan Edildi [Video]. Youtube. Erişim adresi https://www.youtube.com/watch?v=McJ1iyqj3Ww (Erişim tarihi: 26.06.2024)
• Bursalı, C. (2023, Ağustos 19). Yeniden Refahlı Ali Yüksel: Tek Eşlilik Erkeklerin Kadınlara Tuzağıdır. Erişim adresi https://www.gazeteduvar.com.tr/yeniden-refahli-ali-yuksel-tek-eslilik-erkeklerin-kadinlara-tuzagidir-haber-1633345 (Erişim tarihi: 01.07.2024)
• Coşkun, C. ve Yanar, E. (2020). Milli Görüş ve Adalet ve Kalkınma Partisi: Süreklilikler ve Kopuşlar. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 266-280.
• Cumhuriyet (2023a, Nisan 11). Yeniden Refah Partisi’nde “Kadın-Erkek Yan Yana Oturamaz” Kavgası. Erişim adresi https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/yeniden-refah-partisinde-kadin-erkek-yan-yana-oturamaz-kavgasi-2070315 (Erişim tarihi: 03.07.2024)
• Cumhuriyet (2023b, Mayıs 15). Fatih Erbakan TBMM’de. Erişim adresi https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/fatih-erbakan-tbmmde-2081521 (Erişim tarihi: 26.06.2024)
• Cumhuriyet (2023c, Ağustos 19). ‘Üç Eşli’ Vekil Ali Yüksel’den Skandal Sözler: ‘Evlenmek Sadece Cinsel Zevk İçin Değildir, Piyasayı Piçlerle Mi Dolduralım?’ Erişim adresi https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/uc-esli-vekil-ali-yukselden-skandal-ifadeler-evlenmek-sadece-cinsel-zevk-icin-degildir-piyasayi-piclerle-mi-2110296 (Erişim tarihi: 30.06.2024)
• Çaha, Ö. ve Baykal, Ö. (2017b). Milli Görüş Hareketinin Kuruluşu: Türk Siyasetinde Milli Nizam Partisi Deneyimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 788-806.
• Çakır, R. (2018). Milli Görüş Hareketi. . Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslâmcılık (ss. 544-575). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çalmuk, F. (2001). Erbakan’ın Kürtleri: Milli Görüş’ün Güneydoğu Politikası. İstanbul: Siyahbeyaz Yayınları.
• Çalmuk, F. (2018). Necmettin Erbakan. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslâmcılık (ss. 550-567). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelik, E. (2023, Mart 13). Yeniden Refah’ın 30 talebi ve Fatih Erbakan’ın ‘hesapsız’ tavrı. Yeni Şafak. Erişim adresi https://www.yenisafak.com/yazarlar/ersin-celik/yeniden-refahin-30-talebi-ve-fatih-erbakanin-hesapsiz-tavri-4514884 (Erişim tarihi: 01.07.2024)
• Demir, O. & Kıvrak, E. (2024). Yeniden Refah Partisi: Kuramsal Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Temmuz 2024(2), 468-481. DOI: 10.17494/ogusbd.1475914
• Erbakan, F. (2022, Şubat 16). Milyonlarca Yuvayı Yıkan 6284’ü Kaldırın! Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/milyonlarca-yuvayi-yikan-6284-39-u-kaldirin-/2116 (Erişim tarihi: 27.06.2024)
• Evrensel Haber (2023, Nisan 11). Yeniden Refah Partisi’nde “Kadın-Erkek Yan Yana Fotoğraf Çekilemez” Tartışması Çıktı. Erişim adresi https://www.evrensel.net/haber/487258/yeniden-refah-partisinde-kadin-erkek-yan-yana-fotograf-cekilemez-tartismasi-cikti (Erişim tarihi: 03.07.2024)
• Gardiyanoğlu, S. (2023, Ekim 04). YRP’li Aşıla 6284’ü Hedef Aldı. Erişim adresi https://www.cagdaskocaeli.com.tr/haber/16826066/yrpli-asila-6284u-hedef-aldi (Erişim tarihi: 01.07.2024)
• Gazete Duvar (2023, Mayıs 01). Yeniden Refah Kendi Kadın Adayını Sansürledi: Adı Var, Fotoğrafı Yok. Erişim adresi https://www.gazeteduvar.com.tr/yeniden-refahta-kadinin-adi-var-fotografi-yok-golge-aday-haber-1616054 (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• https://www.instagram.com/rprefahpartisi/reel/C0M2cjVog6P/?ref=app.socxo.com&hl=bg (Erişim tarihi: 03.07.2024).
• Işık, M. (2023). Milli Görüş Partilerinin Muhafazakârlık Anlayışı. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 13(2), 55-77.
• Işık, M. (2024). 28 Şubat Postmodern Darbesinin Aktörleri Üzerine Bir Analiz. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(17), 126-148.
• Kadın Partisi (2023, Mart 28). Hüda Par Ve Yeniden Refah Partisi İçin Suç Duyurusu. Erişim adresi https://www.kadinpartisi.org.tr/huda-par-yeniden-refah-partisi-icin-suc-duyurusu (Erişim tarihi: 26.06.2024)
• Kam, G. (2023, Haziran 01). YRP’li Ali Yüksel’in 3 Eşinin Olduğu Ortaya Çıktı: ‘TBMM’de Olması Suç’. Cumhuriyet. Erişim adresi https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/yrpli-ali-yukselin-3-esinin-oldugu-ortaya-cikti-tbmmde-olmasi-suc-2086588 (Erişim tarihi: 30.06.2024)
• Mercan, M. H. (2022, Ekim 01). Seçim Sürecine Doğru İlerlerken Milli Görüş Partileri: Saadet Ve Yeniden Refah. Kriter, 7(72). Erişim adresi https://kriterdergi.com/dosya-siyasi-partiler/secim-surecine-dogru-ilerlerken-milli-gorus-partileri-saadet-ve-yeniden-refah (Erişim tarihi: 25.06.2024)
• Nazilli Anlık Haber (2023, Nisan 12). Aydın Yeniden Refah Partisi’nde Parti Üyesinin Yobazlığı Kavga Çıkardı. Erişim adresi https://nazillianlik.com/2023/04/12/aydin-yeniden-refah-partisinde-parti-uyesinin-yobazligi-kavga-cikardi/ (Erişim tarihi: 03.07.2024)
• Polemik Haber (Mayıs 01). Yeniden Refah Partisi Düzce’de Kadın Adayını Sansürledi. Erişim adresi https://www.polemikhaber.com/yeniden-refah-partisi-duzcede-kadin-milletvekili-adayini-sansurledi (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• Refah Partisi (1986). Parti Programı. Erişim adresi https://acikerisim.tbmm.gov.tr/server/api/core/bitstreams/5decff2d-7528-4f94-b1fc-fd02aed0aefe/content (Erişim tarihi: 21.11.2024).
• Rûdaw (2023, Haziran 03). 3 Eşli Denilen Yeni Milletvekilinden İddialara Yanıt. Erişim adresi https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/turkey/0306202334 (Erişim tarihi: 30.06.2024)
• Sarıbay, A. Y. (2018). Milli Nizam Partisi’nin Kuruluşu ve Programının İçeriği. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslâmcılık (ss. 576-590). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sol Haber (2023, Mayıs 01). Yeniden Refah Partisi Kadın Milletvekili Adayının Fotoğrafını Kararttı. Erişim adresi https://haber.sol.org.tr/haber/yeniden-refah-partisi-kadin-milletvekili-adayinin-fotografini-karartti-373205 (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• Sol Haber (2024, Ocak 09). Yeniden Refah Partisi’nin Başı Açık Kadın Adayı Partide Tartışma Yarattı. Erişim adresi https://haber.sol.org.tr/haber/yeniden-refah-partisinin-basi-acik-kadin-adayi-partide-tartisma-yaratti-388926 (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• Sözcü (2023, Mayıs 01). Kadın Adayın Adı Var, Yüzü Yok! Yeniden Refah Partisi’nden Akılalmaz Sansür. Erişim adresi https://www.sozcu.com.tr/kadin-adayin-adi-var-yuzu-yok-yeniden-refah-partisinden-akilalmaz-sansur-wp7670904 (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• TELE 1 (2023, Mart 25). Yeniden Refah Partisi Gnl. Bşk. Yrd. Doğan Aydal, 6284 Sayılı Kanun İçin “Eksikler Var” Dedi [Video]. Youtube. Erişim adresi https://www.youtube.com/watch?v=Emyj5n0S_PU (Erişim tarihi: 02.07.2024)
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982, Kasım 09). Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf (Erişim tarihi: 09.03.2024)
• Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı (2024). Siyasi Parti Genel Bilgileri. Erişim adresi https://www.yargitaycb.gov.tr/icerik/1481 (Erişim tarihi: 24.06.2024)
• Yavuz, M. H. (2018). Milli Görüş Hareketi: Muhalif ve Modernist Gelenek. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslâmcılık (ss. 591-603). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yeniden Refah Partisi (2018). Parti Programı. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/parti-programi/14 (Erişim tarihi: 24.06.2024)
• Yeniden Refah Partisi (2022, Kasım 06). Parti Tüzüğü. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/parti-tuzugu/12 (Erişim tarihi: 24.06.2024)
• Yeniden Refah Partisi (2023). 2023 Seçim Beyannamesi. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/2023-genel-secimleri-beyannamemiz/2501 (Erişim tarihi: 24.06.2024)
• Yeniden Refah Partisi (2024). 2024 Seçim Beyannamesi. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/yeniden-refah-partisi-2024-secim-beyannamesi/2760 (Erişim tarihi: 24.06.2024)
• Yılmaz, A. (2023, Mart 13). 6284 Sayılı Kanun İle İlgili Görüşlerimiz. Erişim adresi https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/6284-sayili-kanun-ile-ilgili-goruslerimiz/2464 (Erişim tarihi: 27.06.2024)
• Yurttaş TV (2023, Kasım 28). TBMM Fena Karıştı! CHP Ve Yeniden Refah Partisi Arasında ‘Kadın’ Tartışması! [Video]. Youtube. Erişim adresi https://www.youtube.com/watch?v=ba3aje6XoYw (Erişim tarihi: 03.07.2024)
• Yüksek Seçim Kurulu (2024). Seçim İstatistikleri. Erişim adresi https://www.ysk.gov.tr/tr/secim-i%CC%87statistikleri/78318 (Erişim tarihi: 24.06.2024)