GELENEKSEL ÜRÜN TÜKETİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 1, 115 - 132, 30.03.2017

Ebru Onurlubaş , Kemalettin Taşdan

Öz

Tüketicilerin giderek artan bilinç düzeyleri, sağlıklı gıdaya ulaşma çabalarını da etkilemektedir. Bunun sonucunda, yerel, yöresel ve geleneksel yaşam tarzıyla biçimlenmiş geleneksel gıda ürünlerinin tüketimine yönelik talep artmıştır. Yapılan çalışmada, Türkiye’ deki tüketicilerin geleneksel gıdalarla ilgili düşünceleri ve geleneksel ürün tüketimlerini etkileyen faktörler araştırılmıştır. Bu amaçla, 7 coğrafi bölgedeki 7 büyük şehirde 1380 anket yapılmıştır. İstatistiksel analiz olarak logistik regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, geleneksel gıda tüketme olasılığı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı görülen değişkenler; tüketicilerin cinsiyeti, eğitimi, hanedeki birey sayısı, aylık geliri, yerleşim yeri, aile büyüklerinin geleneksel gıda tüketimi, geleneksel gıdaların besleyici olması, geleneksel gıdaların sağlıklı olması ve merak ettiği için geleneksel gıdaları tüketmesi olarak belirlenmiştir. Tüketicilerin %87,9’unun geleneksel gıda tükettiği tespit edilmiştir. Ülkedeki geleneksel gıda tüketme olasılığı ise yaklaşık % 98,0 olarak belirlenmiştir. Tüketicilerin, yaşadıkları yerler yani bölgesel ve kültürel farklılıkları dikkate alınarak, tüketicilerin tamamının geleneksel ürün konusunda bilgi sahibi olacak argümanların kullanılması, medya araçları ile tüketici bilincinin yeterli düzeye getirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Ürün, Tüketici, Türkiye, Lojistik Regresyon.

Kaynakça

• Albayrak, M., Taşdan, K., Albayrak, K.(2014). The Dimensions Of Traditional Foods in The Global Markets, 25th International Scientific-Experts Congress On Agriculture And Food Industry, Ege Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Sarajevo Üniversitesi, 25-27 Eylül 2014, İzmir.
• Ardanaz, P.U. (2013). Parameters in The Consumption Of Traditional Food Products, http://academicae.unavarra.es/xmlui/bitstream/handle/2454/7664/578100.pdf?sequence=1&isallowed=y (Erişim Tarihi: 07.03.2016)
• Arıkan, R. (2007). Araştırma Teknikleri Ve Rapor Hazırlama. 6.Baskı, Isbn:975-8784-35-8, Ankara.
• Borec, A.(2013). Traditional Food in Slovenia-Retailing and Consumer Perception, http://www.mf.uni-mb.si/mf/instituti/IPweb/html/BorecA%20Traditional%20food%20in%20Slovenia%20retailing%20and%20consumer%20perception.pdf
• Gang, M., Lee, E., Chyun, J. (2006) A Study On The Korean Traditional Food Consumption Of The Elementary Schoolchildren in Urban And Rural Area, Journal Of The Korean Society Of Food Culture, Volume 21, Issue 4, 2006, Pp.357-365, http://www.koreascience.or.kr/article/articlefullrecord.jsp?cn=ssmhb4_2006_v21n4_357 (Erişim Tarihi: 08.03.2016)
• Guerrero, L., Guardia, M.D., Xicola, Wim Verbeke, J., Vanhonacker, F., Zakowska-Biemans, S., Sajdakowska, M., Sulmont-Rosse´, C., Issanchou, S., Contel, M., Scalvedi, M.L., Granli, B.S., Hersleth, M. (2009). Consumer-Driven Definition Of Traditional Food Products And Innovation in Traditional Foods. A Qualitative Cross-Cultural Study, Appetite 52 (2009) 345–354, https://www.researchgate.net/ (Erişim Tarihi: 08.03.2016)
• Hersleth, M., , Lengard, V., Næs , T., Vanhonacker, F., Verbeke, W., (2008). What Do European Consumers Think About Traditional Food?, http://www.truefood.eu/files/library/files/abstract_nordic2008.pdf (Erişim Tarihi: 07.03.2016)
• Hlimi,T., Skinner, K., Hanning, R.M., Martin, I.D., Tsuji, L.J.S. (2012). Traditional Food Consumption Behaviour And Concern With Environmental Contaminants Among Cree Schoolchildren Of The Mushkegowuk Territory, International Journal Of Circumpolar Health, Vol.71 (2012), http://www.circumpolarhealthjournal.net/index.php/ijch/article/view/17344?trendmd-shared=1 (Erişim Tarihi: 07.03.2016)
• İloğlu, N.(2014). Coğrafi İşaretlerin Tescili ve Denetimi Üzerine Farklı Ülke Sistemlerinin İncelenmesi ve Türkiye Uygulaması, Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü, Ankara.
• Kramer, J. S.(1991). "The Logit Model For Economists" Edward Arnold, London.
• Koçak, H., (2014). Giresun İl Merkezindeki Geleneksel Gıda Tüketim Alışkanlıkları ve Tüketici Eğilimlerinin Belirlenmesi, 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, Adana.
• Laajami A., And J.E., Briz.(1992). Analisis Del Consuma De La Carne De Ovino En Espana. Revista De Estudios Agro-Sociales, Ministerio De Agricultura, Pesca Alimentacion, Espana
• Ocak, E. , Habiboğlu, A.F., Akkol, S., (2014). Geleneksel Gıdalara Toplumun Bakış Açısı, 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014 Adana.
• Özer, H., (2004). Nitel Değişkenli Ekonometrik Modeller Teori Ve Bir Uygulama, Nobel Yayınları, No: 667, Ankara.
• Pieniak, Z., Verbeke, W., Vanhonacker, F., Guerrero, L., Hersleth, M. (2009). Association Between Traditional Food Consumption And Motives For General Food Choice in Six European Countries, Appetite 2009, Vol. 53, Issue 1, Pages 179-192, https://www.researchgate.net/publication/26270669_association_between_traditional_food_consumption_and_motives_for_food_choice_in_six_european_countries (Erişim Tarihi: 07.03.2016)
• Seçer, A., Kantar Davran, M., Tok, N., Emeksiz F. (2014), Geleneksel Gıda Ürünlerinde Tüketicilerin Bilgi Düzeyleri Ve Algıları: Adana İli Örneği, 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014 Adana.
• Setbir, (2011). Geleneksel Gıda Ürünlerinde Gıda Güvenliği Açısından Tüketici Algısının Belirlenmesi Ve Geleneksel Gıda Ürünü Üreten Kobi’lere Pazar Payı Artırım Yollarının Belirlenmesi (GEGÜP) Projesi, http://www.setbir.org.tr/ana/proje.asp?uid=18, (Erişim Tarihi:11.05.2014)
• Taşdan, K., Albayrak, M., Albayrak, K. (2014a). Coğrafi İşaret Tescilli Geleneksel Ürünlerde İzlenebilirlik: Ankara İli Örneği, XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, Samsun.
• Taşdan, K., Özer, O.O., Albayrak, M., Albayrak, K., Güldal, H.T. (2014b). Geleneksel Gıdalarda Tüketici Algı ve Tercihleri: Ankara İli Örneği, 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014 Adana.
• Taşdan, K., Özer, O.O., Albayrak, Gürer, B., M., Albayrak, K., Güldal, H.T. (2014c). Geleneksel Gıdalarda Tüketicilerin Gıda Güvenliği Algısı: Ankara İli Örneği, Iı. Uluslararası Davraz Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi, 29-31 Mayıs 2014, Isparta.
• Tekelioğlu, Y. (2015). Yöresel Coğrafi İşaretli Ürünler Ve Türkiye Uygulamaları, Gastro, Ekim-Kasım-Aralık Sayısı, S. 26.
• TÜİK, (2015). “TÜİK Veri Tabanları”, http://www.tuik.gov.tr/ustmenu.do?metod=kategorist, 10.08.2014
• Tüzüntürk, S. (2007). “Ekonometri Bölümü Mezunlarının Çalışma Hayatına Girişi: Deneysel Bir Araştırma”, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
• Vanhonacker, F., Lengard, V., Hersleth, M., Verbeke, W. (2010). Profiling European Traditional Food Consumers, British Food Journal Vol.112 No.8, Pp.871-886, https://www.researchgate.net (Erişim Tarihi: 07.03.2016).