ERZURUM GÜMRÜK DEFTERLERİNE GÖRE SİİRTLİ TÜCCARLARIN FAALİYETLERİ (1825-1826)

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 727 - 739, 16.09.2020

Erkan Işıktaş

https://doi.org/10.11616/basbed.v20i56819.686879

Öz

Bu çalışmanın amacı Erzurum ve çevresinde ticaret ile meşgul olan Siirtli tüccarların faaliyetleri üzerine bir değerlendirme yapmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden tarihi doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın verilerini Erzurum Gümrük Defterleri oluşturmaktadır. Toplamda on beş defterden müteşekkil olan bu tarihi vesikalar, Erzurum gümrük memurları tarafından ay ve gün hesabıyla tutulmuştur. Çalışma; 1825 ile 1826 yıllarına ait Erzurum gümrük kayıtlarından elde edilen bilgiler doğrultusunda iç ticarete dâhil olan Siirtli tüccarların isimlerini, ticaretlerine konu olan emtianın orijinini, kalem başında alınan vergi miktarlarını ve bu miktarın gümrük hasılatı içerisindeki oranını ortaya koyması bakımından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ticaret, Siirtli Tüccarlar, Erzurum Gümrüğü

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA)
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1736.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1737.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1738.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1739.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1740.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1741.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1742.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1743.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1744.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1745.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1746.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1747.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1748.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1749.
• BOA, D. BŞM.ERG. Gömlek No: 1750.
• Bozkurt, N. (1994), “Deri”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 9, TDVİA Yay., İstanbul, s.174-175.
• Charles, I. (1988), “Tebriz-Trabzon Ticareti (1830-1900), Bir yolun Yükselişi ve Gerileyişi”, Trabzon Dergisi, Sayı 2, Çev. Kudret Emiroğlu, Ankara, s.79-81.
• Çadırcı, M. (2017), Tanzimat Sürecinde Türkiye Ülke Yönetimi, Ankara, İmge Kitapevi.
• Çelik, A. (2019), Tanzimat’tan Cumhuriyete Siirt, Siirt, Emin Ofset Matbaacılık.
• Genç, M. (2017), “Sakarya Çevresi Doğal Boyarmadde Kaynakları ve Boyahaneler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.26, Isparta, s.100-119.
• Işıktaş, E. (2019), 19. Yüzyılda Osmanlı-İran Ticari İlişkileri (Osmanlı Arşiv Kaynaklarına Göre), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep.
• İnalcık, H. (2009), Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), İstanbul Yapıkredi Yay.
• Kallek, C. (1993), "Dânek", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 8, TDVİA Yay., İstanbul, s.457-458.
• Karamursal, Z. (1989), Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, Ankara, TTK Yay.
• Kütükoğlu, S. M. (1996), “Osmanlılarda Gümrük”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 14, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul, s.263-268.
• Kütükoğlu, S. M. (2013), Balta Limanı'na Giden Yol Osmanlı-İngiliz İktisadi Münasebetleri (1580-1850), Ankara, TTK Yay.
• Pakalın, M. Z. (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I, MEB İstanbul, Yay.
• Pamuk, B. (2013), “Erzurum Gümrüğü’nün Teşekkülü ve Tekâmülü (XVI - XVII. Yüzyıllar)”, Belleten, Cilt: LXXVII, Ankara, s.523-545.
• Pamuk, Ş. (2013), “19. Yüzyılda Osmanlı Dış Ticareti”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 3, İstanbul, İletişim Yay.
• Semsettin S. (2010), Kâmûs-î Türkî, İstanbul, Çağrı Yay.
• Tuncel, M.(2009), “Siirt”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 37, TDVİA Yay., İstanbul, s.173-175.