Türk Edebiyatı’nda Ölümcül Kadın ve Kurban Kadın Tiplerinin Gelişimi

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 19 - 36, 21.12.2023

Beste Özen

Öz

Bu çalışmada, Batı etkisinde gelişen Türk Edebiyatı’mızda kalıplaşmış iyi ve kötü kadın karakterlerinin genel özellikleri incelenecek, iyi ve kötü kadın tiplemelerinin dönemsel olarak hangi kalıplar çerçevesinde ele alındığı, romanlardan örneklerle açıklanacak ve bu doğrultuda kısaca dönem özelliklerine bakılacaktır. Kadın tiplemelerinin en belirgin olduğu eserler esas alınarak dönemsel bağlamda karşılaştırmalı okuma yapılacaktır. Benzer şekilde kadın karakterlerin kalıplaşmış biçimde ele alınması durumu Türk tiyatrosu tarihindeki eserlerde de karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, roman türünde karşımıza çıkan bu kalıplaşmış kadın tiplerinin tiyatro türündeki karşılıklarını tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı’nda kadın, Türk tiyatrosunda kadın, ölümcül kadın, melek kadın, femme fatale, victim, Hançerli Hanım’ın Hikâye-i Garibesi

Kaynakça

• Adıvar, H. E. (2020). Seviyye Talip. İstanbul: Can Yayınları.
• Ağaoğlu, A. (1964). Evcilik Oyunu. İstanbul: İzlem Yayınları.
• Ankay, N. (2011). Tanzimat Döneminde Kötücül ve Kurban Kadın. XI. Uluslararası Dil-Yazın-Deyişbilim Sempozyumu (Gönüllülük ve Hoşgörü), 88. ed.: İ. Özçakır, F. Şan, E. Akkan, K. Koca, Ş. Köktürk. Sakarya: Sakarya Üniversitesi
• Çelik, Y. (Ed.). (2021). Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çitçi, S. (2006). İntibah Romanında Ele Alınan İki Kadın Tipi. Electronic Turkish Studies, 1, 65-82.
• Güntekin, R. N. (2019). Acımak. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Güntekin, R. N. (2007). Çalıkuşu. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Güntekin, R. N. (2002). Yaprak Dökümü. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Kemal, N. (2012). Akif Bey. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Kemal, N. (2012). İntibah. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Kemal, N. (2022). Vatan yahut Silistre. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Okay, M. O. (2013). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Moran, B. (2014). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nazım, N. (2018). Zehra. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Öngören, V. (2010). Vasıf Öngören Bütün Oyunları. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Solak, Ö. (2006). Batılılaşma Sürecindeki Türk Romanında Üç Kadın Tipi: Zerefşan, Sermed, Refika. Türk Dili Dergisi, 649.
• Sönmez, Ü. Ş. (2016). Türk Romanında Kötülük – Başlangıçtan 1950’ye. İstanbul: Yitik Ülke Yayınları.
• Şener, S. (1972). Çağdaş Türk Tiyatrosunda İnsan. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Şener, S. (2011). Gelişim Sürecinde Türk Tiyatrosu. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Şinasi, İ. (2019). Şair Evlenmesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (2017). Aşk-ı Memnu. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (2022). Mai ve Siyah. İstanbul: Özgür Yayınları.