Zeytinli Deresi Kazdağları, Balıkesir fitoplanktonik organizmalarının mevsimsel değişimi ve bazı fizikokimyasal parametrelerle ilişkileri

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 2, 78 - 88, 21.12.2016

Kemal Çelik

Öz

2012 yılında Zeytinli Deresi mesire alanı bölgesinden mevsimsel olarak fitoplankton
örnekleri alındı. Toplamda 63 tür tespit edilip fitoplankton yoğunluğu bahar
mevsiminde en yüksek seviyede (635 birey m-3
) ölçüldü. Bacillariophyta (diyatome)
üyeleri yıl boyunca baskınlık gösterip toplam organizma yoğunluğunun %61’ini yazın,
%70.6’sını sonbaharda, %92.5’ini kışın ve %78.92’sini ilkbaharda oluşturdu.
Chlorophyta toplam yoğunluğun %21’ini yazın ve %15’ini sonbaharda. Cyanobacteria
sadece yaz döneminde toplam yoğunluğun %15’ini oluşturdu. Bacillariophytadan yıl
boyu baskınlık gösteren türlerden Melosira nummuloides silisyum, pH ve toplam fosfor
(TP) ile, Nitzschia acicularis, Diatoma mesodon ve Nitzschia palea toplam azot (TN)
ile, Nitzschia capitellata TP ve fosfat (PO4) ile, Pinnularia major PO4 ile, Diatoma
ehrenbergii iletkenlik ile, Diatoma hyemalis silisyum (Si) ve pH ile, Fragilaria capucina
nitrat (NO3-N) ve iletkenlik ile, Hantzschia amphioxys çözünmüş oksijen ile yüksek
korelasyon gösterdi. Yıl boyunca baskın olan Bacillariophyta üyelerinden Cymbella
affinis, Cymbella lanceolata, Gomphonema parvulum, Diatoma vulgaris ise ölçülen
herhangi bir parametre ile önemli derecede korelasyon göstermedi. Chlorophytadan yıl
boyunca baskın olan Monoraphidium irregulare PO4 ve TP ile yüksek korelasyon
gösterdi. Sadece yazın baskın olan Cyanobacteria üyelerinden Anabaena circinalis,
Pseudanabaena catenata, Spirulina meneghiniana, Aphanizomenon flos-aquae,
Lyngbya contorta ve Chlorophyta üyelerinden Ankistrodesmus falcatus, Tetraedron
minimum ve Scenedesmus quadricauda ölçülen herhangi bir parametre ile önemli
derecede korelasyon göstermedi. 

Anahtar Kelimeler

Fitoplankton, fizikokimyasal parametreler, Zeytinli Çayı

Seasonal differences of phytoplanktonic organisms in Zeytinli Stream, Kazdağları, Balikesir, related to certain physicochemical parameters

Öz

In 2012 phytoplankton samples collected seasonally at the recreational part of Zeytinli
Stream. A Total of 63 species were identified and the highest density (635 individuals
m-3
) of phytoplankton measured in spring. Bacillariophyta (diatome) members were
dominant throughout the year and they made up 61% of the total density in the summer,
70.6% in the fall, 92.5% in the winter and 78.92% in the spring. Chlorophyta made up
21% of the total density in the summer, 15% in the fall. Cyanobacteria made up 15% of
the total density only in the summer. The species of Bacillariophyta that were dominant
throughout the year, Melosira nummuloides showed high correlaton to silica (Si) pH
and total phosphous (TP), Nitzschia acicularis, Diatoma mesodon and Nitzschia palea
to total nitrogen (TN), Nitzschia capitellata to TP and phosphate (PO4), Pinnularia
major to PO4, Diatoma ehrenbergii to conductivity, Diatoma hyemalis to silica (Si) and
pH, Fragilaria capucina to nitrate (NO3-N) and conductivity, Hantzschia amphioxys to
dissolved oxygen. The year-long dominant species of Bacillariophyta, Cymbella affinis,
Cymbella lanceolata, Gomphonema parvulum, Diatoma vulgaris did not show
significant correlation to any measured physicochemical parameters. The dominant
species of Clorophyta, Monoraphidium irregulare showed significant correlation to
PO4 and TP. The species of Cyanobacteria that were dominant only in the summer,
Anabaena circinalis, Pseudanabaena catenata, Spirulina meneghiniana,
Aphanizomenon flos-aquae, Lyngbya contorta and the member of Chlorophyta,
Ankistrodesmus falcatus, Tetraedron minimum and Scenedesmus quadricauda did not
show significant correlation to any measured physicochemical parameters. 

Anahtar Kelimeler

Phytoplankton, physicochemical parameters, Zeytinli Stream

Kaynakça

• Yıldız, K., Diatoms of the Porsuk River, Turkey. Turkish Journal of Biology, 11, 162 -182, (1987).
• Altuner, Z.A., Study of the diatom flora of the Aras River Turkey. Nowa Hedwigia, 46, 255-263, (1988).
• Altuner, Z., ve Gürbüz, H., Karasu (Fırat) Nehri’nin epilitik ve epifitik algleri üzerine bir araştırma. X. Ulusal Biyoloji Kongresi Botanik Bildirileri, 193-203. Erzurum, (1990).
• Atıcı, T., ve Obalı, O., A study on diatoms in upperpart of Çoruh River, Turkey. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12, 473-496, (1999).
• Sungur, D., Melen Çayı (Düzce- Adapazarı) bentik algleri ve yoğunluğundaki mevsimsel değişimi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktor Tezi, Ankara, (2005).
• Atıcı, T., ve Yıldız, K., Sakarya Nehri diyatomları. Turkish Journal of Botany, 20, 119-134, (1996).
• Temel, M., Algal flora of Goksu Stream (Istanbul), Turkey. Proceedings of the 2nd Balkan Botanical Congress. Plants of the Balkan Peninsula: into the next Millenium, 1, 343–352. Istanbul University, Istanbul, Turkey (2001).
• Dere, Ş., Karacaoğlu, D., ve Dalkıran, N., A study on the epiphytic algae of the Nilufer Stream (Bursa). Turkish Journal of Botany, 26, 219–234, (2002).
• Eloranta, P., and Kwandrans, J., Indicator value of fresh water red algae in running waters for water quality assessment. International Journal of Oceanography and Hydrobiology, 32, 47-54, (2004).
• Fore, L.S., ve Grafe, C., Using diatoms to assess the biological condition of large rivers in Idaho (USA). Freshwater Biolology, 47 (2002), 2015–203, (2002).
• Passy, S.I., Diatom ecological guilds display distinct and predictable behaviour along nutrient and disturbance gradients in running waters. Aquatic Botany, 86, 171–178, (2007).
• Smucker, N.J., ve Vis, M.L., Using diatoms to assess human impacts on streams benefits from multiple-habitat sampling. Hydrobiology, 654, 93–109, (2010).
• Barlas, M., Akarsu kirlenmesinin biyolojik ve kimyasal yönden değerlendirilmesi ve kriterleri. Doğu Anadolu Bölgesi II. Su Ürünleri Sempozyumu, Erzurum, (1995).
• Solak, C.N., Feher, G., Barlas, M., ve Pabuçcu K., Use of epilithic diatoms to evaluate water quality of Akçay Stream (Büyük Menderes River) in Muğla/Turkey. Large Rivers, 17(3-4), 327-338 (2007).
• Tokatlı, C., ve Dayıoğlu, H., Use of epilithic diatoms to evaluate water quality of Murat Stream (Sakarya RiverBasin, Kütahya): Differentsaprobity levels and Ph status. Journal of Applied Biological Sciences, 5(2), 55-60 (2011).
• Atıcı, T., ve Ahıska, S. Pollutionandalgae of Ankara Stream, Gazi University Journal of Science, 18, 51-59 (2005).
• Piirsoo, K., Pall, P., Tuvikene, A., Viik, M., ve Vilbaste, S., Assessment of water quality in a large lowland river (Narva, Estonia/Russia) using a new Hungarian potamoplanktic method. Estonian Journal of Ecology, 59, 243-258, (2010).
• Fakıoğlu Ö., Atamanalp M., Şenel, M., Şensurat, T., veArslan, H. ,Pulur Çayı (Erzurum) epilitik ve epifitik diyatomeleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 8, 1, 1-8 (2012).
• Çelik, K., ve Sevindik, T.O., Kazdağları Milli Parkı Dereleri fitoplanktonu üzerine bir çalışma. III. Ulusal Kazdağlarıları Sempozyumu. 24-26 Mayıs, Balıkesir, (2012).
• Arı, Y., ve Soykan, A., Kazdağları Milli Parkı´nda kültürel ekoloji ve doğa koruma. Türk Coğrafya Dergisi, 44, 11-32 (2006).
• İl çevre durum raporu. Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Balıkesir, (2013).
• Poyraz M, Taşkın, S., ve Keleş, K., Morphometric approach to geomorphologic characteristics of Zeytinli Stream basin. The 2nd International Geography- Symposium (GEOMED2010). Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, 322–33, (2011).
• Huber – Pestalozzi G., Das phytoplankton des süsswassers systematik und biologie, 4. Teil, Euglenophycean, E. Schweizerbarth’sche Verlagsbuchhandlung (Nagele u. Obermiller) Stuttgart, (1969).
• Huber–Pestalozzi, G., Das phytoplankton des süsswassers systematik und biologie, 8. Teil, 1. Halffe Conjugatophyceae Zygnematalesund Desmidiales (excl. Zygnemataceae). Stuttgart: E. Schweizerbarth’sche Verlagsbuchhandlung (Nagele u. Obermiller), (1982).
• John, D. M., Whitton, B.A., and Brook, A.J., The freshwater algal flora of the British isles: An identification guide to freshwater and terrestrial algae. The Natural History Museum and The British Phycological Society. Cambridge: Cambridge University Press, (2003).
• Sims, P. A., An Atlas of British Diatoms. Bristol: Biopress Ltd., (1996).
• Komárek, J., ve Anagnostidis. K., Cyanoprokaryota, 2. Teil/Part 2: Oscillatoriales, Süswasser Flora von Mitteleuropa (Freshwater Flora of Central Europe). Jena: GustavFischerVerlag, (2008).
• Round, F. E., Crawford, R. M., ve Mann, D. G., The diatoms: Morphology and biology of the genera. Cambridge: Cambridge University Press, (1990).
• ter Braak, C. J. F., ve Smilauer, P., CANOCO Reference Manual and Cano Draw for Windows User’s Guide: Software forCanonical Community Ordination (version 4.5). Section on permutation methods, Microcomputer Power. Ithaca, NY, USA, (2002).
• Fuentes, M.S., Meseck, S.L., Wikfors, G.H., ve Khan-Bureau, D., Silicon limitation induces colony formation in the benthic diatom Nitzschiacf. pusilla (Bacillariales, Bacillariophyceae), DiatomResearch, 30,87-92, (2015).
• Mumcu, F., Barlas, M,. ve Kalyoncu, H., Dipsiz- Çinde Çaylarının (MuğlaAydın) Epilitik Diyotomeleri, Süleymen Demirel Üniversitesi Fen Dergisi (EDergi), 4, 23-34, (2009).
• Çetin A., ve Yavuz O., Cip Çayı (Elazığ/Türkiye) epipelik, epilitik ve epifitik alg florası, Fırat Üniverstesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 13, 9-14, (2001).
• Yıldız, K., ve Atıcı T., Ankara Çayı diyatomeları, Gazi Üniversitesi FenEdebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi,6, 59-87, (1996).
• Van Dam, H.,Éva, Á., Borics, G., Buszkó, K., Padisák, J., Soróczki-Pinter, É., ve Stenger-Kóvács, C. S., Implementation of the European Water Framework Directive: Development of a system for a water quality assessment of Hungarian running waters with phytoplankton. 6 th International Symposium on Use of Algae Formonitoring Rivers. Balatonfüred, Hungary, September 12-16, (2006).
• Bona, F., Falasco, E., Fengolio, E., Iora, L., ve Badino, G., Response of macro invertebrate and diatom communites to human-induced alteration in mountain streams, River Research and applications, 24, 1068-1081, (2008).
• Leira, M., ve Sabater, S., Diatom assemblages distribution in catalan rivers, NESpain, in relation to chemical and physiographical factors, Water Research, 39, 73–82, (2005).
• Carpenter, S. R., Ludwig, D., ve Brock, W .A., Management of eutrophication in lakes subject to potentially irreversible change, Ecological Applications, 9: 751–77, (2000).