Son 30 yılda ekosistem ve dünya için vazgeçilmez bir rolü olan bitki
tarlalarının kıyı ve akarsu hidroliği üzerindeki etkilerini incelemek çok önem
kazanmıştır. Akım ve bitki örtüsü arasındaki girişim, katı madde taşınımını,
akarsu jeomorfolojisini ve akarsu bölgesindeki yaşam alanını önemli derecede
etkilemektedir. Doğal bitki tarlalarının şüphesiz en önemli özelliği rastgele
bir karaktere sahip olmalarıdır. Doğal bir bitki alanında, bitkinin yüksekliği,
çapı, şekli, bükülme sertliği ve mekânsal dağılım gibi birçok parametre rastgele
olarak olaya etkili olmaktadır [2]. Bu nedenlerden dolayı, akım alanı ve bitki örtüsü
arasında meydana gelen etkileşimin anlaşılması akarsu düzenlemeleri ve akım
kontrol durumları için oldukça önemlidir. Bu çalışmada, kısmi bitki örtüsüne
sahip akarsularda bulunan batık bitki örtüsü ve akım arasındaki etkileşim
deneysel olarak incelenmiştir. Deneylerde, düşük ve yüksek yoğunlukta (N1=172
IP/m2 ve N2=1142 IP/m2) olmak üzere iki farklı bitki
yoğunluğu kullanılmıştır. Kanalda x ekseni yönünde (13 farklı noktada), yanal
mesafelerde (11 farklı noktada) ADV (Acoustic Doppler Velocimeter) ile üç
farklı derinlikte düşey hız ölçümleri yapılmıştır. Bu çalışmada bitki
tabakasının varlığının, akımın hızında bir azalmaya neden olduğu ve bitki
yoğunluğunun artışıyla beraber hızdaki azalmanın daha etkin bir hale geldiği
görülmüştür. Bu çalışmanın, literatürde art-iz bölgesi ile ilgili sınırlı
sayıda olan çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
In the last 30 years, it has become very important to examine the
effects of vegetation fields on the coastal and fluvial areas, which have an
indispensable role for the ecosystem and the world. The interference between
current and vegetation greatly affects the sediment transport, river
geomorphology and habitat in the river area. Doubtlessly,
one of the most important features of natural vegetation fields is the
randomness. In a natural vegetation field, many parameters such as the diameter
and height of the plants, their shape, bending stiffness and spatial
distribution can be observed as random parameters [2]. For these reasons the
interaction between flow and vegetation should be understand very well in terms
of river management and flow control. In this study, interaction between
submerged vegetation layer and flow at partially vegetated river flows was
investigated experimentally. Rare and dense vegetation intensity (N1=172 IP/m2
and N2=1142 IP/m2) was considered in the experiments. Velocity
measurements were made at three different depths in the channel x-axis
direction (at 13 points) and y-axis direction (at 11 points) using ADV
(Acoustic Doppler Velocimeter). In this study, it was observed that the
presence of the plant caused a decrease in the current speed and with the
increase of the plant density, the reduction in speed became more pronounced.
It is assumed that this study will contribute to the understanding of wake
region.
Bölüm | Makale |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2017 |
Gönderilme Tarihi | 29 Eylül 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 19 Sayı: 2 |