İlkokul matematik dersinde problem çözme öğretim uygulamaları

Year 2021, Volume: 23 Issue: 1, 173 - 186, 29.01.2021

Cahit Pesen Recep Bindak

https://doi.org/10.25092/baunfbed.847383

Abstract

Öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirmenin öncelikli bir eğitim hedefi olduğu konusunda matematik eğitimcilerinin hemfikir olduğunu söylemek mümkündür. Bu araştırmanın amacı ölçek geliştirerek sınıf öğretmenlerinin matematik dersinde problem çözme öğretim uygulamalarını değerlendirmektir. Araştırma verileri 2018-2019 öğretim yılında ilkokulda görev yapan 388 sınıf öğretmeninden elde edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin çeşitli boyutlarda problem çözme öğretim uygulamalarını belirlemek amacıyla Likert tipi bir ölçek geliştirilmiş ve ölçeğin güvenirlik ve geçerliğine bakılmıştır. Yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi uygulanmış, toplam varyansın %58’ini açıklayan 26 madde ve 6 faktör elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ölçeğin 6 boyutlu yapısını desteklemiştir. Ölçeğin iç tutarlılık güvenirlik katsayısı 0,90 bulunmuştur. Araştırma sonuçları, ölçeğin sınıf öğretmenlerinin problem çözme öğretim uygulamaları düzeyini belirlemede kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Çeşitli değişkenlere göre öğretmenlerin problem çözme stratejilerini gerçekleştirme düzeyleri karşılaştırılmıştır. Öğretmenlerinin problem çözme öğretim uygulamalarında mesleki kıdemin bazı problem çözme stratejilerinin gerçekleştirilmesinde etkili olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Matematik eğitimi, problem çözme, öğretim uygulamaları, ölçek geliştirme

Problem solving teaching practices in primary mathematics classes

Abstract

It is possible to say that mathematics educators agree that improving students' problem-solving skills is a primary educational goal. The purpose of this research is to develop a scale for problem-solving teaching practices in the classroom teachers' mathematics class. Research data were obtained from 388 primary school teachers in 2018-2019 academic year. A Likert type scale was developed in order to determine the problem solving teaching practices of classroom teachers in various dimensions and the reliability and validity of the scale was examined. An exploratory factor analysis was applied to construct validity of the scale and 6 factors were obtained which about 58% of the total variance explained. The internal consistency of the scale was examined by Cronbach alpha. Confirmatory factor analysis confirms that the structure of the scale is composed of 26 items and 6 factors. Reliability coefficients were found as 0.90 witht alpha. The results of the research show that the realizing problem solving strategies scale is a valid and reliable measurement tool that can be used to determine the level of problem solving teaching practices according to the self-reports of the class teachers. The levels of teachers' realization of problem solving strategies were compared according to various variables. Significant differences were determined in the realization of some problem solving strategies in problem solving teaching practices of teachers according to professional seniority and gender.

Keywords

Mathematics education, problem solving teaching practices, developing scale

References

• Lester, F. K., Musings about mathematical problem-solving research: 1970-1994, Journal for Research in Mathematics Education, 25, 660-675, (1994).
• Van De Walle, J. A., Karp, K. S. ve Bay-Williams J. M., İlkokul ve ortaokul matematiği gelişimsel yaklaşımla öğretim, 7. Baskı, Çeviri Editörü: S. Durmuş, Nobel Yayıncılık, Ankara (2010).
• Silver, E. A., Fostering creativity through instruction rich in mathematical problem solving and problem posing. ZDM-The International Journal on Mathematics Education, 29, 75-80, (1997).
• Altun, M., Ortaokullarda(5, 6, 7 ve 8. Sınıflarda) matematik öğretimi, Aktüel Yayıncılık, Bursa. (2013).
• Cai, J., Singaporean students’ mathematical thinking in problem solving and problem posing: an exploratory study. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 34, 719–737. (2003).
• Follmer, R., Reading, mathematics and problem solving: the effects of direct instruction in the development of fourth grade students’ strategic reading and problem solving approaches to textbased, nonroutine mathematics problems, Unpublished Ph. D. Thesis Widener University, Chester, PA, (2000).
• Cankoy, O. ve Darbaz, S., Problem kurma temelli problem çözme öğretiminin problemi anlama başarısına etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 11-24, (2010).
• Altun, M. ve Arslan, Ç., İlköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenmeleri üzerine bir çalışma, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX, 1-21, (2006).
• Arsal, Z., Problem çözme stratejilerinin problem çözme başarısını yordama gücü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 103-113, (2016).
• Yazgan, Y. ve Bintaş, J., İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri: Bir öğretim deneyi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 210-218, (2005).
• Türker Biber, B., Aylar, E., Ay, Z.S. ve Akkuş İspir, O., İlköğretim matematik öğretmen adaylarının problem çözmeye dair pedagojik alan bilgilerinin sınıf içi gözlem ve görüşme yoluyla belirlenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1483-1498, (2017).
• Dede, Y. ve Yaman, S., Matematik öğretmen adaylarının matematiksel problem kurma ve problem çözme becerilerinin belirlenmesi, Eurasian Journal of Educational Research, 18, 41-56, (2005).
• Gökkurt-Özdemir, B , Koçak, M. ve Soylu, Y., Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının sözel problemleri değişkensiz çözmede kullandıkları stratejiler ve yöntemler. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 449-467, (2018).
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, ilköğretim matematik dersi (1-5. Sınıflar) öğretim program., Milli Eğitim Basımevi, Ankara, (2004).
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, matematik dersi öğretim programı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, (2015).
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, matematik dersi öğretim programı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, (2017).
• Özyürek, A., Okul öncesi dönem çocuklarda problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(2), 32-41, (2018).
• Kanbolat, O. ve Balta, M., İlkokulda matematiksel problem çözme ile ilgili yapilan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(4) , 21-30, (2019).
• Çeker, F. ve Çimen, E. E., Ortaokul matematik öğretmenlerinin problem çözme stratejilerine ilişkin görüşleri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama Ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 2(1), 44-60, (2017).
• Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F. ve Soylu, Y., Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin değerlendirilmesi, Bartın University Journal of Faculty of Education, 4 (2) , 751-774, (2015).
• Ulu, M., Tertemiz, N. ve Peker, M., Okuduğunu anlama ve problem çözme stratejileri eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme başarısına etkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 18 (2) , 303-340, (2016).
• Kaptan, S., Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri, Tekışık Web Ofset, Ankara, (1998).
• Polya, G., How to solve It? (2th ed.) Princeton University Press, Princeton, N.J., (1957).
• Yong, A. G. ve Pearce, S., A beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis, Tutorials in quantitative methods for psychology, 9(2), 79-94, (2013).
• Bayram, N., Yapısal eşitlik modellemesine giriş Amos uygulamaları (2.Baskı). Ezgi Kitabevi, Bursa, (2013).