İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Yapılandırmacı Etkinliklere Yönelik Tutumları (Afyonkarahisar İl Örneği)

Year 2013, Volume: 16 Issue: 29, 189 - 211, 01.06.2013

Gürbüz Ocak Gülbahar Kuş Seçil Küçükilhan

Abstract

Problem Durumu: 2005 yılında yenilenen ilköğretim programında yapılandırmacı anlayışla beraber öğrenme ortamlarında yeni etkinlikler de yer almıştır. Programın gerektirdiği bu etkinliklerin ne kadar bilindiğini, öğrencilerin bu etkinliklerden hoşlanıp hoşlanmadığını belirlemeye yönelik çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca, öğrencilerin kendilerini bu etkinlikleri aktif olarak gerçekleştirmede ne denli hazır olduğu ve etkinlikler için zamanlarının yeterli olup olmadığı konusundaki fikirlerinin bilinmesi, üzerinde durulması gereken kavramlar haline gelmiştir.Araştırmanın Amacı: Yapılandırmacılığa uygun olarak Sosyal bilgiler derslerinde kullanılan kavram haritaları, öz ve grup değerlendirme, drama gibi etkinliklere yönelik 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinin tutumlarını incelemektir.Araştırmanın Yöntemi: Tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın çalışma evrenini, Afyonkarahisar İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ilköğretim okullarında öğrenim gören öğrenciler; örneklemini ise devlet okulları ile özel okullar arasından küme örnekleme yolu ile seçilen öğrenciler oluşturmaktadır. Yapı geçerliği faktör analizi ile belirlenen tutum ölçeğinde alt boyutları yeterli derecede ölçmeyen maddeler çıkarılarak cinsiyet, okul türü, yerleşim birimi ve sınıf seviyeleri açısından farklılık olup olmadığını belirlemek maksadıyla da testi yapılmıştır.[*] Doç. Dr., Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretimi Anabilim Dalı[**] Sınıf Öğretmeni, Gürbüz İlköğretim Okulu[***] Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans ÖğrencisiBulgular ve Sonuçlar: Öğrencilerin öz değerlendirme formu, Grup değerlendirme formu, internet araştırmaları, öykü tamamlama etkinlikleri, proje ödevleri, karikatür kullanımının gerekliliği ile ilgili olumsuz düşüncelere sahip olduğu fakat Tanılayıcı dallanmış ağaç, Kavram Haritaları, Tablo içeren etkinlikler, Proje ödevleri ve Karikatür kullanımını sevdikleri söylenebilir. Gezi-gözlem etkinliklerine ilişkin çelişkili sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmanın boyutlarını oluşturan ilgi, uygulama ve güven; cinsiyet açısından kız öğrenciler lehine; ilgi boyutu devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler lehine çıkmıştır. Uygulamada anlamlı bir sonuç elde edilmemiştir.Öneriler: Bazı yapılandırmacı etkinliklerden öğretmenlerin ve öğrencilerin yeterli bilgileri olmadığı görülmüştür. Bu konuda öğretmenler ve öğrenciler bilgilendirilmelidir. Ayrıca öğrencilerin dikkatini çekecek, yaparken eğlenebilecekleri ve günlük hayatlarında da kullanabilecekleri etkinlere yer verilmelidir. Öğrencilere yapılandırmacı etkinliklerin eğlenerek öğreten yönünün olduğunu fark etmelerini sağlayacak çalışmalar yapılmalıdır

Keywords

Anahtar Sözcükler: Yapılandırmacılık, Sosyal Bilgiler, Yapılandırmacı etkinlikler

Primary 4th And 5th Class Students’ Attitude on Constructivist Activity Which is Used in Social Science Lessons and Social Science’s Textbooks (Samples of Afyonkarahisar)

Abstract

Problem Statement: Renovated 2005 elementary school program with constructivist approach, new activities took place in learning environment . The studies that the requirements of the program needed to determine that how much students know and students’ likes and dislikes these activities. In addition, the students’ level of awareness in these activities actively achieving themselves and the ideas of students about enough time to these activities to become important concepts.Research Purpose: This study has been done in order to find out 4th and 5th grade students’ attitudes towards constructivist activities such as concept maps, self and group assessment, drama etc. that are used in social sciences lessons.Methods: In this study, which is carried out by using scanning model, the students attending public elementary schools at Afyonkarahisar Province National Education Directorate constitute the universe of the survey of this study carried out by using scanning model, the students selected through cluster sampling from public and private schools constitute the sample. In attitude scale, identified by factor analysis of construct validity, sections that can not measure sub-dimensions adequately have been subtracted and then T-test has been applied. test has also been applied for the purpose of clarifying if there is any difference in sex, school type, settlement, grade levels.Findings/Results: According to the results of this research, it can be said that students have negative thoughts about the use of self- evaluation form, group evaluation form, internet research, story completion activities, Project but have positive thoughts Diagnostic branched tree, Concept Maps, Tables containing the events, project assignments the necessity of using Cartoon. Contradictory result related to travel-monitoring activities are acquired. Interest, practice and confidence which form the dimension of research are in favor of female Students; the dimension of interest is in favor of students who study in public schools. In the application has not been a significant result.Recommendations: It is found that some of the teachers and students do not have enough information about constructivist activities. Teachers and students should be informed on this subject. In addition, teachers should spare time to some attractive activities that students will enjoy while doing and that they can use in their daily lives. Studies should be carried out which will noticed to student the funy direction of constructivist activities

Keywords

Constructivism, Social Sciences, Constructivist Activity

References

• Airasian, W. P., Walsh, M. E., Kappan, P. D. (1997). “Constructivist cautions”, “Cons- tructivist Cautions Journal article”. Vol:78. (http://www.questia.com/googleSc- holar.qst;jsessionid= LY1Q6h3KXBhnhYnVkQKvrL1MDyNNtMcgvTSLjFpL2 kLvbSQQ7dxT -1554890912 -508003271?docId=5001516069 internet adresin- den 20.01.2010 tarihinde alınmıştır.
• Akdağ H. (2009). “İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Açısından Uygulama Dönütleri”. Selçuk Üniver- sitesi. Ahmet Keleşoğlu. Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 28, Sayfa 273 -292. http://www.egitim.selcuk.edu.tr/index.php internet adresinden 29.02. 2009 tari- hinde alınmıştır.
• Ayva, Ö. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi Öğrenme Öğretme Süreci İle İlgili Öğrenci Görüşleri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, 2010 Antalya. http://www.iconte.org/FileUpload/ ks59689/File/58.pdf internet adresinden 10.03.2011 tarihinde alınmıştır.
• Bahar, M. ve diğerleri( 2008). Geleneksel-Alternatif Ölçme ve Değerlendirme. An- kara. Pegem Akademi yayıncılık
• Brenda Keogh & Stuart Naylor (1999). Concept Cartoons, Teaching and Learning in Science: An Evaluation. International Journal of Science Education. 21(4),431- 446
• Büyüköztürk, Ş.(2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pe- gemA Yayıncılık
• Çetin, B.(2009).Yeni İlköğretim Programı Uygulamaları Hakkında İlköğretim 4.ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt17. No:2 (487- 502) http://www.kefdergi.com/pdf/cilt17_no2_2009mayis/17_9.pdf internet ad- resinden 07.12.2009 tarihinde alınmıştır.
• Erden, M. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yayıncılık
• Ersoy, F. ve Kaya, E. (2008).Sınıf Öğretmenlerine Göre Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Ders Öğretim İlişkin Programına Yaklaşımları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bi- limler Dergisi Cilt:8. Sayı1. (285–300). http://www.anadolu.edu.tr/arastirma/ha- kemli_dergiler/sosyal_bilimler /pdf/2008-1/2008_01_17.pdf internet adresinden 07.12.2009 tarihinde alınmıştır.
• Fer, S. ve Cırık, İ. (2007). Kuramdan Uygulamaya Yapılandırmacı Öğrenme. İs- tanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Gömleksiz, N. ve Kan Ü. A. (2007). Yeni İlköğretim Programlarının Dayandığı Te- mel İlke ve Yaklaşımlar. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları (60-66) web. firat.edu.tr/.../10%20Yeni%20İlköğretim%20Programları-Nuri%20Gömlek- siz%20-ödendi--7%20syf--60-66.doc internet adresinden 28.01.2010 tarihinde alınmıştır.
• Gülcan, G., M, Bayram, Ö., Kılıç, Z., Karakaya, F., M., Midilli, A., (2010). İlköğre- tim Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara. Koza Yayıncılık.
• İkiel, C. ve Duman, B.(2002). Yapıcı Öğrenme Kuramına Göre Sosyal Bilgiler Öğ- retimi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 12, Sayı: 2, Sayfa: 245- 262 http://web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt12/sayi2/245-262.pdf adresin- den 12.02.2010 tarihinde alınmıştır.
• Kamber, T. (2007). 2005-2006 Yeni Ögretim Programında Sosyal Bilgiler Ders Etkin- liklerinin Uygulanabilirliğinin İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi, VI.Ulusal Sı- nıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Eskişehir. 147-151
• Karadağ, E.,Deniz, S.,Korkmaz,T.,Deniz,G.(2008).Yapılandırmacı Öğrenme Yakla- şımı: Sınıf Öğretmenleri Görüşleri Kapsamında Bir Araştırma. Uludağ Üniver- sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,cilt 21, XXI(2), 383-402. http://kutuphane.ulu- dag.edu.tr/PDF/egitim/htmpdf/2008-21(2)/M10.pdf internet adresinden 26.01.2010 tarihinde alınmıştır.
• Karasar, N.(2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
• Kılıç, E.(2008). Öğrenen Örgütlerde Akran Değerlendirmesi. İlköğretmen Eğitimci Dergisi. Sayı: 19
• Mazman (2007), “Sosyal Bilgiler eğitiminde Gezi-Gözlem Metodunun Uygulanma- sına İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tokat
• MEB. (2005). İlköğretim 1.-5. sınıf Programları Tanıtım El Kitabı. Ankara: Dev- let Kitapları. Müdürlüğü. Basımevi.
• Oh, S., P., &Yager, R., E. (2004). Development of Constructivist Science Classrooms and Changes in Student Attitudes Toward Science Learning. Science Education International. 15(2), 105-113
• Özdamar, K. (1997). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özden,Y.(2003).Öğrenme ve Öğretme.Ankara:PegemA Yayıncılık
• Öztürk, C. ve Baysal, N. (1998).İlköğretim 4-5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgi- ler Dersine Yönelik Tutumu.Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Der- gisi http://egitimdergi.pamukkale.edu.tr/ internet adresinden 07.12. 2009 tari- hinde alınmıştır.
• Savaş, B.(2009).Yapılandırmacı Öğrenme, Kaya,A.(ed), Eğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: PegemA Yayıncılık
• Şaşan, H. (2002). Yapılandırmacı Öğrenme. Yaşadıkça Eğitim. 74-75:49-52 http://ta- limterbiye.mebnet.net/ogrenci%20merkezli%20egitim/yapilandirmaciogrenme.pdf internet adresinden 28.01.2010 tarihinde alınmıştır.
• Tay, B. ve diğerleri.(t.y.) Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Alternatif Ölçme- Değerlendirme Yaklaşımları Hakkındaki Bilişsel Farkındalık Düzeyleri http:// oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/598.pdf internet adresinden 07.12.2009 tari- hinde alınmıştır.
• Tekindal, S. ve diğerleri(2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tüysüz, S., (2010). Sosyal Bilgiler 4 Öğretmen Kılavuz Kitabı. Tuna Yayıncılık (Bas. Tar: 2012). Ankara
• Yanpar, Ş. T. (2004). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Oluşturmacı Yaklaşım Sonucunda Ortaya Çıkan Öğrenen Çalışmalarının Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fak., XIII. Ulusal Eğitim Kurultayı. http://www.pegema.net/dosya/ dokuman/261.pdf internet adresinden 07.12.2009 tarihinde alınmıştır.
• Yetkin, D. ve Daşcan, Ö.(2006).Son Değişiklerle İlköğretim Programı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Kırıkkale Örneği). Kırşehir Eğitim Fa- kültesi Dergisi. Cilt:8. Sayı:1. Sayfa: 51-61 http://kefad.ahievran.edu.tr/archieve/ pdfler/Cilt8Sayi1/JKEF_8_1_2007_51_61.pdf internet adresinden 07.12.2009 ta- rihinde alınmıştır.
• Yurdakul, B.(2008). Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımının Sosyal- Bilişsel Bağlamda Bilgiyi Oluşturmaya Katkısı. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:11,Sayı:20 http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c11s20/makale/c11s20m4. pdf. internet adresinden 28.01.2010 tarihinde alınmıştır.