DIŞ KAYNAK KULLANIMININ VERİMLİLİK ÜZERİNE ETKİSİ HASTANE YÖNETİCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2009, Volume: 12 Issue: 21, 185 - 199, 01.06.2009

Atila Karahan

Abstract

Problem Durumu: İşletmeler bugün karşı karşıya kaldıkları büyük küresel rekabet ortamında faaliyetlerini sürdürebilmek ve pazarda söz sahibi olabilmek için çaba sarf etmektedirler. Bu amaçla mevcut yapılarını günün koşullarına uydurmaya çalışmaktadırlar. Dış kaynak kullanımı, stratejik bir yönetim aracı olarak işletmelere bu imkanı sunmaktadır. Bu nedenle İşletmeler temel yeteneklerine odaklanmak için dış kaynak kullanımına yönelmektedir. Temel yetenekleri dışındaki aktivitelerini de dış kaynaklara devrederek rekabet yeteneklerini geliştirmektedirler. Ayrıca dış kaynak kullanımı, maliyetleri azaltmak, riski paylaşmak, kaliteyi geliştirmek, esneklik kazandırmak vb. ile işletmenin performansını artırmasına yardımcı olmaktadır. Araştırmanın Amacı: Hastanelerde dış kaynak kullanımının verimlilik üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma kapsamında bir üniversite hastanesi, 15 devlet hastanesi, 2 özel hastane ve 2 dal hastanesinde görevli toplam 85 yönetici üzerinde anket uygulanmıştır. Anket verileri SPSS programı yardımı ile ilişkinin varlığını ortaya koymayı amaçlayan korelasyon analizi ile frekans dağılımları yapılarak değerlendirilmiştir. Bulgular ve Sonuç: Hastanelerde dış kaynak kullanımının maliyetleri düşürmeye yardımcı olduğu, dış kaynak kullanımı ile verimlilik arasında olumlu bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Böylece dış kaynak kullanımının hastanelerde verimliliği artırıcı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öneriler: Hizmet yoğun bir sektör olarak sağlık hizmetlerinin en önemli sunucusu olan hastanelerde dış kaynak kullanım alanlarının sırasıyla temizlik, yemek, güvenlik ve bilgisayar otomasyon işleri üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Sağlık hizmetlerinin sunulması anlayışındaki değişmelerle önümüzdeki yıllarda sağlık hizmetlerinin de dış kaynaklardan yararlanılarak sunulabileceği düşünülmektedir. Çünkü pek çok alanda dış kaynaklardan etkin ve verimli olarak yararlanılmaktadır

Keywords

Dış kaynak, hastane, verimlilik

Using Of Outsourcing Effects On Efficiency A Research On Hospital Managers

Abstract

Problem Statement: Today establisments are in a very big global competition. From this they must give great effort for making their function continuous and for having a good place in the market. With this aim in available conditions they are making their structure suitable. Outsourcing is giving possibility as a strategic management vehicle. Establishments have tandency to make outsource couse of focus to their basic function. They give out other functions from their basic functions to develope their competition structure. In addition to outsource decreasing costs, share in risks, developing quality, making elastic structure ets helps to ıncrease performance of establishments. Resarch Aims: The aim of this study effects on efficiency using of outsourcing in the hospitals. Method: A questionniare has been applied to a total of 85 managers which works in university hospital 1 , state hospital 15 , special hospital 2 and branch hospital 2 . The data have been evaluated by doing frequency distribution with correlation analysis which aims to reveal the existence of relation using SPSS program. Findings and Results: It has been observed that outsourcing helps to reduce the costs in hospitals and a positive relation between oursourcing and efficiency exists. Thus, it has been concluded that outsourcing increases efficiency in hospitals

Keywords

Outsource, Hospital, Efficiency.

References

• Ağırbaş, İ. (1993). Hastanelerde maliyet-performans analizi ve TCDD Ankara Hastanesinde bir uygulama, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ak, B. (2001). Hastane işletmelerinin özellikleri ve profesyonel hastane yöneticiliği, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı.40, 1304-1311.
• Akal, Z. (1992). İşletmelerde performans ölçüm ve denetimi, Ankara: MPM Yayınları.
• Akgün, H.S. ve Öztürk, A. (2002). Sağlık hizmetlerinde kalite ve hasta tatmini, Modern Hastane Yönetimi Dergisi, Cilt 6 (2), 102-117.
• Arnold, U. (2000). New dimensions of outsourcing: a combination of transaction cost economics and the core competencies concept, European Journal Of Purchasing & Supply Management, Vol:6, 17-28.
• Arslantaş, C.C. (1999). Yeni bir yönetim stratejisi olarak dış kaynaklardan yararlanma (outsourcing) ve ilaç sanayinde faaliyet gösteren firmaların dış kaynaklardan yararlanma uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aya, H.S. (1998). Siemens health services, Modern Hastane Dergisi, Sayı:4, 58-62.
• Bakoğlu, R. (1998). Orta kademe yönetiminin stratejik rolleri ile örgütsel performans ilişkisi ve stratejik rollere ilişkin uygulama örnekleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Boone, L.E. &Kurtz, D.L. (1996). Contemporary Business: Eight Edition. New York: Dryen Press.
• Budak, G. ve Budak G. (2004). İşletme yönetimi, (5. Baskı), İzmir: Barış Yayınları.
• Büber, İ. (1999). İnsan kaynakları yönetiminde dış kaynaktan yararlanma ve seçilmiş sektörler itibariyle işçi-işveren sendikalarının görüşlerine yönelik bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Corbett, M.F. (2004). The outsourcing revolution: why it makes sense and how to do it right, Chicago: Dearborn Trade.
• Dalay, İ., Coşkun, R. ve Altunışık, R. (2002). Stratejik boyutuyla modern yönetim yaklaşımları, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• Duyters, G. ve Hagedoorn, J. (2000). Core competences and company performance in the world-wide computer ındustry, The Journal Of High Tecnology Management Research, Vol:11, No:1, 87-99.
• Ecerkale, K. ve Kovancı, A. (2005). İnsan kaynaklarında dış kaynak kullanımı, Havacılık Ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2 (2), 69-75.
• Elmuti, D. and Kathawala Y. (2000). The effects of global outsourcing strategies on participants attitudes and organizational effectiveness, International Journal Of Manpoer, 21(2), 112-128.
• Ersoy K. ve Kavuncubaşı, Ş. (1994). Sağlık Kurumlarında Kalite Yönetimi, 1. Ulusal Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, Der. Muammer Doğan, v.d., Aydın.
• Gılley, K.M. ve Rasheed, A. (2000). Making more by dong less: an analysis of outsourcing and its effects on firm performance, Journal of Management, Vol:26, No:4, 114-122.
• Gökdere, H. (2000). Bilgi sistemlerinde dış kaynaklardan yararlanmanın başarısını etkileyen faktörler (bankacılık sektöründe alan araştırması), Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Hair, J.F.R., Anderson, R.E., Tahtan, R.L. ve Black, W.C. (1998). Multivariete data analysis, (5.Baskı) New Jersey: Prentice Hall.
• Hayran, O. ve Sur, H., (1997); Hastane yöneticiliği, Ankara: Nobel Tıp Kitabevi Ltd.Şti.
• Kakabadse, A. ve Kakabadse, N. (2002b). Trends in outsourcing: contrasting usa and europe, Journal of European Management, Vol. 20 No.2, 189-195.
• Kaplan, A. (2001). Sağlığın özelleştirilmesi hakkındaki düşünceler, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı:40, 1527-1539.
• Karacaoğlu, K. (2001). Dış kaynaklardan yararlanma ve teknoloji ile ilgili dış kaynaklardan uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde. Türkiye’de bankacılık sektöründe
• Kardeş, S. (1994). Sağlık hizmetleri pazarlarında hasta tatmini, I. Ulusal Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, Der. Muammer Doğan, v.d., Aydın.
• Kısaer, H. (1991). Hastanelerde maliyet, etkinlik ve performans analizi. Ankara: MPM Yayınları.
• Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği, (9. Baskı) İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Koçel, T. (1998). İşletme yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Lankford, W., ve Faramarz, P. (1999). Outsourcing: a primer, Management Decision, Vol.37, No.4, 310-316.
• Lonsdale, C. ve Cox, A. (2000). The historical development of outsourcing: the latest fad?, Industrial Management & Data Systems, Vol.100, No:9, 45-52.
• Menderes, M. (1995). Genel sistem kuramı ve sağlık sistemi, hastane sistemi ve hasta bakım alt sistemi, Hastane İşletmeciliği (Seçme Yazılar), (Editör: Hikmet Seçim), Anadolu Üniversitesi Yayın No: 845, Açıköğretim Fakültesi Yayın No: 449, Eskişehir, ss.324-315.
• Miller, A. ve Dess, G.G. (1996). Strategic management, New York: The McGraw- Hill Companies.
• Özdemir, M. (2001). Türkiye’de hastaneler için yeni organizasyon modeli ihtiyacı, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı:40, 23-36.
• Özdoğan, O.N. (2006). Otel işletmelerinde faaliyet alanları açısından dış kaynak kullanımı (outsourcing) ve finansal performans üzerine etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir.
• Özgen, H. ve Öztürk, A. (1994). Devlet hastanelerinde karşılaşılan yönetim sorunları ve bir model önerisi, MPM Verimlilik Dergisi, Sayı:1, 10-19.
• Öztürk, A. (1996). Sağlık sektöründe özelleştirme: devlet hastaneleri açısından bir değerlendirme, MPM Verimlilik Dergisi, Sayı:3, 42-54.
• Öztürk, A. ve Konuralp, S. (2002). Dış kaynaklardan yararlanmanın yeni bir rekabet stratejisi olarak kullanılması ve uygulama süreci, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 2, 127-142.
• Prahalad, C.K. ve Hamel, G. (1990). The core competence of the corporation, Harvard Business Review, May-June, 79-92.
• Quelın, B. ve Dyhamel, F. (2003). Bringing together stratejic outsourcing and corporate strategy: outsourcing motives and risks, European Management Journal, 21(5), 647-661.
• Saltman, R.B. ve Figueras J. (1998). Avrupa sağlık reformu mevcut stratejilerin analizi, Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü Yayını, Ankara: Sağlık Bakanlığı.
• Şahin, B. ve Yılmaz, F. (2007). Sağlık hizmetleri kalitesinin bir göstergesi olarak hasta tatmini: bir eğitim hastanesinde yatan hastaların tatmin düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, MPM Verimlilik Dergisi, 11-22.
• Teece, D.J. (2000). Strategies for managing knowledge assets: the role of firm structure and ındustrial context, Long Range Planning, 6(2), 35-54.
• Tengilimoğlu, D. (1997). Ankara’da bir üniversite hastanesinde hasta memnuniyetinin ölçülmesi, Ankara: Haberal Eğitim Vakfı.
• Tengilimoğlu, D. (1996). Hastanelerde malzeme yönetim teknikleri, Ankara: Özkan Kitabevi.
• Tezel, Y. (1998). İşletmelerde dış kaynaktan yararlanma süreci ve Eskişehir Arçelik işletmesinde bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.