TAM ZAMANINDA STOK YÖNETİMİ JUST-IN-TIME FELSEFESİNİN HASTANE İŞLETMELERİNE UYGULANABİLİRLİĞİ VE BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ ÖRNEĞİ

Year 2009, Volume: 12 Issue: 21, 102 - 115, 01.06.2009

Sinan Aytekin

Abstract

Problem: Hastane işletmeleri için stok yönetimi ve tedarik sistemi, toplam maliyetlerin yaklaşık %30-40’ını oluşturmaktadır. Özellikle kamu hastanelerinde, artan finansman açıklarından dolayı bu maliyetlerin etkisi daha yoğun hissedilmekte; teknoloji, çalışma sermayesinin etkin kullanılması isteği, yasal zorunluluklar, ilgili tüm süreçler ve bu süreçleri oluşturan alt sistemlerde denetim ve tam kontrol isteği hastane yönetimlerini yeni açılım arayışlarına yöneltmiştir. Çalışma sermayesinin daha etkin kullanılması ise ancak doğru kurgulanmış, esnek ve gelişime açık bir stok yönetimi sisteminin otomasyon bilgi sistemi ile bütünleştirilmesiyle sağlanabilecektir. Arastırmanın Amacı: Bu çalışma, hastane işletmelerindeki malzeme yönetim sistemlerinde, 2007 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu SGK Sağlık Uygulama Tebliği SUT gereğince ürün çeşitliliğindeki olağan artıştan dolayı oluşabilecek yönetim zorluklarını ortadan kaldırabilmek için stok kontrol metotlarını öncelik matrisleri yöntemiyle analitik hiyerarşi süreci ele alarak maliyet avantajı yaratabilecek metodun seçilebilmesi açısından bir sektör uygulaması ile yol göstermeyi hedeflemektedir. Yöntem: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi malzeme ve hizmet yönetimi birimi verileri kullanılarak mevcut ve alternatif stok kontrol metotları öncelik matrisleri yöntemiyle karşılaştırılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Hastane işletmelerinde ürün çeşitliliğindeki olağan artıştan dolayı yönetim güçlüğü yaşanan malzeme grupları için Tam Zamanında Stok Yönetimi felsefesinin zaman, maliyet, kabul edilebilirlik ve uygulama kolaylığı açısından daha etkin olduğunu ortaya koymuştur. Öneriler: Hastane işletmelerinde malzeme yönetimi sürecine adaptasyonu ile işleyişte ve kontrolde zorluklar yaşanabilecek malzeme gruplarına karşı, ürünün değerini artırmayan tüm unsurları israf olarak kabul eden JIT felsefesi etkili bir stok kontrol sistemi oluşturulabilmesi açısından yararlı olacaktır

Keywords

Tam Zamanında Malzeme Yönetimi, Tam Zamanında Satınalma, Stok Kontrolü, Hastanelerde Malzeme Yönetim Sistemi

The Applicability of Just in Time Stock Management Philosophy to Hospital Industries and A Case Study at A University Hospital

Abstract

Problem: Stock management and procurement system for the hospital organizations constitutes approximately 30-40 per cent of the total costs. Especially in public hospitals, due to the increasing financial deficits, the effects of these costs are felt more intensively; technology, the desire of using working capital effectively, legal obligations, inspection in all related processes and sub-systems that forms these processes and the desire of complete inspection directed hospital managements to new opening way of searchings. The use of working capital more effectively can only be provided with the integration of a stock management system that is correctly built, flexible and open to development, and an automation information system. Research Aims: This study, aims to show a way with a sector application in material management systems of hospital organizations by handling stock control methods that can be able to remove the management difficulties which can occur because of the product variety according to the 2007 Health Application Notification of Social Security Institution, and also at the same time the methods which can create cost advantages. Method: In this study Analytical Hierarchy Process is used in the equipment and service management department of Dokuz Eylül University Hospital as an example for stock control methods. Findings ad Results: Just In Time stock management philosophy is more effective than the other methods with time, cost, acceptability and application facility aspects in material management systems of hospital organizations that the management difficulties which can occur because of the product variety. Recommendations: The applicability of just in time stock management philosophy to material management process in hospital industries is useful to constitute an effective stock control system

Keywords

Just-In-Time Material Management, Just-In-Time Purchasing, Stock Control Material Management System In Hospitals.

References

• Acar, N. (2003). Tam zamanında üretim. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Amasaka, K. (2002). New JIT: a new management technology principle at Toyota. International Journal of Production Economics, 80:135-144.
• Barlow, G, L. (2002). Just-in-Time: Implementation within the Hotel Industry – A Case Study. International Journal of Production Economics, 80(2):155-167.
• Baykoç, Ö. F., Abacı, S. ve Duyar, M. (2002). Tam zamanında üretim sisteminin servis sistemlerine uygulanabilirliği. Gazi Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, 17(4):139-155.
• Canel, C., Rosen, D. ve Anderson, E. A. (2000). Just-In-Time İn not just for manufacturing: a service perspective. Industrial Management & Data Systems, 100(2):51-60.
• Chong, H., White, R. E. ve Prybutok, V. (2001). Relationship among organizational support, JIT implementation and performance. Industrial Management & Data Systems, 101(6):273-280.
• Christensen, L. (1996). JIT sensitive distribution – cutting waste and serving the customer. Logistics Information Management, 9(2):7-9.
• Claycomb, C., Germain, R. ve Dröge, C. (1999). Total system JIT outcomes: inventory, organization and financial effets. International Journal of Physical Distribution&Logistics Management, 29(10):612-630.
• Çelebi, I. Sağlık Alanındaki Tartışmaların Gerçek Yüzü, Gazeteport, 14.01.2008, http://www.gazeteport.com.tr/YAZARLAR/NEWS/GP_138357) (02.09.2008)
• Çevik, O., Zeydan, M. (1998). Toplam kalite yönetimi ve tam zamanında üretim sisteminin entegrasyonu ve uygulanabilirliği, Verimlilik Dergisi, 1998/4:93.
• Demir, M. H., Gümüşoğlu, Ş. (2003). Üretim yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Doğruer, M. (2005). Üretim organizasyonu ve yönetimi. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Dong, Y., Carter, C.R. ve Dresner, M.E. (2001). Jit purchasing and performance: an exploratory analysis of buyer and supplier perspectives. Journal of Operations Management, 19:471-483.
• Duclos, L. K., Siha, S. M. ve Lummus, R. R. (1995). JIT in services: a review of current practices and future directions for research. International Journal of Service Industry Management, 6(5):36-52.
• Fazel, F. (1997). A comparative analysis of inventory costs of JIT and EOQ purchasing. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 27(8):496-504.
• Firuzan, A. R., Ayvaz, Y. Y. (2004). Yeni bir felsefe ışığında yan sanayilerden beklenenler ve tam zamanında üretim. Yönetim ve Ekonomi, 11(1):19-26.
• Funk, J. L. (1995). Just-in-time manufacturing and logistical complexity: a contingency model. International Journal of Operations & Production Management, 15(5):60-71.
• Giunepero, L. C., Pillai, K. G., Chapman, N. S. ve Clark, A. R. (2005). A longitudinal examination of JIT purchasing practices. The International Journal Of Logistics Management, 16(1):51-70.
• Green, K. W., Inman, R. A. (2006). Does implementation of a JIT-with-customers strategy change an organization’s structure? Industrial Management & Data Systems, 106(8):1077-1094.
• Kobu, B. (2006). Üretim yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Kros, J. F., Falasca, M. ve Nadler, S. S. (2006). Impact of just-in-time inventory systems on OEM suppliers. Industrial Management & Data Systems, 106(2):224-241.
• Kuruüzüm, A., Atsan, N. (2001). Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, 2001/1:83-105.
• Magee, D. G. (1997). Jit In The Hospital Industry: An Empirical Study Of The Influences Of Jit Characteristics On Customer Satisfaction And Costs, Doctoral Dissertation at The Pennsylvania State University, The Graduate School, The Smeal College of Business Administration.
• Pan, Z. X., Pokharel, S. (2007). Logistics in hospitals: a case study of some Singapore hospitals. Leadership in Healthcare Services, 20(3):195-207.
• Pettus, M. R. (1990). JIT/Stockless Programs For Hospitals. Review-Federation of American Hospital Systems, 23(2):71-73.
• Ramaswamy, N. R., Selladurai, V. ve Gunesakaran, A. (2002). Just-In-Time implementation in small and medium enterprises. Work Study, 51(2):85-90.
• Schniederjans, M. J., Cao, Q. (2000). A note on JIT purchasing vs. EOQ with a price discount: An expansion of inventory costs. International Journal of Production Economics, 65:289-294.
• Srinidhi, B., Tayi, G. K. (2004). Just in time or just in case? An explanatory model with informational and incentive effects. Journal of Manufacturing Technology Management, 15(7):567-574.
• Tengilimoğlu D. (1996). Hastanelerde malzeme yönetim teknikleri. Ankara: SADER Yayını.
• Toksarı, M. (2007). Analitik hiyerarşi prosesi yaklaşımı kullanılarak mobilya sektörü için ege bölgesi’nde hedef pazarın belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi, 14(1):171-180.
• Tütek, H., Öncü, S. (1992). JIT Felsefesinin işletme fonksiyonları ve verimlilik üzerine etkileri. Verimlilik Dergisi, 1992/4:93-94.
• White, R. E., Pearson, J. N. (2001). JIT, system integration and customer service. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 31(5):313-333.
• Yasin, M. M, Wafa, M. A. ve Small, M. H. (2001). Just-in-time implementation in the public sector: An empirical examinaton. International Journal of Operations&Production Management, 21(9):1195-1204.