KAZ DAĞI VE SARIKIZ EFSANELERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2001, Volume: 4 Issue: 5, 88 - 102, 01.05.2001

Ali Duymaz

Abstract

Bu yazı, Balıkesir'in Edremit ilçesi sınırlan içinde yer alan Tahtacı Türkmen köylerinin velilerinden Sarıkız ve Kaz Dağı etrafında anlatılan efsaneleri konu almıştır. Kaz Dağı, eski Yunan mitolojisinden beri hep gündemde olmuş; bölge de hep medeniyetle iç içe olmuştur. Bu durum, bölgedeki kültürel dokunun heterojen olduğu ve özellikle Hıristiyanlık etkisinde olduğu görüşünün öne sürülmesine zemin hazırlamıştır. Bu yazı, efsaneler vasıtasıyla bu konuyu tartışmakta ve bölge kültürünün oluşumuna ışık tutmayı amaçlamaktadır

Keywords

Halk Edebiyatı, Efsane, Balıkesir, Edremit, Kaz Dağı, Sarıkız, Tahtacı

A STUDY ON LEGENDS OF "KAZ DAĞI" AND "SARIKIZ"

Abstract

This paper covers the legends told on the saints of Sarıkız and Kaz Dağı of Tahtacı Turkmen villages situated inside the borders of the town of Edremit of Balıkesir. Kaz Dağı has always been popular since the times of Greek mythology and surrounding areas have always been a part of current civilization. This fact has led propose that the local culture displayed a heterogeneous structure and was especially under the influence of Christianity. This study discusses the mentioned topic through the legends and aims to shed light on the emergence of the local culture

Keywords

Folk Literature, Legend, Balıkesir, Edremit, Kaz Dağı Mountain of İda , Sarıkız, Tahtacı.

References

• Aarne, Antti-Thompson, Stith, (1964), The Types of the Folktale, Helsinki.
• Alptekin, Ali Berat, (1985), Bir Azerbaycan Halk Hikâyesi ve Düşündürdükleri, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, IV, İzmir, s. 69-77.
• Araz, Nezihe, (1984), Anadolu Evliyaları, İstanbul.
• Ataman, Sadi Yaver, (1941), Kaz Dağı 'nda Sarıkız, Varlık, 203, Aralık, s. 251-253
• Ataman, Sadi Yaver. (1986) Bölgelerimiz 10 / Balıkesir, Türk Folkloru, 80-81, Mart- Nisan, s. 32-36.
• Balcıoğlu, Tahir Harimi, (1937), Tarihte Edremit Şehri, Balıkesir.
• Boratav, Pertev Naili, (1984), 100 Soruda Türk Folkloru, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Can, Şefik, (1963), Klasik Yunan Mitolojisi, İstanbul.
• B. İbrahimhakkıoğlu, (1989), Köy Müzeleri, Türk Edebiyatı, 184, Şubat, 57. Kurç, age, s. 66.
• Çelik, Hayati, (1988), Akçay'ın Güzel Sarihiz'ı Anıtlaştı, İzmir Bayram Gazetesi, 27 Temmuz, s. 7.
• Eberhard, Wolfram-Boratav, Pertev Naili Boratav, (1953), Typen Türldscher Volksmârchen, Viesbaden.
• Ergun, Sadettin Nüzhet, (1944), Bektaşi-Kızılbaş-Alevi Şairleri ve Nefesleri II, İstanbul.
• Eröz, Mehmet, (1990), Türkiye'de Alevîlik ve Bektaşîlik, Ankara.
• Ersoylu, Halil, (1986), Kuş Maddesi, TDEA, VI, İstanbul, s. 10-15
• Hasluck, F. W., (1929), Christianity and Islam under the Sultan, C. I., Oxford.
• İbrahimhakkıoğlu, Belkıs, (1989), Örnek Bir Teşebbüs: Köy Müzeleri, Türk Edebiyatı, 184, Şubat, s. 57.
• İnan, Abdulkadir, (1968), Makaleler ve İncelemeler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kaz Maddesi, (1982), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, V, İstanbul, s. 240-241.
• Kurç, Sıdıka, (1982), Balıkesir Mehmetalan Köyü Folkloru, (Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Lisans Tezi) Erzurum.
• Necatigil, Behçet, (1988), 100 Soruda Mitologya, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Ocak, Ahmet Yaşar, (1984), Türk Halk İnançlarında ve Edebiyatında Evliya Menkabeleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Oy, Aydın, (1963), Tekirdağ Yatırlarında Sarıkız, Türk Folklor Araştırmaları, 165, Nisan, s. 3025-3026.
• Ögel, Bahaeddin, (1989), Türk Mitolojisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Önder, Mehmet, (1966), Anadolu Efsaneleri, Ankara.
• Sakaoğlu, Saim, (1976), 101 Anadolu Efsanesi, İstanbul: Damla Yayınevi.
• Tanyu, Hikmet, (1987), Türklerde Taşla İlgili İnançlar, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Turgud, A., (1966), Kaz Dağı ve Sarıkız Efsanesi, Cem, Aralık, s. 9-11.
• Yılmaz, A., (1948), Tahtacılarda Gelenekler, Ankara, s. 18-20.