Examination of Social Municipality Approach in Turkey Through the Law and Problems in Implementation

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 39 - 71, 31.12.2022

Öznur Küçükkelepçe , Sena Şahin

Öz

20. the social state, which has been on the rise due to the economic adversities experienced in the century, has shown its influence in many fields of activity over time. With the social state, social rights have gained importance and social policies have come to the fore on many issues such as income distribution, security, equality of opportunity, and health. The municipalities, which are responsible for meeting the local and common needs of the people of the town, have changed their meaning over time with the effect of globalization and have turned into service organizations that implement the social policies of the state. As a requirement of the social state understanding, municipalities have gained the quality of “social municipality” with the amendments made within the scope of many laws in Turkey. Thus, it was intended to support local development in increasing the welfare levels of the people living in the city through social municipality practices and ensuring social peace and justice.
In this study, how is the understanding of social municipalism reflected in the laws in Turkey? the answer to this question is being sought. In order to find the answer to this question, in the study, the understanding of social municipalism in Turkey was examined through laws and municipal services. As a result of the study, it has been seen that social municipalism has been given enough space in our laws, that municipalities have been given broad duties and powers, but that social services have been designed to provide political rent. Accordingly, it has been concluded that social municipalism in Turkey consists of applications that produce temporary solutions to problems without a plan, without a program and without any purpose.

Anahtar Kelimeler

Municipality, social municipality, social state

TÜRKİYE’DE SOSYAL BELEDİYECİLİK ANLAYIŞININ KANUNLAR ÜZERİNDEN İNCELENMESİ VE UYGULAMADA YAŞANAN SORUNLAR

Öz

20. yüzyılda yaşanan ekonomik olumsuzluklar nedeniyle yükselişe geçen sosyal devlet, zamanla birçok faaliyet alanında etkisini göstermiştir. Sosyal devletle beraber sosyal haklar önem kazanmış ve gelir dağılımı, güvenlik, fırsat eşitliği, sağlık gibi birçok konuda sosyal politikalar ön plana çıkmıştır. Belde halkının yerel ve ortak ihtiyaçlarını karşılamakla görevli belediyeler, küreselleşmenin de etkisiyle zaman içerisinde anlamını değiştirerek, devletin sosyal politikalarını uygulayan birer hizmet kuruluşuna dönüşmüşlerdir. Sosyal devlet anlayışının bir gereği olarak, Türkiye’de birçok kanun kapsamında yapılan değişiklikle belediyeler “sosyal belediye” niteliği kazanmıştır. Böylelikle, sosyal belediyecilik uygulamalarıyla kentte yaşayan halkın refah düzeylerini arttırma, sosyal barışı ve adaleti sağlama konusunda yerel kalkınamaya destek olmak istenmiştir.
Bu çalışmada, Türkiye’de sosyal belediyecilik anlayışının kanunlarda yansıması nasıldır? sorusuna cevap aranmaktadır. Bu soruya cevap bulmak amacıyla çalışmada, Türkiye’de sosyal belediyecilik anlayışı kanunlar ve belediye hizmetleri üzerinden incelenmiştir. Çalışma sonucunda sosyal belediyeciliğe kanunlarımızda yeteri kadar yer verildiği, belediyelere geniş görev ve yetkilerin verildiği; fakat sosyal hizmetlerin siyasi rant sağlamak amacıyla projelendirildiği görülmüştür. Buna bağlı olarak Türkiye’de sosyal belediyeciliğin, plansız, programsız ve herhangi bir amaç gütmeden, sorunlara geçici çözümler üreten uygulamalardan ibaret olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Belediyecilik,, Belediye,, Sosyal Devlet,, Municipality, social municipality, social state

Kaynakça

• AKDOĞAN, Yalçın: “Sosyal Belediyecilik”, Yerel Siyaset Dergisi, (3), 2006, s. 44-45.
• ARIKBOĞA, Ülkü: “Türkiye’de Belediyelerin Gelir Yapısı: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 2016, s. 276-297.
• BARKER, Robert Lee, The Social Work Dictionary (4th ed.), Washington DC. 1999.
• BATAL, Salih: “Türkiye’de Sosyal Devlet Kavramının Dönüşümü, Türkiye’de Sosyal Belediyecilik”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(2), 2015, s. 221-245.
• BAYRAKTAR, Ulaş/PENPECİOĞLU, Mehmet: “Yerel Liderlik, Toplumcu Belediyecilik ve Ali Dinçer: 1977-1980 Dönemi Ankara Belediyesi”, İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül (der.), Yerel Yönetimlerde Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye Uygulamaları, İstanbul 2009.
• BEKİ, Abdulhakim: Türkiye’de Sosyal Belediyecilik (Ümraniye Belediyesi Örneği), İstanbul 2009.
• CAN, Hasan: “Sosyal Belediyecilik ve Ümraniye”, Yerel Siyaset Dergisi, 1(5), 2006, s. 18-19.
• ÇELİK, Mehmet Beşir: Sosyal Belediyecilik Bağlamında Bilgi Evi Uygulamaları: Zeytinburnu Belediye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya 2019.
• ÇETİN, Hüsamettin: “Sosyal Adalet, Sosyal Hizmetler ve Bütçe”, Toplum Ve Sosyal Hizmet Dergisi, 26(2), 2015, s. 145-158.
• ÇİÇEK, Eda: Türkiye’de Belediyelerin Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Politikaları: Batı Akdeniz Örneği, Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara 2012.
• ÇÖPOĞLU, Mustafa: “Sosyal Belediyecilik”, Türkiye Belediyeler Birliği İller ve Belediyeler Dergisi, (756), 2011, s. 62-71.
• DEMİR, İrfan: Yerel yönetimlerin Sosyal Politika Fonksiyonları: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli 2006.
• ERBAY, Yusuf/AKGÜN, Hasan: Modernleşmeden Küreselleşmeye Türkiye’de Yerel Yönetimler Tarihi ve Bugünü, İstanbul 2013.
• ERSÖZ, Halis Yunus: Sosyal Politikalarda Yerelleşme, İstanbul 2011.
• ERTÜRK, Sabri: Küreselleşen Dünyada Küreselleşemeyen Sosyal Adalet, İstanbul 2016.
• FİDAN, Ali: Sosyal Politikaya Katkısı Açısından 5393 sayılı Kanunu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2006.
• GENÇ, Yusuf/BARIŞ, İsmail: Sosyal Hizmetlerin Yeniden Yapılandırılmasında Yerinden Yönetiminin İşlevselliği, The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science, (32), 2015, s. 95-117.
• SALLAN GÜL, Songül: Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa! Yeni Liberalizm ve Muhafazakârlık Kıskacında Refah Devleti, Ankara 2006.
• GÜL, Hüseyin/MEMİŞOĞLU, Dilek: “Yapısal Değişim Sorunu Çerçevesinde Yönetsel Reform”, M. Akif Çukurçayır ve Gülise Gökçe (Der.), Kamu Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları, Konya 2007.
• GÜLER, Mahmut: “Toplumcu Belediyeciliğin Doğuş Koşulları Üzerine”, İhsan Hasret Öztürk & Hüseyin Kamalak ve Hüseyin Gül (Der.), Yerel Yönetimlerde Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye Uygulamaları, İstanbul 2009.
• HEYWOOD, Andrew: (2014), Küresel Siyaset, Uslu N. ve Özdemir, H. (Çev.), Ankara 2014.
• KARATAŞ, Sultan/ŞENER, Ülker/OTARAN, Nur: Kadın Sığınma Evleri Kılavuzu, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, ISBN 978-975-19-4423-8, Aralık 2008.
• KARATAŞOĞLU, Soner: Yerel Sosyal Politikalar Çerçevesinde Madde Bağımlısı Gençlerin Sosyal Rehabilitasyonu (Karapürçek İlçesi Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Projesi), Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2009.
• KAYA, Erol/ŞENTÜRK, Hulusi: Muhafazakâr Demokraside Yerel Yönetim Vizyonu, İstanbul 2007.
• KELEŞ, Sümeyra: Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Uygulamaları: Ankara Büyükşehir Belediyesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar 2008.
• KELEŞ, Ruşen/DURU, Bülent: “Ankara’nın Ülke Kentleşmesindeki Etkilerine Tarihsel Bir Bakış”, Mülkiye Dergisi, 32(261), 2008, s. 27-44.
• KESGİN, Bedrettin: Yoksulluğa Yerel Müdahale Sosyal Belediyecilik Karşılaştırmasında Eminönü ve Beşiktaş Belediyeleri Örnekleri, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
• KESGİN, Bedrettin: “Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Politikalar”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 23(4), 2014, s. 1-15.
• KILIÇARSLAN, Fatih: “Sosyal Belediyecilik Nasıl Olmalı”, http://www.manevisosyalhizmet.com/?p=383 Erişim Tarihi: 03.08.2022.
• NEGİZ, Nilüfer: “Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri Açısından Isparta Belediyesi: Farkındalık, Yararlanma ve Değerlendirme Açısından Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 2011, s. 323-341.
• ORTAYLI, İlber: Türkiye İdari Tarihi, Ankara 2008.
• ÖZDEMİR, İsmail Mansur: Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Sosyal Devlet ve Sosyal Hizmetler, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2008.
• ÖZTÜRK, Hasret/GÜL, Hüseyin: “Sosyal Belediyecilik Sosyal Devlete ve Sosyal Haklara Bir Alternatif Mi?”, IV. Sosyal Haklar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul 2012, s. 205-220.
• PEKTAŞ, Ethem Kadri: “Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Uygulamaları ve Temel Sorunlar”, Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 2010, s. 5-22.
• SEYYAR, Ali: “Yerel Yönetimin Gelişiminde Sosyal Politikaların Önemi”, Sosyal Siyaset Dergisi, (25), 2008, s. 30-35.
• Sosyal Politika Forumu Yoksulluğun Azaltılmasına Yönelik Merkezi ve Yerel Yönetim Politikaları: Yerel Yönetişim Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul 2007.
• SUNAL, Onur: “Sosyal Politika: Sosyal Adalet Açısından Kuramsal Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), 2011, s. 283-305.
• ŞEN, Mustafa: “Bütüncül Belediyecilik Yaklaşımı Kültürel Belediyeciliğe Giden Yolda Bir Aşama: Sosyal Belediyecilik” www.sosyalpolitikalar.com.tr/dergboeluemler/kapak-/kapak-dosyasi/29-uetuencuel- belediyecilik-yaklamkueltuerel-belediyecilie-giden-yolda-bir-aama-sosyal-belediyecilik.html, Erişim Tarihi: 05.12.2020.
• TOKOL, Aysen: Sosyal Politika Kavramı, Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’de Sosyal Politika, 3. Baskı, Bursa 2012.
• TOKSÖZ, Fikret: İyi Yönetişim El Kitabı, İstanbul 2008.
• UÇAKTÜRK, Tülay/UÇAKTÜRK, Ahmet/ÖZKAN, Mehmet: “Yerel Yönetimlerde Sosyal Sorumluluk Bağlamında Sosyal Belediyecilik: Biga Belediyesi Örneği”, VI. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi Kitabı, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale 2009.
• ÜNAL, Feyzullah/CANTÜRK, Caner: “Yerel Yönetimler ve Sosyal Politika(lar): Sosyal Belediyecilik”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 49(2), 2014, s. 31-49.
• ÜNLÜ, Ufuk: “Sosyal Belediyecilik Anlayışının E-Belediyecilik Uygulamalarına Entegre Edilmesi” Sayıştay Dergisi, (102), 2016, s. 63-89.
• YILMAZTÜRK, Aysun/GÜLER, Tahsin: “Sosyal Devlet Anlayışının Yerel Karşılığı: Sosyal Belediyecilik ve Temel Sorunları”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 2017, s. 1-23.
• İnternet Yayınları 1580 sayılı Belediye Kanunu, http://www.yds.gov.tr/dosyalar/1326978039-1580.pdf Erişim Tarihi: 11.12.2022.
• 5393 sayılı Belediye Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf Erişim Tarihi: 11.12.2022.
• 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi:12.12.2022.
• 6360 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 15.12.2022.
• 1982 Anayasası, Resmi Gazete, 09/11/1982, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 16.12.2022