Makro ve mikro elementlerin bitkilerin büyümesinde önemli
rolleri olduğu gibi, bitkilerde yeterli oranlarda bulunarak hayvanlar
tarafından alınması da o kadar önemlidir. Çalımsı bitkilerin kurak sezonda
özellikle küçükbaş hayvanların beslenmesine katkılarının izahı ve kullanımının
yaygınlaştırılması amacıyla 2007-2011 yıllarında, 24 adet çalı bitkisinin
yapraklarında bulunan makro besin elementleri (N, P, K, Ca, Mg) ile mikro besin
elementlerinin (Mn, Cu, Fe, Zn) ilkbahar, yaz ve sonbahar dönemlerinde
belirlenmesi amaçlanmış olup buna göre; azot içeriklerinin ilkbahar, yaz ve
sonbaharda sırasıyla ortalama %2.25, %1.56 ve %0.56, fosfor içeriklerinin mevsimsel olarak
ilkbahar, yaz ve sonbaharda sırasıyla ortalama; %0.28, %0.22
ve %0.17, potasyum içerikleri %0.96, 0.83 ve 0.65, kalsiyum içerikleri %0.51,
0.51 ve 0.50, magnezyum içerikleri %0.51, 0.51 ve 0.50 olarak belirlenirken,
mikro besin elementlerinden ilkbahar, yaz ve sonbaharda sırasıyla ortalama demir
453.25, 449.88 ve 287.93 ppm, çinko17.68, 15.11 ve 15.30 ppm, mangan 96.38,
76.67 ve 63.17 ppm, bakır 6.32, 5.29 ve 6.72 ppm olarak belirlenmiştir. Ortalama
azot içeriği en yüksek Elaeagnus angustifolia L. (%2.70), en düşük Rosa domestica L. (% 0,53), fosfor içeriği en yüksek Vitex
agnus-castus Spach, (%0.41),
en düşük ise Rhus coriaria L, (%0.11), potasyum içeriği
en yüksek Rosa domestica L. (%1.66),
en düşük Berberis vulgaris L. (%0.01) belirlenmiş, kalsiyum
içeriği en yüksek Gypsophila sphaerocephala Fenzl Ex Tchihat (%3.71), en
düşük Vitex agnus-castus L. (%0.17), magnezyum içeriği en yüksek Clematis
viticella L. (%1.19), en düşük Globularia trichosantha
Fisch, Mey, (%0.18) olarak belirlenmiştir. Demir en yüksek Cistus creticus
L. (907.40 ppm), en düşük Rhus coriaria L. (158.39 ppm), çinko en yüksek Mahonia aquifolium L.
(34.98 ppm), en düşük ise Sorbus domestica (9.79 ppm)’da, mangan en yüksek Rosa pulverulenta
(201.50 ppm), en düşük Rosa canina (8.53 ppm), bakır en
yüksek Rosa canina L. (11.38
ppm), en düşük Globularia trichosantha L. (1.60 ppm) olarak belirlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında incelenen çalı türlerinin besin içeriklerinin sezonlara
göre değişmekle birlikte bazı türlerde, bitkilerde bulunması gereken sınır
değerlerin üstünde, bazı türlerde ise nispeten düşük olduğu belirlenmiştir.
Ancak; mevsimsel olarak düşünüldüğünde hayvanların besin ihtiyaçlarının kurak
sezonda karşılanması hususunda ilave yemler olarak kullanılabilecekleri
görülmektedir.
It’s well known that macro and micro elements play
important role not only plant growth, it is also important to be eaten by
animals as they are in sufficient proportions in plants. The purpose of this study
to determine the effects of macro (N, P, K, Ca, Mg) and micro nutrients (Mn,
Cu, Fe, Zn) on animal nutritient during the 2007-2011 plant growth season
(spring, summer and fall). Seasonal mineral contents in spring, summer and fall
were found to be 2.25%, 1.56% ve 0.56% N, 0.28%, 0.22% and 0.17% P, 0.96% , 0.83% and 0.65% K,
0.51%, 0.51% and 0.50% Ca, 0.51%, 0.51% and 0.50% Mg. In the spring, summer and fall were found to be 453.25, 449.88 and 287.93 ppm Fe, 17.68,
15.11 and 15.30 ppm Zn, 96.38, 76.67
ve 63.17 ppm Mn, 6.32, 5.29 ve 6.72 ppm Cu respectively. The highest and lowest values in shrubs were found as 2.70%
in Elaeagnus angustifolia L, 0.53% in Rosa domestica L.
for N; 0.41% in Vitex agnus-castus Spach., 0.11% in Rhus coriaria L.
P; 1.66% in Rosa domestica L.,
0.01% in Berberis vulgaris L. for K; 3.71% in Gypsophila
sphaerocephala Fenzl Ex Tchihat, 0.17% in Vitex agnus-castus L, for Ca; 1.19% in Clematis
viticella L., 0.18% in Globularia trichosantha Fisch, Mey.
for Mg; 907.40 ppm in Cistus creticus
L. 158.39 ppm in Rhus
coriaria L for Fe; 34.98 ppm in Mahonia aquifolium L.,
9.79 ppm in Sorbus domestica for Zn; 201.50 ppm in Rosa pulverulenta L, 8.53
ppm in Rosa canina L. for Mn; 11.38
ppm in Rosa canina L, 1.60 ppm in Globularia trichosantha Fisch, for Cu. This information
has been determined that the nutrient content of the species studied in the
light varies according to the seasons but it is found to be relatively low in
some species above the limit values that should be present in plants and in
some species relatively low. However;
when seasonally considered they can be used as supplementary forage for the
nutritional needs of animals in the dry season.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
Bölüm | Araştırma |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 10 Temmuz 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 1 |