Bütün ıslah çalışmalarında, genetik kaynaklar istenilen özellikleri yeni nesillere aktarabilmek için
büyük öneme sahiptir. Buğday ıslahında, hastalıklara ve zararlılara dayanıklılık, soğuğa ve kuraklığa tolerans
sağlayan, bitkinin toprak üstü ve toprak altı biyokütlesini arttıran genler çavdarda bulunmaktadır. Bu
özelliklerin ıslah materyaline kazandırılabilmesi için çavdar ve tritikaleden gen almış buğday gen kaynakları
kullanılmıştır. Bu şekilde oluşturulan ve farklı iki kromozom parçasının karşılıklı olarak yer değiştirmesi
anlamına gelen translokasyonlar sonucunda elde edilen genotiplerde tane verimi artışı gözlenmiştir. Ayrıca
farklı ülkelerde yapılan çalışmalarda, bu yöntemlerle biyotik ve abiyotik stres şartlarına karşı tolerans gösteren
buğday genotipleri geliştirilmiştir. Ülkemiz, buğday ve çavdarın gen merkezi içerisinde bulunmasına karşın,
çavdardan gelen genlerin aktarımına gereken önemin verilmediği anlaşılmaktadır. Mevcut araştırmalar
doğrultusunda ülkemizdeki buğday ıslah programlarında bu konuya gereken önemin verilmesi amacıyla bu
güne dek dünya genelinde kromozom parçacıklarının aktarılması konusunda yapılan çalışmalar özetlenmiştir.
In breeding studies, the genetic resources that contain these traits are of great importance in order to
transfer the desired characteristics to the new generation. There are genes that increase soil and subsoil biomass
that provide tolerance to diseases and pests, tolerance to cold and drought also in rye for wheat breeding. Wheat
gene sources derived from rye and triticale used in order to transfer these traits into breeding material. As a
result of the translocations which are formed in this way and which mean the reciprocal displacement of two
different chromosomal fragments, grain yield increase was observed in the obtained genotypes. In addition, in
studies conducted in different countries, wheat genotypes with tolerance to biotic and abiotic stress conditions
have been developed by these methods. Although, Turkey is gene center for wheat and rye, it is understood
that, the required importance is not given to gene transfer from rye. In the direction of the current researches,
studies on transferring chromosome particles around the world have been summarized so far in order to give
the necessary subject to this issue in the wheat breeding programs in our country.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Derleme |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 18 Aralık 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 2 |